Cinsiyet Sorunu ve Aile
Gender Issues and the Family
Contributor(s): Adem Apak (Editor), Vejdi Bilgin (Editor)
Subject(s): Gender Studies, Sociology, Islam studies, Family and social welfare, Sociology of Religion, Sharia Law, Qur’anic studies
Published by: Oku Okut Yayınları
Keywords: Homosexuality; Gender reassignment; LGBT; Family; Islamic Law;
Summary/Abstract: Throughout the extensive chronicles of human existence, homosexuality and gender reassignment, which were until recently seen as marginal, individual phenomena and were considered perversions by mainstream medicine, have gradually gained social, legal, and medical recognition over the past five decades, primarily in Western societies. Currently, homosexuality has ceased to be a social phenomenon and has become a social movement. Moreover, individuals, organizations, and states that do not embrace this condition are under global pressure. Based on fundamental sociological knowledge, the family, which serves as the bedrock of society and plays a crucial role in imparting social norms to individuals, has faced persistent challenges such as unmarried partnerships, postponed marriages, childlessness, and rising divorce rates. The increasing prevalence of homosexuality has exacerbated the challenges faced by the institution of the family. Not only is there a lack of a traditional family structure, but social conventions are completely reversed. Religion is often regarded as a means to avert the impending social apocalypse that humanity has brought upon itself. However, Protestant churches in the Western world have increasingly succumbed to the influence of LGBT advocacy groups. Consequently, it has begun to endorse the prevailing circumstances from a religious standpoint, permitting the appointment of homosexual priests and the solemnization of same-sex marriages within the church. The remaining prominent religions worldwide, particularly the Catholic Church and Islam, are significantly influenced by the explicit or concealed actions of LGBT advocacy groups. Today in Turkey, a significant number of religious folks, particularly among the younger generation, perceive homosexuality as a matter of personal volition and contend that religion should not meddle in such matters. This study seeks to examine the aforementioned issue from both a theoretical and practical standpoint. The compilation comprises writings by scholars specializing in diverse disciplines, including psychology, education, sociology of religion, religious education, and Islamic law
- E-ISBN-13: 978-625-98869-2-3
- Print-ISBN-13: 978-625-98869-2-3
- Page Count: 131
- Publication Year: 2024
- Language: Turkish
Takdim
Takdim
(Introduction)
- Author(s):Yunus Vehbi Yavuz
- Language:Turkish
- Subject(s):Gender Studies, Sociology, Islam studies, Family and social welfare, Sociology of Religion
- Page Range:13-13
- No. of Pages:1
- Keywords:Introduction; Family; Society;
- Summary/Abstract:Aile Hz. Âdem’den bu yana toplumların vazgeçilmez sığınağı ve temel direklerinden biridir. Zira neslin devamı, ailenin düzgün ve huzurlu bir şekilde devam etmesine bağlıdır. Bilindiği üzere, Şeytan Hz. Âdem’e düşman olup onu Cennet’ten çıkardığı gibi, insanlığın ayakta durmasını ve neslin devamını sağlayan aileye de düşmandır. İnsanı yok etmek için, önce aileyi yok etmek gerekir. Batılı toplumların büyük bir kısmı bu tuzağa takılmışlar, Müslümanları da kendilerine katmaya çalışmaktadırlar. Kanaatimizce asrımızda bilhassa Batı’da sosyal, siyasi ve hukuki olarak gittikçe daha fazla destek bulan LGBT hareketleri de bu tehlikeli amaca hizmet etmektedir. Dolayısıyla Müslümanlar bu tehlikenin farkına varmalıdır.
Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları Bağlamında Eşcinsellik ve LGBT Aktivizmi: Sosyo-Politik Bir Değerlendirme
Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları Bağlamında Eşcinsellik ve LGBT Aktivizmi: Sosyo-Politik Bir Değerlendirme
(Homosexuality and LGBT Activism in the Context of Gender Discussions in Turkey: A Socio-Political Assessment)
- Author(s):Emrah Eker
- Language:Turkish
- Subject(s):Gender Studies, Sociology, Gender history, Politics and society
- Page Range:15-40
- No. of Pages:26
- Keywords:Homosexuality; LGBT Activism; Gender; Turkey;
- Summary/Abstract:Çalıştay düzenleme heyetinden davet telefonu aldıktan ve görüştükten sonra tarafıma gönderilen çalıştay içeriği ve bu bağlamda bana düşen konu başlıkları aslında başlı başına üzerine kitaplar yazılabilecek (ve hatta yazılan), sempozyumlar düzenlenecek (ve hatta düzenlenen) muhtevayı haiz idi. Bu bağlamda 30 dakikalık bir sunumda bu beklentiyi karşılamak tümüyle mümkün olmasa da -çalıştay katılımcılarının sahip olduğunu varsaydığım müktesebata da güvenerek- malumun ilanı türünden bir sunumdan ziyade en önemli gördüğüm, ayrıca iki müzakerecinin eleştiri ve katkılarıyla eğilmelerini arzuladığım ve ardından da programın -bence en verimli kısmı olacak olan- 1,5 saatlik “Serbest Müzakereler” bölümünde tüm hazirunun kritik ve değerlendirmeleriyle mesafe kat edebileceğimizi düşündüğüm hususları netleştirmek adına meseleleri üç ana başlık altında toplayarak tartışmaya açmanın faydalı olacağına kanaat getirdim.
Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları Bağlamında Eşcinsellik ve LGBT Aktivizmi: Sosyo-Politik Bir Değerlendirme’nin Değerlendirilmesi
Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları Bağlamında Eşcinsellik ve LGBT Aktivizmi: Sosyo-Politik Bir Değerlendirme’nin Değerlendirilmesi
(Homosexuality and LGBT Activism in the Context of Gender Debates in Turkey: An Evaluation of a Socio-Political Assessment)
- Author(s):Zekiye Demir
- Language:Turkish
- Subject(s):Gender Studies, Sociology, Politics and society
- Page Range:41-46
- No. of Pages:6
- Keywords:Homosexuality; LGBT Activism; Gender; Turkey;
- Summary/Abstract:Emrah Hoca’yı tebrik ediyorum. Konuyla ilgili önceden beri müktesebatı var. Doktora tezi de benzer konuda. Zihnini ve emeğini bu konularda yormuş bir hocamız. Emeğine sağlık. Emrah Hoca’nın özgün ve hoş, kısmen yarı-resmî bir tebliğ üslûbu var. Bu, okumayı da dinlemeyi de kolaylaştırıyor. Tebliği malumunuz olduğu üzere, başlığı betimleyecek şekilde, açıklama konulmuş 3 ana bölümden oluşmaktadır: 1. Toplumsal cinsiyet kavramının ele alındığı Kavramsal Çerçeve. 2. Türkiye’deki LGBT aktivizmini dünden bugüne ele alan Tarihi Arka Plan. 3. Daha çok kadın ve aileye yönelik ulusal ve uluslararası antlaşma ve eylemlerden bahsedilen Toplum ve Siyaset. Tebliğin içeriğini oluşturan bu üç bölüm ele alınırken önce konu ile ilgili yaklaşım ve literatürü Tespitbaşlığı altında verilmiş, sonra da Tartışma başlığı altında hocanın görüşleri sunulmuştur. Bu hâliyle gayet sistematik bir tebliğdir.
Toplumsal Cinsiyet Kavramı: Kapsam ve Tartışmalar
Toplumsal Cinsiyet Kavramı: Kapsam ve Tartışmalar
(The Concept of Gender: Scope and Debates)
- Author(s):Sümeyra Ünalan Turan
- Language:Turkish
- Subject(s):Social Sciences, Gender Studies, Sociology, Gender history
- Page Range:47-60
- No. of Pages:14
- Keywords:Gender; LGBTQ+ movement; Social Sciences;
- Summary/Abstract:Akademik yazında hatırı sayılır bir yer işgal etmesine karşın toplumsal cinsiyet (gender) kavramı, gündelik dildeki kullanımıyla kafa karışıklığına yol açmakta; özellikle son yıllarda kavramın LGBTQ+ hareketiyle yan yana anılması, muhafazakâr camiada kavramın kullanılmasına yönelik güçlü bir reflekse neden olmaktadır. Bu tepkiler bazen makul sınırın ötesine geçerek kavrama ilişkin akademik müktesebat topyekûn yok sayılabilmektedir. Çalıştay esnasında kavrama yönelik tartışmaların olması, hatta artık kavramın kullanılmaması gerektiğine yönelik fikirlerin dile getirilmesi, beni, çelişkili şekillerde kullanılan toplumsal cinsiyet kavramının geçmişten bugüne serüvenini ele almaya ve hâlâ işlevsel bir araç olup olmadığını tartışmaya sevk etti. Zira kavrama yönelik tartışmaların etkin bir parçası olabilmek için önce kavramın geçmişten bugüne kapsam ve içeriğini, kavrama yönelik eleştirileri bilmek, sonra kavramın işlevselliğini tartışmak ve kelimeyi sadece popüler kullanımına hapsederek akademik fonksiyonunu gözden kaçırmamak gerektiğini düşünüyorum.
