Kantova ideja vječnog mira – između političke zbilje i utopije?
Kant's idea of eternal peace - between political reality and utopia?

Summary/Abstract: Za početak bismo mogli jednostavno reći da je prijevod Habermasovog Ogleda o ustavu Evrope izvan svake sumnje važan prilog pravnoj, politološkoj, sociološkoj i filozofskoj literaturi na našem jeziku. I premda je ova uobičajena (vanjska i uglavnom plakativna) kvalifikacija važnosti nekog spisa česta u javnoj upotrebi, u slučaju ovog autora i ovog prijevoda ta kvalifikacija je doista tačna. Jer, značaj ovog spisa i prijevoda ne leži naprosto u općepoznatom autoritetu Jürgena Habermasa koji, kao što znamo, u svom teorijskom i javnom angažmanu posljednjih decenija na svjetskoj sceni uživa status jedne od vodećih filozofskih figura, nego i u činjenici da se – između ostalog, na pretpostavkama njegovog filozofskog koncepta komunikacijskog djelovanja, komunikacijskog uma i diskursne etike (koji je izgrađen na kapitalu filozofske moderne, a koji u suštini predstavlja apologiju “umnog sadržaja moderne”), Habermas najneposrednije bavi živim i kompleksnim problemima pravno-političkog ustrojstva i aporijama Evrope u uvjetima neo-liberalnog kapitalizma i ujedno ispituje i promišlja uvjete i mogućnosti transformacije evropskog svijeta u smislu (nedovršenog i problemima bremenitog) nacrta evropskog ujedinjenja i njegove pravno-političke i ustavne institucionalizacije. Ta njegova nastojanja u ovoj knjizi između ostalog sažeto izražava i formulacija u kojoj se kaže da se – na pozadini “krize Evropske unije u svjetlu konstitucionalizacije međunarodnog prava”, odnosno na pozadini pitanja: “Zbog čega je Evropa tek danas ustavni projekt“ – ovdje radi o tome da “priča o civilizacijskoj snazi demokratskog uobličavanja prava izvan nacionalnih granica dobija svoj poticaj iz paralizirane konstelacije svjetske politike koja se danas ogleda, prije svega, u izrastanju finansijskih tržišta koja ostaju izvan dometa čak i najmoćnijih nacionalnih država. U aktuelnoj krizi, čini se da one ne nude primamljivu opciju državnog jamstva javnog blagostanja. U ovakvoj situaciji pokušaj evropskih država da putem nadnacionalnog uobličavanja zajednice povrate dio političke sposobnosti da sama sobom upravljaju, izlazi iz okvira uobičajenog samopotvrđivanja. Otud i naracija koju sam predložio za evropsko ujedinjenje nalazi svoj nastavak u zamisli o politički uobličenoj svjetskoj zajednici”. A ovo “kozmopolitsko uvezivanje građana svijeta” Habermas prospektivno alternira evropskoj političkoj realnosti i odnosno realnosti sadašnje “državne zajednice Evropske unije” koja “dijeli sa današnjim državama partikularizam pomoću kojeg se političke zajednice u socijalnom prostoru razgraničavaju jedna od druge”. Nadilaženja ili transformaciju tog stanja stvari Habermas vidi u “zamjeni perspektiva od klasičnog međunarodnog prava prema političkom ustavu svjetskog društva koji nije više čista misaona konstrukcija”.

• Details
• Contents