„Próżny teatr życia”. Do Jana Libiniusza. Usprawiedliwienie swej samotności (Oda IV. 12) Macieja Kazimierza Sarbiewskiego
„The vain theatre of life”. To Jan Libiniusz. An excuse for my own solitude (Ode IV. 12) by Maciej Kazimierz Sarbiewski

Summary/Abstract: Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zapatrywań Macieja Kazimierza Sarbiewskiego na wybrane kwestie z zakresu poetyki oraz interpretacja – wzbogacona o inne konteksty (Horacy, Jan Kochanowski) – jego Ody IV. 12 Do Jana Libiniusza. Usprawiedliwienie swej samotności. Rozważania poparte zostały odwołaniami do liryków i traktatów teoretycznych jezuity, cenną podbudowę stanowią ponadto rozprawy dotyczące twórczości sarmackiego Horacjusza autorstwa m.in. Andrzeja Borowskiego, Piotra Urbańskiego czy Elwiry Buszewicz. Artykuł składa się z dwóch zasadniczych części, z których pierwsza poświęcona jest poetyce sformułowanej Sarbiewskiego. Autorka przybliża w niej idee myśliciela dotyczące roli poety, hierarchii sztuk oraz funkcji zabiegu alegoryzacji i jego związku z koncepcją fabulosa theologia. W kolejnej części zwraca się uwagę na obecność motywów ignacjańskich w lirykach jezuity powstałych po 1625 roku. Nawiązania do doktryny zakonu św. Ignacego Loyoli w silnym stopniu naznaczają także tkankę Ody IV. 12, równie istotnymi kontekstami są ponadto topos theatrum mundi oraz dorobek literacki Horacego (zwłaszcza Carm. III. 1). Rozważania zostają zwieńczone tezą o spójności wyłożonych w rozprawach teoretycznych idei z wydźwiękiem „późnych” utworów Sarbiewskiego.

• Details
• Contents