Teorija jednoće egzistencije i njena dokazivost sa stanovišta Ibn Arebije i Mulla Sadre
The Unity of Being and its Logical Demonstrability from Ibn ‘Arabi's and Mulla Sadra's Point of view

Summary/Abstract: Jednoća egzistencije (vahdetul-vudžud) predstavlja temeljno učenje Ibn Arebijevog gnosticizma (irfana). Također i Mulla Sadra, na vrhuncu svoje transcendentne filozofije, krozgradaciju egzistencije stiže do jednoće egzistencije. U pogledu definiranja jednoće egzistencije postoje neslaganja i na Istoku i na Zapadu. Na Zapadu se filozofsko učenje panteizma uspoređuje s ovom teorijom, a nekada se smatra njenim ekvivalentom. Između ova dva gledišta postoje temeljne razlike koje ćemo u ovom radu razmatrati. S jedne strane Ibn Arebi vjeruje da razum ne može pomoću filozofskih argumenata pojmiti jednoću egzistencije, zato što prilikom pokušaja racionalnog pojašnjavanja ovog pitanja zapadamo u nerješivi paradoks. Dakle, prema Ibn Arebiju ova teorija je na položaju ponad položaja razuma. Međutim, Mulla Sadra smatra da je ova teorija na položaju razuma te je, kako bi je dokazao, formirao dva demonstrativna argumenta: jedan putem analize pitanja kauzaliteta, drugi preko udubljivanja u načelo nesloženosti bitka (بسيط حقيقيه). Ova dva demonstrativna argumenta prilikom dokazivanja panteizma bili su predmetima zanimanja i Zapadnih mislilaca. Oni su iznijeli različite oblike ovog argumenta i to argument zavisnosti (The Dependency Argument) i argument beskonačnosti (The Infinity Argument) koji su bili predmetima rasprave. U ovom radu prvo ćemo se pozabaviti arbitražom između Ibn Arebija i Mulla Sadre po pitanju dokazivosti jedinstva egzistencije, a zatim ćemo načiniti komparaciju dva navedena Mulla Sadrina argumenta i argumenata koje o ovoj temi postoje na Zapadu, te ih izložiti kritici.

• Details
• Contents