Sorunsallaşan Olgular: Cinsiyet ve Aile
Sorunsallaşan Olgular: Cinsiyet ve Aile
(Problematic Cases: Gender and Family)
- Author(s):Meryem Şahin
- Language:Turkish
- Subject(s):Gender Studies, Sociology, Family and social welfare
- Page Range:61-69
- No. of Pages:9
- Keywords:Gender; Family; gender discussions;
- Summary/Abstract:Son yıllarda cinsiyet nedir, kadın kimdir sorularının sorulması ve yanıt arama çabası göze çarpmaktadır. Anaakım görüşte kromozomlar ve cinsel organlar üzerinden tanımlanan kadın ve erkek kategorilerinin bu tartışmalarla birlikte sorgulandığı ve yapısöküme uğratıldığı görülmektedir. Bu sorgulama mevcut ikili cinsiyet düzeni ve bu düzen üzerine kurulu sistemlerin de sorgulanmasını beraberinde getirmektedir. Benzer tartışmaların aile kurumuna, çocuk yetiştirme tutumlarına, eğitim ve gençlik politikalarına, hukuki metinlere, bilgi üretim süreçlerine vb. etkilerinin olması yadsınamaz görülmektedir. Bu yazıda cinsiyete ilişkin güncel kavramsal tartışmalar ele alınacak, devamında bu tartışmaların gündelik hayata etkisi örneklendirilecektir. Son olarak da aktarılan tartışmaların aile kurumuna etkisi değerlendirilecektir. Yazının amacı teorik ve kavramsal tartışmaların güncel hayata etkisini ve cinsiyet tartışmaları özelinde ilgili alanlarda görülen epistemolojik ve ontolojik farklılaşmayı yansıtmaktır.
Kimlik Talepleri ve Arkasındaki Paradigma Değişimi Bağlamında LGBTQ Hareketi
Kimlik Talepleri ve Arkasındaki Paradigma Değişimi Bağlamında LGBTQ Hareketi
(The LGBTQ Movement in the Context of Identity Claims and the Paradigm Shift Behind It)
- Author(s):Zuhal Ağılkaya Şahin
- Language:Turkish
- Subject(s):Gender Studies, Sociology, Identity of Collectives
- Page Range:71-77
- No. of Pages:7
- Keywords:LGBTQ Movement; Identity; Paradigm; gender;
- Summary/Abstract:“Cinsiyet Sorunu ve Aile” konularını ele aldığımız bu çalıştayda ana hatlarıyla cinsiyet ve cinsellik konularının hangi alanları etkilediğini ve bunların hangilerinden etkilendiğini ortaya koymuş olduk. Bunlardan biyolojik cinsiyet ile tercih edilen/değiştirilen cinsiyet, sosyal inşa ürünü olarak cinsiyet tercihi, feminizm, bu tartışmalardaki yeri, bunların çocuk doğurma ve yetiştirmeye etkisi, dolayısıyla da aile kurumunun buradaki rolü, ki bunun da yine toplumsal roller ile ilişkisi öne çıkan konular olmuştur. Bu konuları ve arkasında gizlenmiş olan paradigma değişimini daha iyi anlayabilmek adına LGBTQ hareketinin tarihine bakmak faydalı olacaktır.
Cinsel Sapkınlık: Patolojik Bir Sosyal Apoptoz - Üstesinden Nasıl Gelinir?
Cinsel Sapkınlık: Patolojik Bir Sosyal Apoptoz - Üstesinden Nasıl Gelinir?
(Sexual Deviance: A Pathological Social Apoptosis - How to Overcome It)
- Author(s):Turgay Gündüz
- Language:Turkish
- Subject(s):Gender Studies, Sociology, Social history, Gender history
- Page Range:79-87
- No. of Pages:9
- Keywords:Sexual Deviance; Sexuality; Gender studies;
- Summary/Abstract:İnsanlık tarihi, evrendeki varlık serüveninde insanın zaman zaman belli dönüm noktalarından geçtiği, ölüm kalım savaşı verdiği zamanlara tanıklık etmiştir. Büyük toplumsal hareketler, göçler, savaşlar, kitlesel ölümlere sebebiyet veren hastalıklar, geniş çaplı doğal afetler ve benzerlerinin yaşandığı zamanlar bu anlar arasında sayılabilir. İnsanın varlığını tehdit eden, kimi zaman ortadan kaldıran bu tür hadiseler, meydana geldiği toplumlarda çoğu kere kısa sürede büyük kayıplar ortaya çıkarır ve ciddi travmalar oluşturur, derin etkiler bırakır. Ancak bu tür olaylar, genellikle hemen ardından hızlı bir dayanışmayı, yeniden var olmak için bilinçli bir toparlanmayı, maddi ve manevi yeniden dirilme ve inşayı da beraberinde getirir.
