UWAGI DOTYCZĄCE MIEJSC KULTU W OKRESIE STAROŻYTNOŚCI CHRZEŚCIJAŃSKIEJ
NOTES ON PLACES OF WORSHIP IN CHRISTIAN ANTIQUITY

Summary/Abstract: Wizja chrześcijańskich świątyń u pisarzy starochrześcijańskich jest powiązana z ich chrystocentrycznym światopoglądem, który znalazł odzwierciedlenie w patrystycznej egzegezie biblijnej. Najważniejszym symbolem jest krzyż Chrystusa. Ojcowie Kościoła odnoszą się do krzyża i czworokąta w związku z czterema rzekami, które wypływają z raju i nawadniają kościół i górę. Arka Noego w NT jest figurą Kościoła, ponieważ została uformowana z kwadratu. Innym wzorem chrześcijańskiej świątyni jest Niebiańskie Jeruzalem, którego długość jest równa szerokości i jest kwadratem. Plan wczesnochrześcijańskiej bazyliki często odzwierciedlał kształt krzyża, który był umieszczony w figurze geometrycznej prostokąta lub kwadratu. Zupełnie nowym elementem w takim planie był transept w kształcie litery T, który przecinał nawę główną lub zawsze nieparzystą liczbę naw podłużnych. W ten sposób krzyż wpisany w kwadrat odzwierciedla koncepcję, zgodnie z którą świat jest stworzony dla człowieka, a człowiek rodzi się, by wyśpiewywać chwałę Boga: wyciągnięte ramiona (linia pozioma) i wyprostowane ciało (linia pionowa) tworzą kwadrat. Znane były również liczne formy okrągłych budowli kultowych. Były one związane z figurą ośmiokąta i symboliką liczb 8 i 100. Liczba 100 była symbolem najwyższej doskonałości, a także chwały osiąganej przez męczenników i dziewice. Znalazło to odzwierciedlenie w zastosowaniu zasady modus, species, ordo. W chrześcijaństwie figury geometryczne łączą się, tworząc symbolikę odnoszącą się do Chrystusa i krzyża. Można powiedzieć, że myśl pisarzy starochrześcijańskich miała nie tylko symboliczne, ale i praktyczne znaczenie dla budownictwa sakralnego.

• Details
• Contents