Transition and abortion. A Genealogy of the 'abortion compromise' Cover Image

Transformacja i aborcja. Genealogia „kompromisu aborcyjnego”
Transition and abortion. A Genealogy of the 'abortion compromise'

Author(s): Marcin Kościelniak
Subject(s): History
Published by: Widok. Fundacja Kultury Wizualnej
Keywords: abortion; feminism; transition; Catholic Church; Solidarity; archives

Summary/Abstract: Tekst jest kulturoznawczą analizą wydarzeń wokół „Projektu ustawy o prawnej ochronie dziecka poczętego”, wniesionego do laski marszałkowskiej 28 lutego 1989 roku. Projekt ten rozpoczął debatę o zakazie aborcji, której finałem był „kompromis aborcyjny” z 7 stycznia 1993 roku. Fakt, że debata ta rozpoczęła się jeszcze przed czerwcowymi wyborami 1989 roku, autor czyni kołem zamachowym przeciw-historii polskiej transformacji. Autor pyta o stosunek głównych sił politycznych do pierwszego projektu ustawy antyaborcyjnej, analizując dyskurs medialny (na czele z „Gazetą Wyborczą”), sięgając do analiz historycznych, materiałów SB, zapisów rozmów stolikowych Okrągłego Stołu. Jednocześnie sięga wstecz, do końca lat 70., pytając, jak wówczas dyskurs katolicki, wraz z postulowanym przez Kościół zakazem aborcji, włączany był do dyskursu opozycji demokratycznej i partii. Swoją analizę autor formułuje jako projekt feministycznego i świeckiego archiwum polskiej transformacji i rozumie jako archiwum „podziemne”, które weryfikuje i rozsadza od środka ustanowione w hegemonicznych narracjach historycznych archiwum „oficjalne” – a wraz z nim nasze rozumienie przeszłości i naszą teraźniejszość. Proponując, by zakaz aborcji widzieć jako centralne wydarzenie transformacji, kluczowe dla rozumienia negocjowanego wówczas polskiego uniwersum symbolicznego, autor na podstawie swoich analiz dowodzi, że wykluczenie kobiet i ich praw jest przedustawną i naczelną zasadą polskiej demokracji. Tekst jest pierwszą częścią większego projektu, który uwzględniać będzie narrację o tożsamości współczesnych ruchów feministycznych, obejmującą historię manifestacji z kwietnia i maja 1989 roku i analizę dyskursu protestów za utrzymaniem legalnej aborcji.

  • Issue Year: 2020
  • Issue No: 27
  • Page Range: 134-170
  • Page Count: 36
  • Language: Polish