Demokratske performanse parlamenata Srbije, Bosne i Hercegovine i Crne Gore
Democratic Performances of parliaments in Serbia, Bosnia and Herzegovina and Montenegro
Contributor(s): Slaviša Orlović (Editor), Ilija Vujačić (Editor), Saša Gavrić (Editor), Sonja Tomović (Editor)
Subject(s): Politics / Political Sciences, Politics, Social Sciences, Law, Constitution, Jurisprudence, Media studies, Constitutional Law, Human Rights and Humanitarian Law, Governance, Communication studies, Sociology, Government/Political systems, International relations/trade, Evaluation research
Published by: Sarajevo Open Centre
Keywords: democratic performance; Serbia; BiH; Montenegro; parliament; national assembly; legal framework;
Summary/Abstract: Zbornik koji je pred Vama rezultat je jednogodišnjeg istraživačkog projekta Komparativna analiza demokratskih performansi parlamenata Srbije, Bosne i Hercegovine i Crne Gore. Istraživački tim projekta čine istraživači i saradnici Fakulteta političkih nauka Univerziteta u Beogradu, Fakulteta političkih nauka Univerziteta u Podgorici i Sarajevskog otvorenog centra, koji su i autori ovog zbornika. Projekat je finansiran u okviru šireg regionalnog projekta Političke, društvene i ekonomske promene na Zapadnom Balkanu, u okviru Programa za promociju regionalnog istraživanja Zapadnog Balkana (RRPP) (http://www.rrppwesternbalkans.net/). RRPP ima za cilj unapređenje i razvoj istraživanja u oblasti društvenih nauka u Albaniji, Bosni i Hercegovini, Kosovu, Makedoniji, Crnoj Gori i Srbiji. Program pruža podršku istraživačima kroz istraživačke grantove, metodološke treninge i mogućnosti regionalne i međunarodne razmene i umre- žavanja istraživača. Program finansira Švajcarska agencija za razvoj i saradnju, a operativno ga sprovodi Univerzitet u Friburgu iz Švajcarske (http://www.rrppwesternbalkans.net/en/about.html). Zbog toga je jedan od ciljeva našeg projekta bilo i osnaživanje institucionalnih veza između istraživačkih organizacija u regionu, ali i uspostavljanje kontakata između mladih istraživača i stvaranje regionalne akademske mreže koja će služiti kao baza budućih zajedničkih projekata.
Series: SOC - BH Politika
- Print-ISBN-13: 978-9958-536-03-8
- Page Count: 296
- Publication Year: 2012
- Language: Bosnian, Serbian
UVOD
UVOD
(INTRODUCTION)
- Author(s):Author Not Specified
- Language:Bosnian
- Subject(s):Politics, Human Rights and Humanitarian Law, Governance, Government/Political systems, Evaluation research
- Page Range:7-12
- No. of Pages:6
- Keywords:democratic performance; Serbia; BiH; Montenegro; parliament; introduction;
- Summary/Abstract:Zbornik koji je pred Vama rezultat je jednogodišnjeg istraživačkog projekta Komparativna analiza demokratskih performansi parlamenata Srbije, Bosne i Hercegovine i Crne Gore. Istraživački tim projekta čine istraživači i saradnici Fakulteta političkih nauka Univerziteta u Beogradu, Fakulteta političkih nauka Univerziteta u Podgorici i Sarajevskog otvorenog centra, koji su i autori ovog zbornika. Projekat je finansiran u okviru šireg regionalnog projekta Političke, društvene i ekonomske promene na Zapadnom Balkanu, u okviru Programa za promociju regionalnog istraživanja Zapadnog Balkana (RRPP) (http://www.rrppwesternbalkans.net/). RRPP ima za cilj unapređenje i razvoj istraživanja u oblasti društvenih nauka u Albaniji, Bosni i Hercegovini, Kosovu, Makedoniji, Crnoj Gori i Srbiji. Program pruža podršku istraživačima kroz istraživačke grantove, metodološke treninge i mogućnosti regionalne i međunarodne razmene i umrežavanja istraživača. Program finansira Švajcarska agencija za razvoj i saradnju, a operativno ga sprovodi Univerzitet u Friburgu iz Švajcarske (http://www.rrppwesternbalkans.net/en/about.html). Zbog toga je jedan od ciljeva našeg projekta bilo i osnaživanje institucionalnih veza između istraživačkih organizacija u regionu, ali i uspostavljanje kontakata između mladih istraživača i stvaranje regionalne akademske mreže koja će služiti kao baza budućih zajedničkih projekata.
