NAUČNI SKUP - BOSNA I HERCEGOVINA PRIJE I NAKON ZAVNOBIH-A
SCIENTIFIC CONFERENCE - BOSNIA AND HERZEGOVINA BEFORE AND AFTER ZAVNOBIH
Contributor(s): Muhamed Filipović (Editor)
Subject(s): Politics, History of Law, Constitutional Law, Human Rights and Humanitarian Law, Governance, Political history, Social history, Middle Ages, Modern Age, Recent History (1900 till today), Government/Political systems, Demography and human biology, Nationalism Studies, WW II and following years (1940 - 1949), History of Communism, Identity of Collectives
Published by: Akademija Nauka i Umjetnosti Bosne i Hercegovine
Keywords: Bosnia; BiH; ZAVNOBiH; political history; diplomacy; identity; citizens rights; communist party; Yugoslavia; demography; Montenegro; Bosnian middle ages;
Summary/Abstract: U ovom Zborniku štampano je 29 saopćenja koja su podnesena na naučnom skupu posvećenom šezdesetogodišnjici održavanja prvog zasjedanja ZAVNOBiH-a, koji je u Akademiji nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine održan 25. i 26. novembra 2003. godine. Teškoće oko pribavljanja konačnih i posebno pisanih verzija saopćenja svih učesnika i njihovog priređivanja za štampu, zatim problemi oko prikupljanja sredstava za štampanje i potreba da se materijal koliko toliko u jezičkoj ravni i tehnički ujednači i uredi prema zahtjevima štampanog materijala, dovele su do toga da ova publikacija kasni u odnosu na vrijeme održavanja naučnog skupa. To je činjenica za žaljenje, ali ona i ne mora biti od većeg značaja, obzirom da su i značenje ovog zasjedanja i povodi zbog kojih je održano stalan razlog da ga se sjećamo, da su ti razlozi neposredno i stalno prisutni u realnoj ustavno-pravnoj i političkoj situaciji koja je nastala u našoj zemlji agresijom bivše Jugoslavije i Srbije, kao i lokalnih Srba na Republiku Bosnu i Hercegovinu i genocidom izvršenim nad Bošnjacima i Hrvatima, čije posljedice i sada podnosimo. Te se posljedice izražavaju u neprirodnoj i nasilnoj podjeli zemlje na dva entiteta i u veoma teškom stanju ljudskih prava, koja su na određenim dijelovima Bosne i Hercegovine veoma ugrožena, kao i u sasvim nelogičnom i neracionalnom ustrojstvu države, koje onemogućava svaku ozbiljniju i efikasniju akciju u smislu ekonomskog, političkog i svakog drugog napretka i posebno razvoja demokratije u zemlji. To stanje čini ZAVNOBiH, sa cjelokupnim njegovim historijskim značenjem, osobito velikim značenjem njegove odluke o obnovi državnosti Bosne i Hercegovine i demokratskim potencijalom njegovih ostalih odluka, stalno aktualnim pitanjem u našem životu i u našoj nauci, kao što sam ZAVNOBiH predstavlja kamen međaš u našoj historiji, onaj koji je otvorio eru prosperiteta i svestranog razvoja u Bosni i Hercegovini, na isti način kao što je rat protiv ZAVNOBiH-a, odnosno smisla i značenja njegovih odluka, u stvari, donio eru stagnacije, nesreća i ugroženosti države i svih njenih stanovnika.
Series: Posebna izdanja ANUBiH
- E-ISBN-13: 978-9958-601-20-0
- Print-ISBN-13: 978-9958-601-20-0
- Page Count: 419
- Publication Year: 2003
- Language: Bosnian, Croatian
BOSNA POD OSMANSKOM VLAŠĆU U RELACIJI SA ZAVNOBIH-OM
BOSNA POD OSMANSKOM VLAŠĆU U RELACIJI SA ZAVNOBIH-OM
(BOSNIA UNDER OTTOMAN RULE IN RELATION TO ZAVNOBIH)
- Author(s):Ahmed S. Aličić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Political history, Modern Age, Recent History (1900 till today), The Ottoman Empire
- Page Range:7-13
- No. of Pages:7
- Keywords:BiH; ZAVNOBiH; Bosnia; Ottoman empire;
- Summary/Abstract:U svom radu autor govori o prirodi historije Bosne i Hercegovine ukazujući na njenu trajnu državnu i političku samostalnost i multilateralnu prirodu njenog sveukupnog života. Autor posebno ukazuje na iskrivljenost i netačnost onih pogleda na historiju Bosne koji bosansku historiju i samu Bosnu dovode u državnopravnu ovisnost o drugim, posebno okolnim državama.
