Od kantovskog projekta do hegelovskog ostvarenja: ujedinjenje Evrope kroz lukavstvo uma?
From the Cantonese project to the Hegelian achievement: Unification of Europe through the cunning of the mind?

Summary/Abstract: Jürgen Habermas počeo je da se sistematski bavi Kantovom idejom trajnog mira prije nešto više od 15 godina, povodom dvjestogodišnjice objavljivanja Kantovog spisa, ukazujući oštroumno na konceptualne probleme njegove konstrukcije koja je nespojiva s historijskim spoznajama koje mi danas posjedujemo, a koje Kant nije mogao imati. Filozof iz Königsberga nije pomišljao ni na svjetske ni na građanske ratove, imao je na umu ratove s politički ograničenom svrhom a ne ratove koji se vode radi uništenja ili protjerivanja; on zna za zločine počinjene u ratu, ali — u duhu svoga vremena — ne smatra sam rat zločinom. Njegova ideja ipak ima i jednu neprolaznu osnovu, a to je pravna konceptualizacija trajnog mira kroz kosmopolitsko pravo (jus cosmopoliticum) i razlikovanje ovog potonjeg od klasičnog međunarodnog prava (jus gentium). Habermas će je produbiti u svome Ogledu o ustavu Evrope; on piše s ciljem da ponudi “novu uvjerljivu naraciju” o Evropskoj uniji kao odlučujućem koraku na putu prema politički osmišljenoj svjetskoj zajednici, putu na kojem presudan moment prestavlja konstitucionalizacija međunarodnog prava. Konstatirajući da klasično međunarodno pravo ostavlja internacionalne odnose u “prirodnom stanju”, on smatra da bi “potreba za koordinacijom svjetske zajednice, koja je u međuvremenu nastupila, mogla biti prevladana samo ’kosmopolitskim pravnim stanjem’ (u osavremenjenom kantovskom smislu)”.

• Details
• Contents