Porównując prawo prywatne niemieckie i polskie. Uwagi wstępne
Comparing German and Polish Private Law. Preliminary Notes

Summary/Abstract: Genezę doktrynalną polskiego kodeksu cywilnego z 1964 roku do dziś spowija mgła tajemnicy. Wynika to ze zrozumiałego faktu, że przyznanie się do wpływów prawa zachodniego było w czasach socjalizmu realnego ryzykowne, a zatem tematu tradycyjnie unikano. Dziwne jest jednak, że tradycja ta przetrwała już ponad dwie dekady III Rzeczpospolitej. Warszawski wykład prof. Jana D. Harke charakteryzujący niemieckie podejście do prawa prywatnego na przykładzie czterech typowych instytucji: zasady abstrakcyjności, konstrukcji błędu, culpa in contrahendo i klauzuli rebus sic stantibus jest dobrą okazją, by przerwać tę tradycję milczenia. Na ogół bowiem uznaje się, że zwłaszcza polskie prawo zobowiązań umownych jest w dużym stopniu zależne od prawa niemieckiego. Przy bliższej analizie okazuje się jednak, że w odniesieniu do typowo niemieckich instytucji, omówionych przez prof. Harke, prawo polskie przyjęło wzory odmienne. Dotyczy to zwłaszcza zasady abstrakcyjności i regulacji błędu przy czynnościach prawnych. Również odpowiedzialność za culpa in contrahendo jest w Polsce zaliczana do odpowiedzialności deliktowej, a nie – jak w Niemczech – kontraktowej. Różnice dają się w końcu stwierdzić także w odniesieniu do klauzuli rebus sic stantibus, która w prawie niemieckim lepiej chroni dłużnika, przyznając mu w razie trudności z wykonaniem zobowiązania – nieobecne w polskim kodeksie cywilnym – jednostronne prawo odstąpienia.

• Details
• Contents