BOSNA I HERCEGOVINA U KONCEPCIJAMA KOMUNISTIČKE PARTIJE JUGOSLAVIJE (1941-1945)
BOSNA I HERCEGOVINA U KONCEPCIJAMA KOMUNISTIČKE PARTIJE JUGOSLAVIJE (1941-1945)
(BOSNIA AND HERZEGOVINA IN THE CONCEPTS OF THE COMMUNIST PARTY OF YUGOSLAVIA (1941-1945))
- Author(s):Safet Bandžović
- Language:Bosnian
- Subject(s):Political history, Nationalism Studies, WW II and following years (1940 - 1949), History of Communism, Identity of Collectives
- Page Range:14-41
- No. of Pages:28
- Keywords:BiH; Bosnia; Yugoslavia; communist party; national identity;
- Summary/Abstract:U svom prilogu autor analizira stavove Komunističke partije Jugoslavije o Bosni i Hercegovini i o stavu te partije prema pitanju nacionalnog identiteta muslimana i njenom državnopravnom statusu koji su došli do izraza tokom Drugog svjetskog rata. Ukazuje na motive razlika u stavovima do kojih je dolazilo kod nekih njenih visokih funkcionera u unutarnjim raspravama i govori o argumentima koji su vodili ka donošenju odluke o obnovi bosanske državnosti i utemljenju Federalne Republike Bosne i Hercegovine.
ZLATNO DOBA BOSNE I HERCEGOVINE
ZLATNO DOBA BOSNE I HERCEGOVINE
(THE GOLDEN AGE OF BOSNIA AND HERZEGOVINA)
- Author(s):Dušan Bilandžić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Political history, Nationalism Studies, WW II and following years (1940 - 1949), Post-War period (1950 - 1989), Identity of Collectives
- Page Range:42-46
- No. of Pages:5
- Keywords:BiH; Bosnia; Golden Age; 20th century; post ZAVNOBIH; political history; nationalism;
- Summary/Abstract:U svom prilogu autor govori o novijoj bosanskoj historiji i ocjenjuje da je historijski period nastao poslije ZAVNOBiH-a najplodniji period bosanskohercegovačke historije uopće, a u tom periodu se svojim ukupnim uspjesima i napredovanjem u svim domenima društvenog i poličkog života bosanskog društva ističe vrijeme između 1970-1987. godine. Zasluge za takav razvoj, kojeg naziva “zlatno doba” bosanske historije, autor pripisuje politici nacionalne ravnopravnosti koja je tada vođena.
DEMOGRAFSKA TRIJADA BOSNE I HERCEGOVINE 1948-1991.
DEMOGRAFSKA TRIJADA BOSNE I HERCEGOVINE 1948-1991.
(DEMOGRAPHIC TRIAD OF BOSNIA AND HERZEGOVINA 1948-1991.)
- Author(s):Ilijas Bošnjović
- Language:Croatian
- Subject(s):Political history, Social history, Demography and human biology, WW II and following years (1940 - 1949), Post-War period (1950 - 1989), Transformation Period (1990 - 2010)
- Page Range:47-59
- No. of Pages:13
- Keywords:Bosnia; BiH; 20th century; post ZAVNOBIH; demography;
- Summary/Abstract:U svom prilogu autor prikazuje demografsku situaciju Bosne i Hercegovine nakon Drugog svjetskog rata i prati njen kasniji razvoj. Analizira stanje od poslijeratnog naglog skoka nataliteta do njegovog konačnog ujednačenja. Prikazuje zanimljivu dinamiku priraštaja i odnos nataliteta i mortaliteta i ukazuje na vrijeme stabilizaicje istog. Autor analizira efekte migracija na strukturu stanovništva i prikazuje njegovu polnu, starosnu i profesionalnu strukturu i distribuciju stanovništva na teritoriji zemlje.
POLITIKA PREMA BOSANSKOHERCEGOVAČKIM OPŠTINAMA I OPŠTINE PREMA POLITICI U KRALJEVINI SRBA, HRVATA I SLOVENACA
POLITIKA PREMA BOSANSKOHERCEGOVAČKIM OPŠTINAMA I OPŠTINE PREMA POLITICI U KRALJEVINI SRBA, HRVATA I SLOVENACA
(POLICY TOWARDS MUNICIPALITIES OF BOSNIA AND HERZEGOVINA AND MUNICIPALITIES ACCORDING TO POLICY IN THE KINGDOM OF SERBS, CROATIANS AND SLOVENIANS)
- Author(s):Seka Brkljača
- Language:Bosnian
- Subject(s):Governance, Public Administration, Political history, Pre-WW I & WW I (1900 -1919), Interwar Period (1920 - 1939), WW II and following years (1940 - 1949)
- Page Range:60-75
- No. of Pages:16
- Keywords:Bosnia; BiH; Kingdom of SHS; municipalities; policy;
- Summary/Abstract:U svom prilogu autorica prikazuje kakvu je politiku prema lokalnim organima uprave (općinama-općinskim vijećima) vodila vlada Kraljevine Jugoslavije i kakve im je ovlasti davala. Ukazuje na činjenicu da općine nisu bile organi lokalne vlasti nego jednostavna dopuna za upravne organe države sa veoma malim ovlastima, malim teritorijama i brojem stanovnika i nedovoljnim sredstvima za rad. Takva politika je imala odraza i na stajališta građana prema vladajućim snagama države.
