Zmysły w krajobrazie
The Senses in the Landscape
Author(s): Beata FrydryczakSubject(s): Philosophy, Fine Arts / Performing Arts, Visual Arts, Aesthetics
Published by: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Keywords: krajobraz;the picturesque;wzniosłość;hierarchia zmysłów;bycie w krajobrazie;zaangażowanie;krajobrazy zmysłów
Summary/Abstract: W artykule podejmuję problem roli zmysłów w doświadczaniu krajobrazu. Proponuję odejście od klasycznej wykładni i estetyki the picturesque, która ujmuje krajobraz w doświadczeniu wizualnym jako obraz, by sprawdzić, jak zmienia się rozumienie i postrzeganie krajobrazu, gdy kategorią go definiującą będzie „wzniosłość”. Redefinicja wzniosłości, przeprowadzona przez Theodora W. Adorna i Arnolda Berleanta, pozwala przywrócić jej wymiar antropologiczny i powiązać ją z ideą przetrwania. W tym zakresie wzniosłość odnosi się do takiego rozumienia krajobrazu, które opiera się na idei uczestnictwa, „bycia w krajobrazie”. Uczestnictwo wymaga zaangażowania zmysłów, które otwierają się na wielość krajobrazów: dźwiękowy, zapachów, haptyczny. Doświadczenie wielozmysłowe w krajobrazie – synestezja zmysłów – otwiera się na zupełnie nowe odczuwanie, w którym przybliżony obraz staje się przestrzenią doznań zmysłowych.
Journal: Estetyka i Krytyka
- Issue Year: 42/2016
- Issue No: 3
- Page Range: 9-22
- Page Count: 14
- Language: Polish