Primjena Zakona o radu u institucijama BiH na udruženja i fondacije
Application of the Labour Law in the Institutions of Bosnia and Herzegovina to Associations and Foundations
Author(s): Leila BičakčićContributor(s): Vladana Vasić (Editor), Rasim Ibrahimagić (Editor), Klaudija Mlakić Vuković (Editor)
Subject(s): Law, Constitution, Jurisprudence, Civil Society, Public Administration, Public Law, Labor relations, Human Resources in Economy
Published by: Sarajevo Open Centre
Keywords: Bosnia and Herzegovina; labour law; public institutions; human resorces; foundations; associations; employment; volunteers; legal framework; labour law reform;
Summary/Abstract: Zakon o radu u institucijama Bosne i Hercegovine, između ostalog, reguliše i radno-pravni status zaposlenika_ca u udruženjima i fondacijama Bosne i Hercegovine (član 1, stav 2, tačka c). Formulacija da se ovaj zakon odnosi i na zaposlenike_ce u udruženjima i fondacijama Bosne i Hercegovine ne navodi jasno da li se to odnosi isključivo na ona udruženja i fondacije koje osnivaju BiH i njene institucije, ili i na udruženja i fondacije registrovane pri Ministarstvu pravde BiH, a koje osnivaju građani_ke i pravna lica koja nisu u vlasništvu BiH. Time se otvara pitanje primjene odredbi zakona koje se odnose na način zasnivanja i prekida radnog odnosa, gdje postoje velike suštinske razlike između udruženja i fondacija, s jedne, i državne službe, s druge strane. Prema izmjenama i dopunama ovog zakona iz 2018. godine pojedine odredbe izuzimaju se od primjene na udruženja i fondacije, poput onih koje se tiču prijema u radni odnos, obaveze poštivanja nacionalne strukture stanovništva BiH, obaveze polaganja stručnog ispita, stavljanje zaposlenika na raspolaganje, i druge. Nove izmjene uvode i posebno poglavlje 14a, koje reguliše otkazivanje ugovora o radu u udruženjima i fondacijama. Međutim, neke problematične odredbe ostaju na snazi, kao što je nefleksibilnost za povremene i privremene periode u kojima finansijski uslovi ne omogućuju isplatu dogovorene plaće, jer zakon u obzir uzima samo ugovore na određeno i neodređeno vrijeme. Sporne su i odredbe vezane za rad s volonterima_kama, koji se reguliše zakonima o volontiranju, ali i zakoni o radu definišu prava, obaveze i uslove zapošljavanja volontera_ki. Zemlje Evropske unije ne izdvajaju udruženja i fondacije iz preostalih pravnih lica koja učestvuju na tržištu rada. Svaki_a zaposlenik_ca, bez obzira na vrstu ugovora, uključujući i one radnike_ce koji_e nemaju ugovor o radu (freelance ugovori, povremeni ugovori te radnici_e angažovani_e preko agencije za posredovanje u zapošljavanju), ima pravo na poštovanje minimuma ljudskih prava, što podrazumijeva zaštitu od diskriminacije, pravo na sindikalno udruživanje te zaštitu zdravlja i sigurnosti u vršenju radnih zadataka. Dok EU propisuje pravni okvir na nivou unije, svaka zemlja članica ima pravo na izvjesne specifičnosti u svom nacionalnom zakonodavstvu. U cilju rješavanja problema, potrebno je izraditi zakonski okvir koji bi posebno tretirao pitanje nevladinog sektora te uzeo u obzir specifičnosti rada organizacija civilnog društva i doprinio rješavanju niza problema koji također obuhvataju i pitanje radnih odnosa. Kao alternativa ovome moguće su izmjene i dopune Zakona o radu u institucijama BiH tako da se jasno definiše položaj udruženja i fondacija registrovanih pri Ministarstvu pravde BiH i izbjegne sukob u primjeni ovog zakona i entitetskih zakona o radu na zaposlenike_ce udruženja i fondacija.
Journal: Human Rights Papers
- Issue Year: 2019
- Issue No: 41
- Page Range: 1-19
- Page Count: 19
- Language: Bosnian
