Z Azji do Europy
From Asia to Europe

Summary/Abstract: W 1915 roku w prowincjonalnym rosyjskim miasteczku Orenburg na południowym skraju Uralu pojawił się młody polski inżynier Edward Chętkowski. Rozpoczął pracę jako naczelnik „dystansu” na rozpoczętej właśnie budowie kolei żelaznej. Z zamiłowaniem fotografował okoliczne krajobrazy, postępy w robotach budowlanych, ulice Orenburga i egzotyczną mieszankę narodowościową z miasteczka i okolic. Potem wybuchła rewolucja. Mało jej na zdjęciach — fotografowanie stało się niebezpieczne, a Chętkowski nękany niedostatkiem materiałów fotograficznych zmuszony był dzielić klisze — na pół, na ćwierć i jeszcze. Powstał album fotografii pozbawionych jednego choćby podpisu. Zupełnie, jakby autor zamierzał w niedługim czasie uzupełnić go niezbędnymi informacjami. Kilka lat temu rodzina Chętkowskiego odnalazła przypadkiem jego pamiętnik, relacjonujący orenburską rzeczywistość Anno Domini 1918: chaos i grozę wojny domowej, przemarsze wojsk i rozporządzenia nowej, bolszewickiej władzy. Głównym jednak wątkiem pamiętnika (w poniższym wyborze pominiętym) jest uczucie, wielkie i nie odwzajemnione, ja ¬ kim obdarzyła autora córka miejscowego kupca, a także ofiarne i daremne próby przywrócenia jej do zdrowia. Wkrótce po opisanych zdarzeniach Chętkowski opuścił Rosję i przez Kazachstan i Turcję powrócił do kraju. Dalej związany z kolejnictwem, pracował w oddziale Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej w Ząbkowicach. Tu prawdopodobnie napisał swój pamiętnik. Albumu nie uzupełnił, postacie w nim uwiecznione pozostawił bezimienne. Zmarł w 1941 roku.

• Details
• Contents