Das Monster als literarische Randfigur
Potwór jako marginalna figura literacka

Summary/Abstract: Artykuł poświęcony został literackiemu obrazowaniu zjawiska monstrum. Tekst szkicuje tło historyczne i zmierza do ustalenia miejsca monstrum we współczesnej literaturze. Rozważania zaczynają się od próby ustalenia istoty zjawiska, po czym następuje część poświęcona relacji brzydoty i monstrualności. Przemyślenia te opierają się głównie na Historii brzydoty Umberta Eco. Dla badaczy wyznaczniki piękna są możliwe do ustalenia, bo piękno jest związane z jakimś wzorcem, brzydota natomiast jest nieskończona, jak mówi Eco, w związku z czym nie ma ideału brzydoty. Następnie autorka próbuje znaleźć odpowiedź na pytanie, jaka rola przypada przemysłowi w kreacji monstrualnych postaci. Niezaprzeczalnym faktem jest obecny boom tego tematu w literaturze, będący konsekwencją komercjalizacji kultury. Ważnym aspektem artykułu są refleksje na temat kanonu literackiego, decydującego o tym, czy dane dzieło należy do kultury wyższej czy niższej, i w dużej mierze przyczyniającego się do marginalizowania niektórych utworów. Kwestionowanie kanonu jest zjawiskiem twórczym i potrzebnym, gdyż błędem byłoby twierdzić, że tradycyjny kanon literacki trwał niezmiennie przez wieki. Tak nie było, choćby dlatego że wraz z kolejnymi epokami pojawiały się nowe dzieła, które uznawano za godne „kanonizacji”, jak na przykład Faust Goethego, który to dramat z popularnej opowieści dla ludu stał się niemieckim klasykiem kanonicznym. W końcowej części artykułu znalazło się podsumowanie rozważań o historycznych przemianach monstrum w literaturze.

• Details
• Contents