Wojna 1919
War 1919

Summary/Abstract: Listopad 1918 przesądził o istnieniu Polski niepodległej, ale nie o jej granicach. Wałka o nie — tak na drodze dyplomatycznej, jak zbrojnej — trwała jeszcze pięć lat. W polskiej pamięci zbiorowej najgłębiej utkwiła walka o granicę wschodnią — najdłuższa i najbardziej krwawa. Pamiętamy rok 1920, zapominając, że ta wojna zaczęła się wcześniej. Przyjmuje się, że pierwsze strzały między oddziałami polskimi a bolszewickimi padły 14 lutego 1919 w Berezie Kartuskiej, a zimą 1919 powstał tzw. front litewsko-białoruski. 16 kwietnia ruszyła ofensywa na Wilno, zakończona zajęciem miasta 21 kwietnia. Kolejna kampania w lipcu-wrześniu 1919 doprowadziła do zajęcia Mińska Litewskiego i terenów po Dżwinę i Berezynę na północy i wschodzie, Zbrucz na południu. Zajęte zostało takie Polesie. Była to wojna brutalna, bezwzględna po obu stronach. Przedstawiamy świadectwo tamtego czasu — tekst oraz zdjęcia wykonane przez plutonowego Stanisława Pinkowskiego. I album, i pamiętnik, którego fragmenty prezentujemy, uzyskaliśmy dzięki prawnuczce autora. Marta Bondel, uczennica 3 klasy XC Liceum Ogólnokształcącego w Warszawie, przysłała do Ośrodka KARTA pracę Wielki mały człowiek w małej wielkiej historii na IV konkurs „Historii Bliskiej”; pracę zadedykowała swojej babci Danucie Bartosiewicz — córce Stanisława Pinkowskiego. Pamiętnik obejmuje okres od marca 1917 do maja 1920. W zwykłym brulionie plut. Pinkowski opisywał na bieżąco swoją drogę wojenną. Na końcu pamiętnika zamieścił spis 196 wykonanych przez siebie fotografii, do dziś zachowało się ich około stu.

• Details
• Contents