Zastosowanie Systemów Informacji Geografi cznej w archeologii. Rekonstrukcja topografi i średniowiecznego zespołu palatialnego w Ingelheim
Application of Geographical Information System in archaeology. A topography reconstruction of the medieval palatium in Ingelheim

Summary/Abstract: Niniejsza praca została poświęcona zagadnieniu historycznego ukształtowania terenu palatium w Ingelheim nad Renem. Na topografię rezydencji znaczący wpływ miały zarówno czynniki naturalne, jak i działalność człowieka. Pomimo iż teren pod zabudowę pałacu został w dużym stopniu zniwelowany, naturalny spadek terenu do dziś widoczny jest w topografii stanowiska. Przedstawione tu zostały rekonstrukcja obniżenia terenu pod fundamenty pałacu oraz wczesno i pełnośredniowieczny poziom użytkowy (VIII/IX–XI w.). Obszar badań obejmuje teren palatium karolińskiego oraz ottońskiego, znajdującego się obecnie we wschodniej części Ingelheim (Saalgebiet), miasta leżącego w południowo-zachodniej części Niemiec, w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat. Dane użyte w pracy zostały pozyskane podczas współczesnych badań archeologiczno-architektonicznych prowadzonych w dwóch głównych kampaniach w latach 1963–1971 oraz 1993–2009. Należą do nich punkty wysokościowe i granice obiektów archeologicznych. Dodatkowo cennym źródłem informacji okazały się publikacje dotyczące jednych z najstarszych badań prowadzonych na tym terenie przez historyka sztuki Christiana Raucha na początku dwudziestego stulecia. Do odtworzenia przebiegu fosy wczesnośredniowiecznej, stanowiącej element topografii stanowiska, został użyty zgeoreferencjonowany plan Marksburg. Proces georefencji został uzupełniony o analizę kartometryczności źródła. Dla pozyskanych informacji przestrzennych stworzona została geobaza w programie ArcGIS 9.2. Wszystkie operacje na danych przeprowadzone zostały również w tym programie. W drugiej fazie projektu wybrana została metoda interpolacji danych wysokościowych. Znaczący wpływ na wybór metody generowania Numerycznych Modeli Terenu miała możliwość włączenia do procesu linii nieciągłości, w tym przypadku były to granice obiektów archeologicznych i architektonicznych. Kolejny etap projektu stanowiła weryfikacja danych poprzez próbne interpolacje. Do tego celu wybrane zostały dwie metody: metoda krzywej sklejanej oraz metoda odwrotnych odległości. Wykonane modele zostały zwizualizowane w programie ArcScene 9.2 i sprawdzone pod względem swej poprawności. W ocenie wizualno- subiektywnej zostały wzięte pod uwagę następujące aspekty: wysokość danego obszaru względem sąsiadujących przestrzeni, architektoniczną zgodność sąsiadujących przestrzeni, zaburzenia wewnątrz danego obszaru. Dalszą weryfikację oraz analizę porownawczą NMT przeprowadzono za pomocą algebry mapy oraz cięć profi lowych. Niniejsza praca jest probą zastosowania metod interpolacji do odtworzenia topografii stanowiska ukształtowanego w wyniku dwóch rodzajów czynników, naturalnych i antropogenicznych. Proces ten starano się zautomatyzować poprzez wybór konkretnej metody generowania Numerycznych Modeli Terenu. Ważną rolę w badaniach odgrywała kilkuetapowość weryfikacji danych oraz zastosowanie Systemów Informacji Geograficznej (GIS).

• Details
• Contents