ULOGA ZAVNOBIH-A U STVARANJU NOVOG PRAVNOG PORETKA U BOSNI I HERCEGOVINI TOKOM NOR-A
ULOGA ZAVNOBIH-A U STVARANJU NOVOG PRAVNOG PORETKA U BOSNI I HERCEGOVINI TOKOM NOR-A
(THE ROLE OF ZAVNOBIH IN THE CREATION OF A NEW LEGAL ORDER IN BOSNIA AND HERZEGOVINA DURING THE NOR)
- Author(s):Dženana Čaušević
- Language:Bosnian
- Subject(s):History of Law, Constitutional Law, Military history, Political history, WW II and following years (1940 - 1949), Wars in Jugoslavia
- Page Range:76-84
- No. of Pages:9
- Keywords:Bosnia; BiH; ZAVNOBiH; legal system; NOR;
- Summary/Abstract:U svom radu autorica prati zakonodavnu aktivnost ZAVNOBiH-a i vlade koja je nastala u okviru njega i prati proces stvaranja nukleusa kasnijeg bosanskohercegovačkog pravnog sistema, ukazujući na njegova načela, postepeni rast i preciziranje pravnih odnosa, vrsta i sadržaja zakona koji su donošeni, te daje ukupnu sliku koju je takva aktivnost ZAVNOBiH-a proizvela u oblasti o pravnog poretka u zemlji.
FRIDRICH II CELJSKI KAO PRETENDENT NA BOSANSKO PRIJESTOLJE
FRIDRICH II CELJSKI KAO PRETENDENT NA BOSANSKO PRIJESTOLJE
(FRIDRICH II OF CELJE AS A CONTENDER TO THE BOSNIAN THRONE)
- Author(s):Pejo Ćošković
- Language:Croatian
- Subject(s):Political history, 13th to 14th Centuries, 15th Century
- Page Range:85-99
- No. of Pages:15
- Keywords:Bosnia; BIH; Friedrich II Graf von Cilli;
- Summary/Abstract:U svom prilogu autor govori o historijskim, rodbinskim i pravnim odnosima i okolnostima nasljednog prava na temelju kojih se je grof Frederik Celjski javio kao pretendent na bosansko prijestolje. On je svoja prava temeljio na činjenici da je kćer Stjepana II Kotromanića Katarina bila udata za njegovog bliskog rođaka grofa Hermana Celjskog.
SPORAZUM CVETKOVIĆ-MAČEK I AUTONOMIJA BOSNE I HERCEGOVINE 1939. GODINE U VIĐENJU SARAJEVSKIH RADIKALA
SPORAZUM CVETKOVIĆ-MAČEK I AUTONOMIJA BOSNE I HERCEGOVINE 1939. GODINE U VIĐENJU SARAJEVSKIH RADIKALA
(THE CVETKOVIĆ-MAČEK AGREEMENT AND THE AUTONOMY OF BOSNIA AND HERZEGOVINA IN 1939 IN THE VIEW OF SARAJEVO RADICALS)
- Author(s):Sonja Dujmović
- Language:Croatian
- Subject(s):Governance, Political history, Nationalism Studies, Interwar Period (1920 - 1939)
- Page Range:100-108
- No. of Pages:9
- Keywords:Bosnia; BiH; Cvetković-Maček; autonomy; 1939;
- Summary/Abstract:U svom radu autorica prikazuje stajališta srpskih političara u Bosni i Hercegovini, posebno u Sarajevu, prema politici podjele Bosne i Hercegovine koju je vladajuća Radikalna stranka vodila u periodu 1938-39. godine i prema dodjeljivanju velikog dijela te zemlje Banovini Hrvatskoj. Taj stav je bio negativan i autorica ukazuje na argumente i ličnosti koji su tom prilikom bili lansirani iz redova sarajevskih radikala.
- Price: 1939.00 €
KRIZA U SKJ KAO UVOD U RASPAD JUGOSLAVIJE
KRIZA U SKJ KAO UVOD U RASPAD JUGOSLAVIJE
(THE CRISIS IN SKJ AS AN INTRODUCTION TO THE DISSOLUTION OF YUGOSLAVIA)
- Author(s):Nijaz Duraković
- Language:Bosnian
- Subject(s):Political history, Recent History (1900 till today), Post-War period (1950 - 1989), Transformation Period (1990 - 2010), History of Communism
- Page Range:109-124
- No. of Pages:6
- Keywords:Yugoslavia; SKJ; communism; dissolution; 20th century;
- Summary/Abstract:U svom prilogu autor prikazuje ukupne političke prilike i odnose u bivšoj Jugoslaviji, posebno analizira odnose unutar Saveza komunista koji su nastali nakon smrti Josipa Broza-Tita, bavi se nastankom i razvojem velikosrpske politike Slobodana Miloševića i njenim razornim djelovanjem na ukupno stanje u SKJ. Smatra da su ta djelovanja dovela do propasti bivšeg režima, do disolucije države i do agresije Srbije i Crne Gore na Hrvatsku i Bosnu i Hercegovinu, a potom i do agresije Hrvatske na Bosnu i Hercegovinu.
