Zur Relevanz der kognitiven Neurowissenschaft für die Glottodidaktik. Neurobiologische Korrelate des impliziten und expliziten (Sprach)Wissens
Zur Relevanz der kognitiven Neurowissenschaft für die Glottodidaktik. Neurobiologische Korrelate des impliziten und expliziten (Sprach)Wissens

Summary/Abstract: Autorka wychodzi z założenia, że złożoność i wieloaspektowość przedmiotu badań glottodydaktyki wymaga interdyscyplinarnego otwarcia w zakresie niezbędnym do rozwiązywania podstawowych problemów badawczych. Szczególnie obiecująca wydaje się być perspektywa stopniowego zbliżania się dwóch pierwotnie odrębnych dziedzin wiedzy: neurobiologii, badającej mózg człowieka, oraz psychologii procesów poznawczych, badających ludzki umysł. Artykuł omawia intensywny rozwój dyscypliny zwanej neuronauką poznawczą (cognitive neuroscience) i podkreśla jej znaczenie dla dalszego rozwoju badań glottodydaktycznych. Na wstępie został poruszony problem modularności ludzkiego mózgu i złożonej relacji między umysłem a mózgiem. Nowe światło na modularność mózgu rzuciły nowoczesne metody neuroobrazowania funkcjonalnego. Autorka wskazuje na fakt, że obecnie ocenie neuroobrazowej i psycholingwistycznej poddawani są nie tylko pacjenci z chorobami neurologicznymi, lecz również osoby zdrowe. Dzięki temu można łatwiej poznać mózgową lokalizację określonych funkcji poznawczych. Dalsze rozważania autorki koncentrują się wokół dwóch zasadniczych rodzajów wiedzy, gromadzonej w pamięci trwałej i na ich neuronalnych korelatach. W literaturze neurobiologicznej dominuje pogląd, iż wiedza „jak”, tj. intuicyjna wiedza typu implicite, i wiedza „że”, tj. świadoma wiedza o świecie/o języku, względnie wiedza proceduralna i deklaratywna, stanowią dwa odrębne systemy wiedzy, związane z różnymi strukturami ośrodkowego układu nerwowego. Strukturą najczęściej wiązaną z pamięcią deklaratywną jest hipokamp i przylegająca do niego kora mózgu. Pamięć niedeklaratywna zlokalizowana jest w strukturach związanych z układem ruchu, głównie w jądrach podstawowych oraz móżdżku. Wyniki badań dotyczących relacji występujących między wiedzą metajęzykowa, czyli jawną wiedzą o języku a wiedzą utajoną, typu implicite w procesie akwizycji języków obcych, potwierdzają także tezę, że odrębne obszary kory mózgowej zaangażowane są w przetwarzanie, wytwarzanie struktury (składni) i znaczenia (semantyki) wypowiedzi zdaniowej. Bardzo obiecującym kierunkiem badań w oparciu o metody obrazowania pracy mózgu wydaje się być analiza związku między emocjami a pamięcią. Autorka reprezentuje pogląd, że weryfikacja i następnie integracja wysiłków badawczych, podejmowanych zwłaszcza na gruncie neuronauki poznawczej stwarza możliwość ustawicznego korygowania (drogą racjonalnej dyskusji) hierarchii celów i problemów badawczych na gruncie glottodydaktyki.

• Details
• Contents