O możliwości istnienia języka uniwersalnego w kontekście poglądów Kazimierza Ajdukiewicza i Anny Wierzbickiej
O możliwości istnienia języka uniwersalnego w kontekście poglądów Kazimierza Ajdukiewicza i Anny Wierzbickiej

Summary/Abstract: Aby odpowiedzieć na pytanie o możliwość istnienia języka uniwersalnego, w pierwszej kolejności trzeba ustalić, czym on jest. W historii badań nad językiem pojęcie to bywało różnie rozumiane. Badania wielu autorów wskazują, że bywa ono używane zarówno w odniesieniu do sztucznego języka o konkretnych własnościach, jak i elementów uniwersalnych w już istniejących językach naturalnych. Można spróbować usystematyzować różne ujęcia języka uniwersalnego w następujący sposób: 1. Próby odnalezienia lub rekonstrukcji pierwotnego języka historycznego. Jako przykład takiego języka można wymienić hebrajski, od którego, zdaniem Guillauma Postela, swój początek wzięły inne języki. 2. Próba stworzenia języka sztucznego lub adaptacja języka naturalnego o pewnych cechach, takich jak prostota jego uczenia się czy szczególna trafność w opisie świata. Będą się tu zaliczać zarówno filozoficzne języki aprioryczne, takie jak projekt Leibniza, jak i międzynarodowe języki pomocnicze, np. esperanto. 3. Próba stworzenia języka magicznego, pozwalającego odkrywać prawdę lub wyrażać mistyczne tajemnice. Przykładem może tu być stworzony przez Raymonda Lullę język Ars Magna, mający służyć do nawracania niewiernych. Kazimierz Ajdukiewicz w swojej krytyce dotyka problemu języka uniwersalnego w rozumieniu 1 i 2. Rozumienie 3 jest współcześnie interesujące najprawdopodobniej jedynie jako ciekawostka historyczna. Dla autora niniejszej pracy najbardziej obecnie intrygującym projektem jest przedsięwzięcie Anny Wierzbickiej, które stanowi pewną wariację na temat punktu 2. Ujęcie to ma bowiem cechy apriorycznego języka filozoficznego, nie jest jednak sztucznym tworem. Poniżej zostanie podjęta próba wykazania, że nie tylko taki język może istnieć na gruncie semantyki Kazimierza Ajdukiewicza [2006], lecz także że koncepcja ta ma interesujące walory eksplanacyjne.

• Details
• Contents