SB dla społeczeństwa
SB for society

Summary/Abstract: Główne tezy wypowiedzi generała Wojciecha Jaruzelskiego — wówczas prezydenta PRL — na spotkaniu z dowódcami wojsk Układu Warszawskiego 5 października 1989, odpowiadają ówczesnym założeniom PZPR, znanym również z innych źródeł. Jej defensywna pozycja była skutkiem zarówno czerwcowych wyborów do parlamentu, jak i „zdrady” stronnictw sojuszniczych (ZSL i SD zawarły koalicję z „Solidarnością ”). Plan radykalnych reform przewidywał dokooptowanie umiarkowanej opozycji do struktur władzy, a tym samym poszerzenie jej społecznej bazy, zakładał jednak, że PZPR zachowa kontrolę nad procesami politycznymi. Daleko idące zmiany w organach bezpieczeństwa, o których mówi prezydent PRL, przygotowywano od dawna. Warto wspomnieć o dokumencie MSW z kwietnia 1989, który uzyskali drogą nieoficjalną działający w Warszawie pracownicy bezpieki kubańskiej i przekazali go towarzyszom z „ bratnich organów tłumaczenie zachowało się w archiwach Stasi (obecnie w Urzędzie Pełnomocnika Federalnego ds. Akt Stasi w Berlinie). Autorzy ujętej w tezy Analizy nowych warunków bezpieczeństwa państwa podkreślali, że „organy” w nowych warunkach mają dopasować się do „służebnej roli” całego aparatu państwowego wobec społeczeństwa. W praktyce miało to między innymi oznaczać maksymalne wzmocnienie konspiracyjnego charakteru działań operacyjnych. Język publikowanego dokumentu na pewno nie oddaje stylu generała, dbałego również o poetykę swych wypowiedzi, czego dowody daje w licznych publikacjach. Dokument jest jednak skrótem przemówienia Jaruzelskiego, wygłoszonego do przedstawicieli Układu Warszawskiego, a skrót ów, prawdopodobnie sporządzony ex post, wyszedł spod pióra jednego z członków delegacji armii NRD (NVA) obecnych w Warszawie. W tłumaczeniu zachowuję osobliwości niemieckiego oryginału. Delegacji NRD przewodniczył szef sztabu generalnego, wiceminister obrony narodowej gen. Fritz Streletz, zaś Główne treści, wraz z pismem towarzyszącym, przekazał Honeckerowi 6 października 1989 minister obrony NRD gen. Heinz Kefiler. Trzy miesiące później PRL została przemieniona na Rzeczpospolitą Polską, cztery miesiące później rozwiązała się PZPR, czternaście miesięcy później gen. Jaruzelski przestał być prezydentem RP.

• Details
• Contents