Romańska rzeźba Marii z Dzieciątkiem z Goźlic – zarys historyczno-stylistyczny
Romanesque Sculpture of Mary and Child from Gożlice – historical and stylistic outline

Summary/Abstract: Statua Marii z Dzieciątkiem, odnaleziona w Goźlicach na początku XX w. (przed 1907 r.), zaś przechowywana obecnie w Muzeum Diecezjalnym w Sandomierzu stanowi rzadką egzemplifikację kamiennej rzeźby z frontalnie usytuowanym Jezusem. Jej wieloaspektowa enigmatyczność w zakresie proweniencji, wykonawcy i historii sprawia, iż po-mimo dogłębnych badań archiwalno-bibliotecznych oraz stylistyczno-porównawczych w odpowiedzi na nurtujące kwestie należy postawić więcej pytań i hipotez niż niepodważalnych tez. Masywność, frontalizm ujęcia, ścisła symetria kompozycji oraz charaktery-styczne tęczówki zalane ołowiem wiążą ją z Owernią i Burgundią. Niewątpliwy jest także wpływ rzeźb z Dijon oraz w tympanonie w Chartres. Wspominane cechy pozwalają wskazać 2 poł. XII w. jako dolną granicę powstania rzeźby. Górna jest o wiele mniej uchwytna. Stosunkowo dobry stan zachowania oraz szczegółowo opracowany detal sugerują, iż obiekt oryginalnie znajdował się we wnętrzu. Ewentualnym miejscem jego umieszczenia mogła być empora lub ołtarz główny. Brak wzmianek w archiwaliach każe przypuszczać, iż rzeźba była przeznaczona do innego niż kościół w Goźlicach obiektu, którym mógł być klasztor cystersów w pobliskiej Koprzywnicy. Dla wyjaśnienia wielu frapujących kwestii niezbędne jest przeprowadzenie badań laboratoryjnych materiału zabytku.

• Details
• Contents