PITANJE O KONSTITUTIVNOSTI NARODA U USTAVNO-PRAVNOJ PRAKSI BOSNE I HERCEGOVINE
PITANJE O KONSTITUTIVNOSTI NARODA U USTAVNO-PRAVNOJ PRAKSI BOSNE I HERCEGOVINE
(THE QUESTION OF THE CONSTITUTIONALITY OF THE NATION IN THE CONSTITUTIONAL-LEGAL PRACTICE OF BOSNIA AND HERZEGOVINA)
- Author(s):Muhamed Filipović
- Language:Croatian
- Subject(s):History of Law, Constitutional Law, Political history, Recent History (1900 till today), History of Communism
- Page Range:125-143
- No. of Pages:19
- Keywords:Bosnia; BiH; Constituionality; Yugoslavia; legal practice;
- Summary/Abstract:U svom prilogu autor daje prikaz ukupnih uvjeta života u Kraljevini Jugoslaviji i ukazuje na uzroke njenog brzog pada pod vlast Hitlerove Njemačke, njeno komadanje i kapitulaciju režimskih, rojalisitčkih i nacionalističkih snaga i njihovu saradnju sa fašizmom. Ukazuje na pojavu alternativne i antifašističke politike pod vođstvom KPJ koja je povela rat protiv fašizma i čija su politička i vojna snaga i utjecaj stalno rasli sve do toga kada je mogla planirati stvaranje novog državnog pravednijeg i modernijeg republikanskog i federativnog uređenja, čiji je dio bila i obnova bosanske državnosti i nastanak federalne Republike Bosne i Hercegovine.
USTAŠKA IDEOLOGIJA O HRVATIMA MUSLIMANSKE VJERE I ODGOVOR U ČASOPISU HANDŽAR
USTAŠKA IDEOLOGIJA O HRVATIMA MUSLIMANSKE VJERE I ODGOVOR U ČASOPISU HANDŽAR
(THE USTASHE IDEOLOGY ABOUT CROATIANS OF THE MUSLIM RELIGION AND THE RESPONSE IN THE MAGAZINE HANDŽAR)
- Author(s):Ivo Goldstein
- Language:Croatian
- Subject(s):Media studies, Ethnohistory, Political history, Islam studies, Nationalism Studies, WW II and following years (1940 - 1949), Identity of Collectives
- Page Range:144-161
- No. of Pages:18
- Keywords:Bosnia; BiH; Handžar; media; Ustashe; ideology; Croats; muslims;
- Summary/Abstract:Autor u svom radu prikazuje stavove lista “Handžar”, kojeg je izdavalo vjersko i političko vođstvo ljudi koji su bili vojnici istoimene divizije u sastavu njemačko-ustaške vojne sile, a u kojoj su, pored Nijemaca, uglavnom Volksdeutschera bili i bosanski muslimani. Autor pokazuje kako je stav ovog lista bio kritički prema poistovjećivanju muslimana i Hrvata na čemu je insistirala i prijeratna i ratna propaganda hrvatsko-ustaškog fašizma.
BOSANSKOHERCEGOVAČKA EKONOMIJA OD ZAVNOBIH-A DO DAYTONA
BOSANSKOHERCEGOVAČKA EKONOMIJA OD ZAVNOBIH-A DO DAYTONA
(ECONOMY OF BOSNIA AND HERZEGOVINA FROM ZAVNOBIH TO DAYTON)
- Author(s):Bajro Golić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Economic history, Political history, Economic development, WW II and following years (1940 - 1949), Post-War period (1950 - 1989), Transformation Period (1990 - 2010)
- Page Range:162-176
- No. of Pages:15
- Keywords:Bosnia; BiH; ZAVNOBIH; Dayton; economy; development;
- Summary/Abstract:U svom radu autor prikazuje i analizira ekonomski razvoj Bosne i Hercegovine do kojeg je došlo nakon realizacije odluke ZAVNOBiH-a o obnovi bosanske države i osnivanju federalne Republike Bosne i Hercegovine i njenih državnih institucija. Glavni moment vidi u nastanku republičkih i ostalih organa vlasti koji su vodili stalnu brigu o planskom i skladnom ubrzanom ekonomskom razvoju zemlje. Autor konstatira da su ti napori urodili ozbiljnim rezultatima i pretvorili zaostalu agrarnu zemlju u modernu industrijsku zemlju na pragu srednjeg nivoa razvijenosti.
REMINISCENCIJE NA BOSANSKU SREDNJOVJEKOVNU DRŽAVNOST I PRAVO BOSANACA I HERCEGOVACA KAO POLITIČKOG NARODA NA SAMOOPREDJELJENJE
REMINISCENCIJE NA BOSANSKU SREDNJOVJEKOVNU DRŽAVNOST I PRAVO BOSANACA I HERCEGOVACA KAO POLITIČKOG NARODA NA SAMOOPREDJELJENJE
(REMINISCENCES OF BOSNIAN MEDIEVAL STATESHIP AND THE RIGHT OF BOSNIANS AND HERZEGOVANS AS A POLITICAL NATION TO SELF-DETERMINATION)
- Author(s):Omer Ibrahimagić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Ethnohistory, Political history, Middle Ages, Modern Age, Recent History (1900 till today)
- Page Range:177-200
- No. of Pages:24
- Keywords:Bosnia; BiH; medieval stateship; rights; self-determination;
- Summary/Abstract:U svom prilogu autor navodi elemente i obrazlaže njihovo značenje i utjecaj, koji su učestvovali u formiranju državnog osjećanja i patriotizma kod Bosanaca, a u kojima je glavnu ulogu imalo sjećanje na nekadašnju državu-banovinu i kraljevinu Bosnu, smatrajući da je u onim faktorima koji su utjecali na odluku o obnovi bosanske države ovo osjećanje i sjećanje na nekadašnju Bosnu imalo značajnog udjela.
