O „chronicznej nieokreśloności tłumaczenia”
On “chronic indeterminacy of translation”

Remarks on the translations of John Milton’s Paradise Lost into French and Polish

Summary/Abstract: W uwagach o „chronicznej nieokreśloności tłumaczenia” postawiono pytanie o stopnie przekładalności tekstu, od hipotetycznej przekładalności maksymalnej do przekładalności „przybliżonej”, trudnej do zaakceptowania. Analizą objęto poemat Paradise Lost Johna Miltona, jego dwa przekłady francuskie (Chateaubrianda i Armanda Himy’ego) oraz trzy polskie (wraz z szeregiem tłumaczonych krótkich na ogół fragmentów). Przypomniano czynniki warunkujące z jednej strony zamysł autora tłumaczonego tekstu, z drugiej strony odczytanie i przekazanie tekstu przez tłumacza. Podkreślona została zależność między przekształcaniem dyskursu przez poszczególnych tłumaczy a celem jaki sobie stawiali, sytuacją w jakiej działali i ich indywidualnymi upodobaniami. Porównanie tekstów nie doprowadziło jednak do „schematycznego i ścisłego opisu” stopni przekładalności, co potwierdzałoby tezę o chronicznej nieokreśloności tłumaczenia. In the remarks on the "chronic indeterminacy of translation" a question was asked about the degree of translatability of the text, from hypothetical maximum translatability to the "approximate" one, difficult to accept. The analysis covered John Milton's Paradise Lost poem, his two French translations (of Chateaubriand and Armand Himy) and three Polish (along with a number of generally translated short fragments). The factors conditioning the author's intention of the translated text were recalled on the one hand, and the translator's reading and forwarding of the text on the other. The relationship between the transformation of discourse by individual translators and the goal they set for themselves, the situation in which they acted and their individual preferences were emphasized. The comparison of the texts, however, did not lead to a "schematic and accurate description" of the levels of translatability, which seems to confirm the thesis about the chronic indeterminacy of the translation.

• Details
• Contents