Telefon, kino i cyborgi. Wzajemne relacje niesłyszenia i techniki
Telephone, cinema and cyborgs : the mutual relations between deafness and technology

Author(s): Magdalena Zdrodowska
Subject(s): Social Sciences, Sociology
Published by: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Keywords: Relacje niesłyszenia i techniki; Dyskurs charytatywny; Paradygmat zdrowia i sprawności; Naprawcze instrumenty; Społeczna rola niesłyszących
Summary/Abstract: © Copyright by Magdalena Zdrodowska & Wydawnictwo Uniwersytetu JagiellońskiegoWydanie I, Kraków 2021. Kulturowa historia relacji niesłyszenia i techniki opowiadana jest zazwyczajwedle utartych i wielokrotnie powtarzanych scenariuszy, w których klarownie i niezmiennie rozpisane są role wynalazców, producentów i konsumentów,a wartości przypisywane innowacjom z góry oznaczone. W opowieściachtych osoby niesłyszące – podobnie jak osoby z niepełnosprawnościamiw ogóle – nieodmiennie zajmują pozycję konsumentów, a w ujęciu dyskursucharytatywnego – beneficjentów. Rolę innowatora tymczasem rezerwuje siędla słyszących (i sprawnych) inżynierów, wynalazców i producentów. Stabilność tych ról wynika po części z popularnego wyobrażenia, że głuchotato kondycja niepożądana – jest się nią „dotkniętym” (tak jak „skazanym” sięjest na wózek inwalidzki), a w osobie głuchej widzi się przedmiot troski, opieki i wsparcia. Powszechnym tego przejawem jest dążenie do przywróceniagłuchym słuchu lub przynajmniej sprawienie, by funkcjonowali – a przedewszystkim komunikowali się – możliwie podobnie do osób uznawanych za„normalne”1. Technika często bywa traktowana jako narzędzie owego „naprawiania” głuchych, które we współczesnym paradygmacie zdrowia i sprawności stanowi praktykę oczywistą, niebudzącą wątpliwości z medycznego, społecznego i etycznego punktu widzenia. Co więcej, „naprawcze” instrumenty(w tym protezy słuchu) oferuje się niesłyszącym jako dary. W tym dobroczynnym ujęciu nowoczesne państwo jest zobligowane do ich zaproponowania,a sami niesłyszący powinni je przyjąć i okazać wdzięczność – w końcu składasię na nie całe społeczeństwo, a sprzężenie kosztownych praktyk medycznychi zaawansowanych biotechnologii sprawia, że to niemałe kwoty.

• Details
• Contents