HISTORIČKA PODLOGA DRŽAVNIH I VOJNIH OBILJEŽJA BOSNE I HERCEGOVINE SA ZNAKOM LJILJANA
HISTORIČKA PODLOGA DRŽAVNIH I VOJNIH OBILJEŽJA BOSNE I HERCEGOVINE SA ZNAKOM LJILJANA
(HISTORICAL BACKGROUND OF THE STATE AND MILITARY MARKS OF BOSNIA AND HERZEGOVINA WITH THE LILY SIGN)
- Author(s):Enver Imamović
- Language:Bosnian
- Subject(s):History of Law, Constitutional Law, Military history, Political history, Recent History (1900 till today), Identity of Collectives
- Page Range:201-213
- No. of Pages:13
- Keywords:Bosnia; BiH; military marks; liliy sign;
- Summary/Abstract:U svom prilogu autor obrazlaže historijsku utemeljenost nove bosanske heraldike i upotrebe heraldičkih znakova i simbola koji su se pojavili sa pojavom državne samostalnosti Bosne i Hercegovine kao države, a koji se temelje na ljiljanu kao heraldičkom znaku. On ukazuje na utemeljenost i prirodu te nove heraldičke prakse do koje je došlo nakon osamostaljivanja bosanske države 1992. godine.
KARAKTERISTIKE DRUŠTVA U BOSNI I HERCEGOVINI NEPOSREDNO NAKON DRUGOG SVJETSKOG RATA
KARAKTERISTIKE DRUŠTVA U BOSNI I HERCEGOVINI NEPOSREDNO NAKON DRUGOG SVJETSKOG RATA
(CHARACTERISTICS OF SOCIETY IN BOSNIA AND HERZEGOVINA IMMEDIATELY AFTER WORLD WAR II)
- Author(s):Husnija Kamberović
- Language:Bosnian
- Subject(s):Economic history, Social history, WW II and following years (1940 - 1949), Post-War period (1950 - 1989)
- Page Range:214-226
- No. of Pages:13
- Keywords:Bosnia; BiH; post WWII; society characteristics;
- Summary/Abstract:U svom prilogu autor prikazuje historijsko-društvene karakteristike bosanskog društva na kraju Drugog svjetskog rata, tj. ekonomsko-društvenu osnovu sa kojom je Bosna i Hercegovina ušla u period poslijeratnog razvoja. Autor ukazuje na ruralni karakter prijeratnog društva, na nerazvijene gradove, primitivnu trgovinu, slabo razvijeno zanatstvo i slabo razvijenu i neopremljenu industriju, kao i na neobrazovanost stanovništva. Prikazujući stanje u vremenu on konstatira brze promjene do kojih je došlo uskoro nakon završetka rata.
BOSNA I HERCEGOVINA I STVARANJE KRALJEVINE SRBA, HRVATA I SLOVENACA
BOSNA I HERCEGOVINA I STVARANJE KRALJEVINE SRBA, HRVATA I SLOVENACA
(BOSNIA AND HERZEGOVINA AND THE CREATION OF THE KINGDOM OF SERBS, CROATIANS AND SLOVENIANS)
- Author(s):Ibrahim Karabegović
- Language:Bosnian
- Subject(s):Ethnohistory, Political history, Pre-WW I & WW I (1900 -1919), Interwar Period (1920 - 1939)
- Page Range:227-233
- No. of Pages:7
- Keywords:Bosnia; BiH; Kingdom of SHS; political history;
- Summary/Abstract:U svom prilogu autor izlaže ustavno-pravne, političke i druge okolnosti u kojima se Bosna i Hercegovina našla na kraju Prvog svjetskog rata u momentu pada Austro-ugarske monarhije. Analizira stavove raznih nacionalnih i socijalnih grupa prema tom stanju i solucijama koje su se nudile Bosni i Hercegovini i ukazuje na snage i načine kojima je došlo do odluke Narodnog vijeća da se Bosna i Hercegovina priključi inicijativi za stvaranje zajedničke države svih Južnih Slovena.
ARHIVI KAO FAKTOR DRŽAVNOSTI BOSNE I HERCEGOVINE
ARHIVI KAO FAKTOR DRŽAVNOSTI BOSNE I HERCEGOVINE
(ARCHIVES AS A FACTOR OF THE STATE OF BOSNIA AND HERZEGOVINA)
- Author(s):Azem Kožar
- Language:Bosnian
- Subject(s):Archiving, Political history, Social history, Recent History (1900 till today)
- Page Range:234-241
- No. of Pages:8
- Keywords:Bosnia; BiH; archives; statehood;
- Summary/Abstract:U svom prilogu autor izlaže značaj i ulogu arhiva u historijskom, pravnom i političkom životu svake države, od prvih takvih institucija na našim srednjovjekovnim dvorovima, do modernih arhivskih institucija, ukazujući na načine njihovog rada i vrste dokumenata koje one čuvaju.
