Cooperation in Terms of the Extended Phenotype Cover Image

Kooperacja w ujęciu fenotypu rozszerzonego
Cooperation in Terms of the Extended Phenotype

Author(s): Wojciech Markowski
Subject(s): Sociology
Published by: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
Keywords: cooperation; selfish gene; endo­crine system; emotions; hormones; oxytocin; vasopressin; testosterone; adrenaline; serotonin; dopamine; emotional brain;adaptation;

Summary/Abstract: W krótkim czasie człowiek dokonał spektakularnego opanowania całego globu, zmieniając przy tym wszystkie ekosystemy, do których dotarł. Musiał jednakże istnieć kompleks przystosowań i cech, które w sprzyjających warunkach środowiska doprowadziły do opuszczenia przez naszych przodków Afryki i pozwoliły im na dostosowanie się do najróżniejszych habitatów. Warunkowały to specyficzne więzi społeczne, których pochodną jest szeroko rozumiana współpraca międzyosobnicza - kooperacja, która objęła swym zasięgiem osobniki niespokrewnione. Mechanizmem wykorzystanym do tego celu stało się połączenie odpowiednich struktur układu hormonalnego z rozwijającym się mózgiem, tworząc umysł emocjonalny. Wpływa on na podejmowane przez nas wybory, weryfikowane przez dobór naturalny i utrwalone w naszych genotypach, przez co jesteśmy zaprogramowani do określonych form współpracy. Geny warunkujące kooperację odnosiły sukces i były reprezentowane liczniej w kolejnych pokoleniach. To ich samolubna chęć powielania prowadziła do nastrajania układów hormonalnych i warunkowanych przez nie emocji tak, by wpływając na układy emocjonalne innych ludzi, uzyskiwać korzyści dla siebie ze wspólnej skoordynowanej pracy. Emocje stały się wyrazicielami woli genów i ograniczają nasze spektrum wyborów. Kooperacja jest warunkowana głównie przez parę hormonów: oksytocynę i wazopresynę, powiązane z dopaminowym ośrodkiem nagrody, a ich wydzielanie jest hamowane przez hormony stresu. Tak więc poznanie działania tego układu przybliży nas do zrozumienia zagadnienia współpracy.

  • Issue Year: 2016
  • Issue No: 22
  • Page Range: 131-148
  • Page Count: 18
  • Language: Polish