Wątki parenetyczne w polskiej hagiografii średniowiecznej
Paranethic Themes in Medieval Polish Hagiography

Summary/Abstract: Pareneza to termin wywodzący się z języka greckiego, który może oznaczać m.in.: pouczenie, przestrogę, wskazówkę, zachętę do realizacji pewnych zadań. Wątki parenetyczne w literaturze znane były już w starożytności, nawet u Homera. Autorzy średniowiecza korzystali z dziedzictwa antyku i tworzyli wzory postaw chrześcijańskich. Gatunek literacki, jakim jest hagiografia znakomicie nadawał się do tej funkcji [tj. tworzenia postaw]. Twórcy Żywotów i Cudów dawali wskazówki, jak żyją ludzie, którzy dążą do prawdziwej świętości. Są to osobowości ceniące mszę świętą, modlitwę, jałmużnę, post, szeroko rozumianą ascezę, opiekują się chorymi i ubogimi, są miłosierni i życzliwi. Hagiografowie opisywali także postawy zwykłych ludzi, którzy prosili o cud, najczęściej uzdrowienie, i go otrzymywali. Osoby te charakteryzowała postawa wymagająca często wytrwałej modlitwy, ślubowania wyrzeczeń, silnej wiary i zaufania Bogu. Dzieła hagiograficzne zawierają również wskazówki związane z moralnością życia codziennego, ukazując skutki grzechu i braku miłości bliźniego. W utworach nie zabrało także odniesień do życia wiecznego, wzorców zachowań, które prowadziły do piekła i tych, które wiodły duszę do nieba.

• Details
• Contents