OBNOVA DRŽAVNOSTI - NAJZNAČAJNIJA TEKOVINA NARODNOOSLOBODILAČKOG RATA U BOSNI I HERCEGOVINI
OBNOVA DRŽAVNOSTI - NAJZNAČAJNIJA TEKOVINA NARODNOOSLOBODILAČKOG RATA U BOSNI I HERCEGOVINI
(RESTORATION OF STATESHIP - THE MOST SIGNIFICANT ATTAINMENT OF THE WAR OF NATIONAL LIBERATION IN BOSNIA AND HERZEGOVINA)
- Author(s):Muharem Kreso
- Language:Bosnian
- Subject(s):Military history, Political history, Recent History (1900 till today), Nationalism Studies, Identity of Collectives, Wars in Jugoslavia
- Page Range:242-257
- No. of Pages:16
- Keywords:Bosnia; BiH; stateship; war; national liberation;
- Summary/Abstract:Autor u svom prilogu obrazlaže sve bitne razloge i izlaže argumente na temelju kojih se odluka o obnovi državnosti Bosne i Hercegovine donijeta na Prvom zasjedanju ZAVNOBiH-a mora smatrati za najvažniju i najdalekosežniju odluku tog zasjedanja, kao što ukazuje i na njeno značenje u današnje vrijeme njenog ponovnog osporavanja.
ZAVNOBiH U NOVEMBRU 2003. – JUBILEJ I/ILI “JUBILEJ”?
ZAVNOBiH U NOVEMBRU 2003. – JUBILEJ I/ILI “JUBILEJ”?
(ZAVNOBiH IN NOVEMBER 2003 – JUBILEE AND/OR "JUBILEE"?)
- Author(s):Vera Kržišnik-Bukić
- Language:Croatian
- Subject(s):Military history, Political history, WW II and following years (1940 - 1949), Identity of Collectives, Wars in Jugoslavia
- Page Range:258-271
- No. of Pages:14
- Keywords:Bosnia; BiH; ZAVNOBiH; political history; statehood;
- Summary/Abstract:U svom radu autorica postavlja pitanje o tome šta znači jubilej ZAVNOBiHa i kakvo značenje i smisao imaju njegova proslava i simposium o njemu. Pita se šta stoji iza toga, jer je očito da se pokazalo kako historija Bosne i Hercegovine nije bila završena i Bosna i Hercegovina kao država nije bila dograđena i dovoljno učvršćena tim zasjedanjem i implementacijom njegovih odluka, nego se odnos prema njenoj državnosti nastavio razvijati u dva pravca – u pravcu jačanja i u pravcu rušenja onog što je ZAVNOBiH stvorio.
BOSANSKI RUSAG I SVETA KRUNA BOSANSKA (UTJECAJ UGARSKE NA RAZVOJ POLITIČKIH INSTITUCIJA SREDNJOVJEKOVNE BOSNE)
BOSANSKI RUSAG I SVETA KRUNA BOSANSKA (UTJECAJ UGARSKE NA RAZVOJ POLITIČKIH INSTITUCIJA SREDNJOVJEKOVNE BOSNE)
(THE BOSNIAN RUSAG AND THE HOLY CROWN OF BOSNIA (THE INFLUENCE OF HUNGARY ON THE DEVELOPMENT OF POLITICAL INSTITUTIONS OF MEDIEVAL BOSNIA))
- Author(s):Dubravko Lovrenović
- Language:Croatian
- Subject(s):History of Law, Governance, Political history, Social history, Middle Ages, Government/Political systems
- Page Range:272-299
- No. of Pages:27
- Keywords:Bosnia; BiH; Rusag; Hungary; middle ages; political institutions;
- Summary/Abstract:U svom opširnom prilogu autor izlaže elemente koji govore o značajnom utjecaju ugarske krune i kraljevine Ugarske u cjelini na formiranje institucije bosanske krune, bosanske kraljevine i na način uspostavljanja vladavine u Bosni, osobito izbora njenih banova i kraljeva, kao i na Bosnu kao državu u cjelini.
AGRESIJA NA BIH – NEGACIJA ZAVNOBIH-A
AGRESIJA NA BIH – NEGACIJA ZAVNOBIH-A
(AGGRESSION ON BIH – NEGATION OF ZAVNOBIH)
- Author(s):Bećir Macić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Military history, Political history, Recent History (1900 till today), WW II and following years (1940 - 1949), Post-War period (1950 - 1989), Transformation Period (1990 - 2010), Wars in Jugoslavia
- Page Range:300-320
- No. of Pages:21
- Keywords:Bosnia; BiH; ZAVNOBIH; agression; war; negation of ZAVNOBIH;
- Summary/Abstract:U radu “Agresija na BiH – negacija ZAVNOBiH-a” se kroz više aspekata sagledava u kojoj mjeri je agresija na BiH, u periodu 1991-1995., doprinijela destrukciji odluka i duha ZAVNOBiH-a. Ovo polazno stanovište je testirano na pojavi velikodržavnih projekata, krizi jugoslovenskog društva u kontekstu opšte svjetske krize socijalizma, stvaranju nacionalnih država na tlu bivše Jugoslavije, pojavnim oblicima nacionalizma i drugih retrogradnih ideologija, te pojavi neofašizma. Posebno su negirane odredbe Rezolucije ZAVNOBiH-a od 26. novembra 1943. i Deklaracije ZAVNOBiH-a o pravima građana Bosne i Hercegovine, od 1. jula 1944. S tim u vezi, naročito je u koincidenciju dovedena agresija i negiranje odluka pomenutih dokumenata da narodi BiH ne žele više povratak starog stanja, ravnopravnost Srba, Muslimana i Hrvata BiH, koja je njihova zajednička i nedjeljiva domovina; sloboda vjeroispovjesti, savjesti, zbora, dogovora, udruživanja i štampe, i dr. Agresija je značila i negaciju svih tekovina ZAVNOBiH-a, koje su se manifestovale u multietničnosti, multikonfesionalnosti i multikulturalnosti. Izvršen je atak na državu BiH, ravnopravnost njenih naroda, toleranciju i suživot. Na djelu su različiti oblici zločina, kršenje ljudskih prava i sloboda, te destrukcija ustavnopravnog poretka BiH, svojevrsni urbicid i stvaranje etnički čistih teritorija, sa neviđenom propagandom i populizmom.
