Pytania retoryczne w rzymskiej teorii wymowy i możliwości ich współczesnego zastosowania w relacji wykładowca – student
Pytania retoryczne w rzymskiej teorii wymowy i możliwości ich współczesnego zastosowania w relacji wykładowca – student

Summary/Abstract: Już w czasach starożytnych pytania retoryczne stanowiły bardzo ważny środek językowy w komunikacji międzyludzkiej. Rzymski teoretyk wymowy Kwintylian wymienia je na pierwszym miejscu wśród figur retorycznych. Autor Institutio oratoria defi niuje ten rodzaj wypowiedzi figuralnej jako pytanie, które stawiamy nie w celu zdobycia nowych informacji, lecz w celu podkreślenia naszego punktu widzenia. Tego typu definicja jest zgodna ze stanowiskiem współczesnego językoznawstwa, które jako differentia specifica owych figur wymienia najczęściej fakt, że pytający nie oczekuje odpowiedzi na zadane pytanie, gdyż jest ona dla wszystkich oczywista. Posługiwanie się tą figurą nie było jednak tylko domeną retorów antycznych, także dzisiaj są one popularnym sposobem argumentacji. Wykorzystuje się je zarówno w specjalnie przygotowanych okolicznościowych przemowach, jak również w rozmowie codziennej. Często możemy od kogoś usłyszeć, czy zadane pytanie nie jest przypadkiem pytaniem retorycznym. Wracając do teorii antycznej, pytania retoryczne uznawano za środek bardzo pomocny w perswazji, ułatwiający przekonywanie słuchaczy do swoich racji. Jak podaje autor najstarszego zachowanego łacińskiego traktatu retorycznego Rhetorica ad Herennium, aczkolwiek nie każde interrogatio odznacza się wielką siłą, jednak może znacząco wzmocnić nasze argumenty4. Interrogationes uznawane były więc za podstawowe narzędzie w retoryce, którymi możemy się posłużyć dla wzmocnienia naszego stanowiska i zarazem osłabienia pozycji przeciwnika.

• Details
• Contents