Hz. Lût’un Fıtrat Çağrısı ve Kavminin Helak Sebebi
Hz. Lût’un Fıtrat Çağrısı ve Kavminin Helak Sebebi
(The Call of Prophet Lut to Nature and the Reason for the Destruction of His Nation)
- Author(s):Cağfer Karadaş
- Language:Turkish
- Subject(s):Gender Studies, Sociology, Islam studies, Sociology of Religion, Qur’anic studies
- Page Range:89-91
- No. of Pages:3
- Keywords:Prophet Lut; Islam; Destruction; Nation;
- Summary/Abstract:Yüce Allah evreni yaratmış, orada belli yapılar ve ilişki ağları oluşturmuştur. Evren içerisinde akıllı ve iradeli yarattığı insanı, erkek ve kadın cinsiyeti olarak belirlemiş, aralarında tesis edilen evlilik bağıyla insanlığın varlığını ve sürekliliğini sağlamayı murat etmiştir. Diğer bir deyişle Yüce Allah insanı bir kadın ve bir erkek olarak yaratmış, insan neslinin bu iki zıt cinsiyetin hukuk çerçevesinde birlikteliğinden doğacak çocuklarla devam etmesini dilemiştir.
Aileyi Tehdit Eden Cinsel Yönelimlere Fıkhî Bakış
Aileyi Tehdit Eden Cinsel Yönelimlere Fıkhî Bakış
(An Islamic Jurisprudential Perspective on Sexual Orientations that Threaten the Family)
- Author(s):Hilal ÖZAY
- Language:Turkish
- Subject(s):Gender Studies, Islam studies, Family and social welfare, Sociology of Religion, Sharia Law, Qur’anic studies
- Page Range:93-110
- No. of Pages:18
- Keywords:family institution; Islam; Jurisprudential Perspective; Sexual Orientations;
- Summary/Abstract:Allah Teâlâ insanın dünyaya gelmesi, sağlıklı ve mutlu bir şekilde büyüyüp yetişmesi, huzurlu ve güvenli bir toplum oluşturması, imtihan edilmesi için ilk insandan itibaren nikâh akdi altında belli şartlarla aile kurumunu var etmiştir. Aile içerisinde de insanı kendi başına bırakmamış, karı-koca, anne-baba, kız-oğul gibi cinsiyete ve onda var edilen özelliklere uygun roller ve bunlara bağlı hak ve sorumlulukları ayrıntılı bir şekilde belirlemiştir. Bu düzenin var olması ve devam etmesi için de ilk insandan itibaren insanı kadın ve erkek iki farklı cinsiyette ve farklı özellikte yaratmıştır. Kur’ân-ı Kerim’de çeşitli vesilelerle pek çok ayetle buna vurgu yapmıştır.
‘Aileyi Tehdit Eden Cinsel Yönelimlere Fıkhî Bakış’ İsimli Tebliğin Müzakeresi
‘Aileyi Tehdit Eden Cinsel Yönelimlere Fıkhî Bakış’ İsimli Tebliğin Müzakeresi
(Discussion of the Paper Titled 'An Islamic Jurisprudential Perspective on Sexual Orientations that Threaten the Family')
- Author(s):Tuba ERKOÇ BAYDAR
- Language:Turkish
- Subject(s):Gender Studies, Islam studies, Family and social welfare, Sociology of Religion, Sharia Law, Qur’anic studies
- Page Range:111-117
- No. of Pages:7
- Keywords:family institution; Islam; Jurisprudential Perspective; Sexual Orientations;
- Summary/Abstract:Rahman ve Rahim olan Allah’ın Adıyla Kıymetli başkanım ve hocalarım, muhterem hazirûn, Öncelikle sizi Allah’ın selamıyla selamlıyorum. Konuşmalarıma başlamadan önce Filistinli kardeşlerimizi anmak istiyorum. Masum insanların vefat etmesine, evlerinin yıkılmasına ve bir halkın yerinden edilmesine neden olan bu insanlık trajedisinin ve savaş suçunun bir an önce bitmesi ve Filistin halkının felaha kavuşmasını, bir daha aynı şeyleri yaşamadan mutlak zafere ulaşmasını Rabbimden niyaz ediyorum. Sempozyum davetiniz için organizasyon ekibine teşekkür ederim. Bu tür bilimsel etkinlikleri düzenlemek yorucu olmakla birlikte farklı disiplinlerden araştırmacıların bir araya gelerek bilgi ve deneyimlerini paylaştıkları, yeni fikirler ürettikleri önemli platformlardır. Özellikle cinsiyet meselesi, disiplinler arası bir şekilde ele alınması gereken hassas ve önemli bir konudur. Bu programın da böyle bir platform olmasını ve konuyla ilgili çalışmalara önemli katkılar sunmasını diliyorum. Sempozyumun başarılı bir şekilde gerçekleşmesinde emeği geçen herkese, özellikle bu programı düzenleyen KURAV’a ve Uludağ İlahiyat’a tekrar teşekkür ederim.