RAZVOJ PROSVJETE, NAUKE I KULTURE U BOSNI I HERCEGOVINI 1945-2003. GODINE
RAZVOJ PROSVJETE, NAUKE I KULTURE U BOSNI I HERCEGOVINI 1945-2003. GODINE
(DEVELOPMENT OF EDUCATION, SCIENCE AND CULTURE IN BOSNIA AND HERZEGOVINA 1945-2003.)
- Author(s):Senija Milišić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Cultural history, Social history, Recent History (1900 till today), History of Education, State/Government and Education, WW II and following years (1940 - 1949), Post-War period (1950 - 1989), Transformation Period (1990 - 2010), Present Times (2010 - today)
- Page Range:321-328
- No. of Pages:8
- Keywords:Bosnia; BiH; education; science; culture; post WWII;
- Summary/Abstract:Autor prikazuje razvoj institucija obrazovanja i nauke, tj. naučno-istraživačkih institucija i zavoda koji su nastali nakon II svjetskog rata u BiH. Konstatira da je od značajnih institucija radio samo Zemaljski muzej a da su sve ostale istraživačke i analitičke institucije formirane nakon rata u periodu od 1945-1990. godine.
ZA NOVI PRISTUP BOSANSKOM SREDNJOVJEKOVLJU
ZA NOVI PRISTUP BOSANSKOM SREDNJOVJEKOVLJU
(FOR A NEW APPROACH TO THE BOSNIAN MIDDLE AGES)
- Author(s):Vesna Mušeta-Aščerić
- Language:Croatian
- Subject(s):History, Middle Ages, Methodology and research technology
- Page Range:329-347
- No. of Pages:19
- Keywords:Bosnia; BiH; middle ages; history; methodology;
- Summary/Abstract:U svom prilogu autorica analizira činjenicu da u bosanskohercegovačkoj historiografiji do sada nije napisana nijedna studija koja bi obrazložila načela i metodologiju istraživanja našeg srednjovjekovlja, bez obzira na činjenicu da se u tom području javljaju veoma velike razlike u pristupima, prema ovom predmetu. Autorica nastoji odgovoriti na pitanje zbog čega se ove razlike javljaju i koji bi pristup toj temi bio najadekvatniji.
POLITIČKE I ORGANIZACIONE PRIPREME ZA ODRŽAVANJE ZAVNOBIH-A
POLITIČKE I ORGANIZACIONE PRIPREME ZA ODRŽAVANJE ZAVNOBIH-A
(POLITICAL AND ORGANIZATIONAL PREPARATIONS FOR MAINTAINING ZAVNOBIH)
- Author(s):Duško Otašević
- Language:Bosnian
- Subject(s):Governance, Military history, Political history, Recent History (1900 till today), Wars in Jugoslavia
- Page Range:348-351
- No. of Pages:4
- Keywords:Bosnia; BiH; ZAVNOBIH; political history;
- Summary/Abstract:U svom prilogu autor detaljno govori o pripremama bosanskog političkog i vojnog vođstva za organizaciju i uspješno održavanje Prvog zasjedanja ZAVNOBiH-a u Mrkonjić Gradu 1943. godine, tj. u punom jeku oslobodilačkog rata protiv fašizma. Pripreme su bile vojne – osiguranje potrebne teritorije, političke – izbori i pripreme delegata svih naroda i socijalnih slojeva, tehničke – osiguranje sigurnog putovanja delegata iz svih krajeva Bosne i Hercegovine, njihov smještaj, ishrana i sigurni povratak i priprema dokumenata zasjedanja.
KRATAK OSVRT NA BOSANSKU SAMOSVIJEST U OSMANSKOM PERIODU
KRATAK OSVRT NA BOSANSKU SAMOSVIJEST U OSMANSKOM PERIODU
(BRIEF OVEREVIEW OF BOSNIAN SELF-CONSCIOUSNESS IN THE OTTOMAN PERIOD)
- Author(s):Enes Pelidija
- Language:Bosnian
- Subject(s):Political history, Social history, Modern Age, The Ottoman Empire, Identity of Collectives
- Page Range:352-363
- No. of Pages:12
- Keywords:Bosnia; BiH; Ottoman empire; self-consciousness; identity; politics;
- Summary/Abstract:U svom prilogu autor razlaže o razvoju osjećanja bosanskog patriotizma u narodu Bosne u vrijeme postojanja osmanske Bosne. Ukazuje na ulogu islama u tom procesu i ulogu očuvanja narodnog jezika i osnovne narodne kulture, kao i na važnost činjenice da je Osmansko carstvo očuvalo Bosnu kao jedinstvenu upravnu, sudsku i vojnu teritoriju sa značajnom ulogom domaćih ljudi u cjelokupnom ekonomskom, upravnom, vojnom i sudskom sistemu u njoj.
