Sprawa przywrócenia Trybunału Koronnego w 1774 roku
The case of the restoration of the Crown Tribunal in 1774

Summary/Abstract: Funkcjonowanie Trybunału Koronnego zostało przerwane w marcu 1769 r. i pozostawał on bezczynny przez kolejne pięć i pół roku z powodu trwającej konfederacji barskiej, a następnie rozpoczęcia się sejmu rozbiorowego. Sprawa wznowienia prac tej instytucji została podniesiona w maju 1774 r. z inicjatywy Stanisława Augusta i była elementem rozgrywki między monarchą a marszałkiem konfederacji sejmowej Adamem Ponińskim, dzierżącym z tego tytułu władzę sądowniczą. Autor artykułu dokonał analizy znanych mu redakcji projektu konstytucji o Trybunale Koronnym, pokazując przy tym kierunek ewolucji zawartych w niej koncepcji, oraz omówił przebieg dyskusji na forum delegacji sejmowej. Następnie przedstawił rywalizację monarchy z Ponińskim o podział kompetencji między jurysdykcję trybunalską a konfederację, toczącą się w drugiej połowie czerwca, i rolę, jaką w wydarzeniach tych odegrał Otto Magnus von Stackelberg. The activity of the Crown Tribunal was interrupted in March 1769 and, with the results of the course of the confederation, the beginning of the Sejm – in the next five-and-a-half consecutive years – the results of the Bar Confederation. Resuming the work of this institution was the initiative of Stanisław August, handed over in May 1774, and it was carried out between the monarch and the parliamentary confederation of Adam Poniński, who therefore wielded the power of the judiciary on its basis. The author of the article made the analysis of the editing of the draft constitution of the Crown Tribunal, showing the direction of evolution of the concepts it contains, and he described the course of the discussion at the forum of the parliamentary delegation. The author examines the establishment of the monarchy with Poniński and the degree of competence of the jurisdiction and the confederation in the longer term, and the role played in the events of those who wanted to achieve this.

• Details
• Contents