Fıkhi Açıdan Cinsiyet Olgusuna Genel Bir Bakış
Fıkhi Açıdan Cinsiyet Olgusuna Genel Bir Bakış
(A General Overview of the Concept of Gender from an Islamic Jurisprudential (Fiqh) Perspective)
- Author(s):Ülfet Görgülü
- Language:Turkish
- Subject(s):Gender Studies, Islam studies, Sociology of Religion, Sharia Law
- Page Range:119-123
- No. of Pages:5
- Keywords:Fiqh; Islamic jurisprudence; Gender; Islam;
- Summary/Abstract:İslâm fıtrat dinidir. Onun fıtrat dini oluşu, diğer bir ifadeyle dinî bildirim ve düzenlemelerin insanın yaratılış ve doğasına uygunluğu, cinsiyet ve cinsellik alanında da kendisini göstermektedir. İslâm, insanın cinsel duygularına önem vermekte ve bunun meşru ölçüler içinde evlilik birliğinde yaşanmasını istemektedir. “Şüphesiz O, iki cinsi, erkeği ve dişiyi yaratandır.” ayeti Yüce Allah’ın sonsuz kudreti ve yaratıcılığını duyurduğu gibi insanı erkek ve dişi olmak üzere iki cins hâlinde yarattığı, bir üçüncü cinsin ya da cinsiyetsiz bir yapının olamayacağı hakikatine de dikkat çekmektedir. İnsanın kadın ve erkek şeklinde iki cins hâlinde var edilmiş olması ve birbirine karşı taşıdıkları fiziksel/duygusal meyil, konunun fıtri boyutunu ortaya koymaktadır. Evlilik ve aile olma, iki cins hâlinde yaratılmış olmanın bileşkesidir. Kur’an’ın ilgili ayetlerinden, nesil ve nesebin devamının da bu düalist yapının korunmasına bağlı olduğu anlaşılmaktadır.
Fıkhın Toplumsal Meselelere Çözüm Arama Sorumluluğu ve Modern Dinamikler
Fıkhın Toplumsal Meselelere Çözüm Arama Sorumluluğu ve Modern Dinamikler
(The Responsibility of Fiqh to Seek Solutions to Social Issues and Modern Dynamics)
- Author(s):Kemal Ataman
- Language:Turkish
- Subject(s):Gender Studies, Sociology, Islam studies, Sociology of Religion, Sharia Law
- Page Range:125-131
- No. of Pages:7
- Keywords:Fiqh; Social Issues; Modern Dynamics; Islam;
- Summary/Abstract:Müslümanlar, tarih boyunca bulundukları her coğrafyada, kültürel, felsefi ve dinî bağlamları dikkate alarak, özelikle Kelam ve Fıkıh alanlarında hem zamanın ruhunu belirleyen hem de bu ruha uygun çözümler üretebilen işlevsel kavramlar ve teoriler geliştirmişlerdir. Ancak, gözlemlerimiz, konu etrafında gelişen literatür ve an itibariyle içinde bulunduğumuz akademik toplantıda müzakere ettiğimiz çalışmalar hem küresel hem de yerel toplumsal dinamiklerin hızla değişmekte olduğu ve geleneksel İslâm hukukunun bu değişimlere ayak uydurmakta zorlandığı, hatta bu değişimleri analiz etme veya bu konuda oynayabileceği rolü somut ve ikna edici bir şekilde ortaya koyabilme yeteneğinden yoksun olduğu izlenimini vermektedir. Bu itibarla, özellikle fıkhın, İslâm’ın temel sabitelerine sadık kalarak ve geçmişin sağladığı zengin yorum çerçevelerinden yararlanarak, günümüz insanlarının ve özellikle gençliğinin karşılaştığı sorunlara çözüm üretebilecek bir dil, içerik ve üslup geliştirmek gibi bir yükümlülüğünün olduğu aşikârdır. Haddizatında, fıkhın böyle bir birikimi ve potansiyeli mevcuttur.