ZAVNOBIH – NEDOVRŠENA ISTORIJA BOSNE I HERCEGOVINE
ZAVNOBIH – NEDOVRŠENA ISTORIJA BOSNE I HERCEGOVINE
(ZAVNOBIH - UNFINISHED HISTORY OF BOSNIA AND HERZEGOVINA)
- Author(s):Enver Redžić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Political history, Social history, Recent History (1900 till today), WW II and following years (1940 - 1949)
- Page Range:364-376
- No. of Pages:13
- Keywords:Bosnia; BiH; ZAVNOBiH; history;
- Summary/Abstract:U svom obimnom prilogu autor izlaže i analizira sve vrste razloga i elemenata koji su uvjetovali orijentaciju tvoraca ZAVNOBiH-a i autora njegovih dokumenata kao obnovi državnosti i stvaranju države Bosne i Hercegovine i njenom udruživanju u novonastajuću Federativnu Jugoslaviju.
BOSNA I HERCEGOVINA 1992-1995. I MEĐUNARODNA DIPLOMATIJA
BOSNA I HERCEGOVINA 1992-1995. I MEĐUNARODNA DIPLOMATIJA
(BOSNIA AND HERZEGOVINA 1992-1995. AND INTERNATIONAL DIPLOMACY)
- Author(s):Zijad Šehić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Diplomatic history, Political history, International relations/trade, Transformation Period (1990 - 2010)
- Page Range:377-400
- No. of Pages:24
- Keywords:Bosnia; BiH; international relations; diplomacy; 1992-1995;
- Summary/Abstract:U svom prilogu autor analizira djelovanje međunarodne diplomatije u vezi sa situacijom u Bosni i Hercegovini i tokom rata na tlu Bosne i Hercegovine i razlaže odnos te diplomatije prema njoj kao državi i njenim institucijama. Autor ukazuje na nejedinstvo međunarodne javnosti i politike u tom pogledu i na kompromise koje je ona iznudila da bi ostvarila nešto što jeste stanje mira, ali nije trajno stanje sigurnosti i normalnog života za ljude koji u Bosni i Hercegovini žive.
TRAGOVI SREDNJOVJEKOVNIH VEZA I ODNOSA CRNE GORE I BOSNE
TRAGOVI SREDNJOVJEKOVNIH VEZA I ODNOSA CRNE GORE I BOSNE
(TRACES OF MEDIEVAL CONNECTIONS AND RELATIONS OF MONTENEGRO AND BOSNIA)
- Author(s):Božidar Šekularac
- Language:Croatian
- Subject(s):Diplomatic history, Political history, Middle Ages
- Page Range:401-411
- No. of Pages:11
- Keywords:Bosnia; BiH; Montenegro; middle ages; relations;
- Summary/Abstract:U svom prilogu autor prikazuje dokumente koji se čuvaju u arhivama Crne Gore, a koji ukazuju na veze između Bosne i Crne Gore u vrijeme postojanja prve bosanske države. Nekoliko desetina tih dokumenata jasno govore o postojanju i trajanju tih država i postojanju veza između njih, ukazujući na njihov sadržaj.
DEKLARACIJA ZAVNOBIH-A O PRAVIMA GRAĐANA BOSNE I HERCEGOVINE – ISTORIJSKI ZNAČAJ I AKTUELNOST –
DEKLARACIJA ZAVNOBIH-A O PRAVIMA GRAĐANA BOSNE I HERCEGOVINE – ISTORIJSKI ZNAČAJ I AKTUELNOST –
(DECLARATION OF ZAVNOBIH ON THE RIGHTS OF THE CITIZENS OF BOSNIA AND HERZEGOVINA - HISTORICAL SIGNIFICANCE AND ACTUALITY-)
- Author(s):Kasim Trnka
- Language:Bosnian
- Subject(s):History of Law, Human Rights and Humanitarian Law, Political history, Recent History (1900 till today), WW II and following years (1940 - 1949)
- Page Range:412-419
- No. of Pages:8
- Keywords:Bosnia; BiH; ZAVNOBIH; citizens rights;
- Summary/Abstract:U svom prilogu autor izlaže sadržaj i ocjenjuje značenje dviju Rezolucija donesenih na dva prva zasjedanja ZAVNOBiH-a, onog u Mrkonjić Gradu 1943. i onog u Sanskom Mostu 1944. godine. On nastoji da ukaže u čemu je historijska važnost i kakav je demokratski i uopće ustavno-pravni sadržaj i politička orijentacija tih dokumenata, kojima je ne samo obnovljena bosanska državnost nego i definiran demokratski sadržaje nove države.
