Ewolucja gatunku ludzkiego w myśli Edwarda Abramowskiego i Henryka Bergsona
Edward Abramowski and Henri Bergson’s Thoughts
on the Evolution of the Human Species
Author(s): Maciej ŁokucijewskiSubject(s): History of Philosophy, Philosophical Traditions, Special Branches of Philosophy
Published by: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
Keywords: Abramowski; Bergson; evolutionism; darwinism; consciousness; struggle for existence; lamarckism; superman
Summary/Abstract: Artykuł jest próbą porównania poglądów Edwarda Abramowskiego i Henryka Bergsona na ewolucję gatunku ludzkiego. Analiza tychże poglądów dotyczy trzech płaszczyzn - stosunku do walki o byt, stosunku do innych ówcześnie obecnych teorii ewolucyjnych, w tym możliwości dziedziczenia cech nabytych, oraz świadomości jako procesu ewolucyjnego. W myśli obu filozofów dostrzec można wyraźne podobieństwa i zbieżności. Obaj myśliciele rzeczywistość postrzegali jako dynamiczną. Ich koncepcje znajdują się w opozycji do tych teorii, które postrzegają proces ewolucyjny jako z góry zdeterminowany czy zaprogramowany. Zarówno Abramowski, jak i Bergson przyznają człowiekowi uprzywilejowane miejsce we Wszechświecie i w procesie ewolucji. Ta wyjątkowa pozycja człowieka wynika ze świadomości, ta zaś umożliwia wolną kreację i pozwala wpływać na proces ewolucji. Abramowski twierdzi, że zwieńczeniem procesu ewolucji będzie urzeczywistnienie idei nadczłowieka - istoty bardzo moralnej, w swym działaniu kierującej się ideałem powszechnego braterstwa. Zdaniem Abramowskiego cała przyroda działa tak, aby umożliwić pojawienie się nadczłowieka. W podobny sposób proces ewolucji postrzega również Bergson.
Journal: Humanistyka i Przyrodoznawstwo
- Issue Year: 2014
- Issue No: 20
- Page Range: 547-559
- Page Count: 15
- Language: Polish