Johann Pleitner (ok. 1604–1664), Inżynier wojskowy i żołnierz w służbie króla Władysława IV. Część pierwsza: ok. 1604–1634.
Johann Pleitner (c. 1604–1664). Military engineer and soldier in service of King Władysław IV Vasa.

Summary/Abstract: Biografia Johanna Pleitnera, Niemca i kalwina, jest przykładem żywota wielu żołnierzy fortuny, którzy w targanej wojnami Europie XVI–XVII w. oferowali swoją służbę. W uproszczeniu można stwierdzić, iż ówczesna wojna polegała głównie na zdobywaniu i utrzymywaniu twierdz otaczanych rozbudowanymi fortyfikacjami ziemno-kamiennymi. Rozwinięta początkowo w Italii sztuka umocnień miejskich znalazła twórcze i praktyczne wykorzystanie w Zjednoczonych Prowincjach, czyli Holandii. Na takim gruncie wyrosła potrzeba szkolenia i utrzymywania nowego rodzaju specjalistów: inżynierów wojskowych, poszukiwanych na równi z dowódcami regimentów piechoty czy rajtarii. Bohater niniejszych uwag rozpoczął aktywność wojskową w służbie Stanów Generalnych Republiki Zjednoczonych Prowincji w 1624 r., po ukończeniu nauk inżynierskich. Potem bardzo krótko służył w armii szwedzkiej w Niemczech (1633), a następnie w wojskach Rzeczypospolitej (1633–1647) – tu jednak poważniejsza kariera nie była mu dana, mimo protekcji królewskiej. Po krótkim pobycie w armii francuskiej (1647–1648) znalazł się ponownie, ale już tym razem na dłużej, w służbie szwedzkiej (1648–1661), by zakończyć działalność zawodową w oddziałach wojskowych miast Rzeszy, Strasburga i Norymbergi (1662–1664). Zginął śmiercią żołnierza w 1664 r., jako pułkownik pieszego regimentu frankońskiego w bitwie z Turkami na Węgrzech pod St. Gotthard (Szentgotthárd), nad rzeką Raab.

• Details
• Contents