Einige Probleme der ethnischen Zugehörigkeit dar Kulturen der älteren Eisenzeit im Gejbieit Serbiens
Some Problems of Culture Ethnicity of the Late Iron Age in Serbia

Summary/Abstract: Rad počinje metodološkim pitanjem: može li se na osnovu karakteristika materijalne kulture, posebno stila keramike izvršiti identifikacija njegovih nosilaca, odrediti njihova etnička pripadnost? Odgovor je potvrdan pod uslovom da se najpre odredi primaran centar nastanka stila, koji je u tom slučaju i etnički determ i nišan. Sekundarni centar i kasnije širenje stila ne moraju da se povezuju i sa širenjem njihovih nosilaca. Najbolji primer za ovo je Basarabi kultura, odnosno njen stil čiji se primaran centar, oblast nastajanja, nalazi u donjem Podunavlju, na području severne Srbije, severine Bugarske i jugozapadne Rumumje. Na osnovu podataka iz pisan ih izvora '(Herodota, Strabona, Tukidida) tu oblast su naseljavala dalekomezijska, tribaslsika plemena. Njihova izuzetna mobilnost razlog je što se stil proširio i na susedme oblasti, Uključujući i veći deo Srema. Kao stil, naročito u načinu ukrašavanja posuda, Basarabi keramika proširila se na veliko područje od Alpa na zapadu (Sopron, Poštela) do nalazište u južnoj Rusiji (Girigorijevsko poselenije). Na jugu ova se keramika nalazi u Bosni na Zecovima a u Srbiji do Priboja na Limu. Drugi deo rada posvećen je rešavanju problema protodardanske kulture, odnosno geneze grupe Donja Brnjica—Gornja Stražava—Donja Toponica. Ukazuje se na kontinuiran i razvoj kultura od srednjeg bronzanog doba do prvih vekova I milenija na području od srednjeg toka Morave do Kosova. U ovom razvoju značajno mesto im aju slatinaka, paraćinska i Medijana kultura koje ispunjavaju vremenski period od 1500 pre n. e. do formiranja nefcrapola tipa Donja Brnjica—Stražava—Toponica i do pojave tumula gvozdenog doba u Sandžaku na kojima se nalaze posude sa drškam a koje se dugmetasto završavaju (Dojevići, Delimeđe i dr.). Ovaj kontinuitet, u kome poseban značaj imaju rezultati sa novih istraživanja na naselju роznе paraćinske kulture, Gokiiglavi kod Stajaća, pruža mogućnost povezivanja paraćinske keramike sa sličnim nalazima u okviru Tei IV i Verfoieioara IV kulture sa jedne i Plovdiv—Zimnice kulture sa drage s'trame. Ove veze mogu da budu od značaja i u pitanjima etnogeneze Dardamaea. Ukoliko se prihvati pretpostavka (D. Srejović, M. Gairašaniin) da je Donja Brnjica protođardanska kultura, onda bi i đafcoimeizijska komponenta u formiranju đardanskog etnosa bila sasvim prihvatljiva. Čak, moglo bi se tvrditi da je ona i znatno starija nego eventualna ilirska i tračka komponenta.

• Details
• Contents