ALLUVIO I MUTATIO ALVEI. ZASTOSOWANIE REGUŁ RZYMSKICH W PRAWIE MIĘDZYNARODOWYM PUBLICZNYM
ALLUVIO AND MUTATIO ALVEI. APPLICATION OF THE ROMAN RULES IN THE PUBLIC INTERNATIONAL LAW

Summary/Abstract: Zastosowanie rzymskich reguł alluvio i mutatio alvei w prawie międzynarodowym dowodzi, iż owoc doświadczeń prawnych antycznych Rzymian ciągle pozostaje skarbcem, z którego współcześni prawnicy mogą czerpać w poszukiwaniu rozwiązań prawnych. Może wydać się zaskakującym fakt, iż dorobek prawny Rzymian jest nie tylko wartościowy dla prawa prywatnego sensu stricto, ale także dla „wyższego prawa prywatnego”, jakim w istocie jest prawo międzynarodowe109. Jest oczywiste, iż sytuacja uległa zmianie od czasów Grocjusza, kiedy prawo rzymskie było praktycznie jedyną ratio scripta prawa narodów. Rozwinęło się znacznie prawo umów międzynarodowych oraz zwyczaj międzynarodowy, szczególnie w ostatnim stuleciu. Niemniej jednak, kiedy traktaty i zwyczaj milczą, z pomocą przychodzą „ogólne zasady prawa”. Jak wykazano w niniejszej pracy, te zasady opierają się na rozumowaniu per analogiam. Formalnie rzecz ujmując, analogie czerpane są z systemów prawa krajowego, ale bez wątpienia duża część tych ogólnych zasad prawa, wspólnych dla współczesnych systemów prawnych, wywodzi się bezpośrednio lub pośrednio z prawa rzymskiego. Właśnie tak sprawa się ma w przypadku reguł dotyczących zmiany biegu rzeki granicznej. Reguły te narodziły się w prawie rzymskim i zostały przekazane następnym pokoleniom przez kodyfikację justyniańską. Jakąkolwiek przyjmiemy podstawę prawną wiążącego charakteru reguł alluvio i mutatio alvei w prawie międzynarodowym, nikt nie zaprzeczy, iż pochodzą one z prawa rzymskiego. Ilekroć więc prawo międzynarodowe (traktatowe czy zwyczajowe) okaże się w danej sytuacji zawierać lukę, prawnik międzynarodowy może ją zapełnić, czerpiąc z „...bogatego skarbca rzymskiego prawa prywatnego”110, niegdyś traktowanego jako prawo natury, a teraz jako „ogólne zasady prawa”.

• Details
• Contents