Die sozial-ökonomische Struktur der Varnakultur an der westlichen Schwarzmeerküste
Socioeconomic Structure of Varna Culture on the West Coast of Black Sea
Author(s): Henrieta TodorovaSubject(s): Anthropology, Archaeology, Cultural history, Ethnohistory, Social history, Ancient World
Published by: Akademija Nauka i Umjetnosti Bosne i Hercegovine
Keywords: Black Sea; socioeconomic structure; Varna culture; archaeology; prehistoric cultural group; necropolis; stone architecture; social organisation;
Summary/Abstract: Varna kultura je identificirana kao posebna arheološka pojava 1967. godine, i to u sojeničkim naseljima na jezeru Varna i na nekropoli kod Devanje na istom području. Pokazalo se odmah da se radi o jednoj visokorazvijenoj praistorijskoj kulturnoj grupi, koja je u socijalno-ekonomskom pogledu prednjačila u odnosu na istovremene kulture. To je naročito potvrdio inventar nalaza u grobu I iz nekropole Vama I. Temeljito su istraženi nekropola Vama I i Durankulak, kao i veliko ostrvo kod Durankulaka. Danas se zna da se ova kultura razvila iz Hamandgia i Sava kulture, uz učešće elemenata Precucuteni III kulture. Visok nivo njene ekonomske strukture treba zahvaliti procvatu najranije metalurgije, kao i pogodnom položaju na mom. Radi se o jednoj kulturi koja je u rukama držala trgovinu bakrom, naročito u sjevernom smjeru. Veze sa Egejom su bile minimalne. Društvena struktura kod grupa Vama kulture (V milenij pr. n. e.) pokazuje raspad tradicionalnog praistorijskog društvenog uređenja. Nailaze veliki i bogati naseobinski kompleksi sa kamenom arhitekturom i centralnim zgradama tipa palata. Izdvajaju se posebni staleži u metalurgiji, rudarstvu, trgovini, vjerskim službama. Diferencijacija u društvu se ogleda u grobovima, u kojima se mogu razlikovati četiri socijalna sloja. No, i drugi istovremeni kulturni kompleksi jugoistočne i srednje Evrope, kao što je Salcuta—Krivodol—Bubanj, Cucuteni-Tripolie, Tiszapolgâr, Lengyel i si. pokazuju, zahvaljujući najranijoj metalurgiji, jedan enorman napredak. Zlatni nalazi su vrlo rašireni, a to ukazuje na početak socijalne diferencijacije i u drugim kulturama. Vama kultura zauzima u tom kontekstu, zahvaljujući pogodnom položaju, prvostepen položaj. Ekološka katastrofa na kraju klimatskog optimuma i, kao posljedica takve promjene, rana invazija stepskih grupa, dovela je do kraja ovaj progresivan razvoj.
Journal: Godišnjak Centra za balkanološka ispitivanja
- Issue Year: 1990
- Issue No: 28
- Page Range: 233-238
- Page Count: 6
- Language: German