USTAVNI, POLITIČKI I INSTITUCIONALNI OKVIR NARODNE SKUPŠTINE REPUBLIKE SRBIJE
USTAVNI, POLITIČKI I INSTITUCIONALNI OKVIR NARODNE SKUPŠTINE REPUBLIKE SRBIJE
(CONSTITUTIONAL, POLITICAL AND INSTITUTIONAL FRAMEWORK OF THE NATIONAL ASSEMBLY OF THE REPUBLIC OF SERBIA)
- Author(s):Slaviša Orlović
- Language:Serbian
- Subject(s):Politics, Law, Constitution, Jurisprudence, Human Rights and Humanitarian Law, Civil Society, Governance, Government/Political systems, Evaluation research, Transformation Period (1990 - 2010)
- Page Range:15-42
- No. of Pages:28
- Keywords:democratic performance; Republic of Serbia; national assembly; political framework;institutional framework; constitutional framework;
- Summary/Abstract:Iako je višepartizam u Srbiji uspostavljen u isto vreme kada i u drugim istočno-evropskim državama, političke promene i demokratizacija Srbije bitno se razlikuju od ostalih postkomunističkih društava. Slobodan Milošević je došao na vlast u pretpluralističko vreme, transformisao Savez komunista Srbije (SKS) u Socijalističku partiju Srbije (dalje SPS) i od 1987. do 2000. bio na vlasti. Politički život u Srbiji tokom devedesetih godina imao je karakteristike zatvorene države (sankcijama UN), zatvorenog društva (zabranama od strane režima) i zatvorenog sistema (blokadama), pri čemu nije bila dozvoljena i moguća prava politička kompeticija. U Srbiji je 90-ih godina dvadesetog veka SPS predstavljala „dominantnu stranku“. Ona je sve vreme bila na vlasti (1990–2000). Podrška ovoj partiji osipala se od izbora do izbora i bila je prinuđena da čini sve veće ustupke koalicionim partnerima, uz čiju pomoć je namicala skupštinsku većinu (bilo da su u pitanju Nova demokratija, Srpska radikalna stranka ili Jugoslovenska levica). Režim u Srbiji tokom devedesetih godina dvadesetog veka kvalifikuju kao hibridni, odnosno „autoritarni režim sa demokratskom odorom“ (Pavlović, Antonić). Kada se govori o Srbiji, potrebno je napraviti razliku između perioda od 1990. godine do 2000, nakon političkih promena u Srbiji i smene Miloševića.
PRAVNI I POLITIČKI OKVIR DJELOVANJA PARLAMENTARNE SKUPŠTINE BOSNE I HERCEGOVINE
PRAVNI I POLITIČKI OKVIR DJELOVANJA PARLAMENTARNE SKUPŠTINE BOSNE I HERCEGOVINE
(LEGAL AND POLITICAL CONTEXT OF ACTION OF THE PARLIAMENTARY ASSEMBLY OF BOSNIA AND HERZEGOVINA)
- Author(s):Goran Marković, Maja Sahadžić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Politics, Law, Constitution, Jurisprudence, Constitutional Law, Human Rights and Humanitarian Law, Governance, Government/Political systems, Evaluation research
- Page Range:43-53
- No. of Pages:11
- Keywords:democratic performance; legal framework; parliamentary assembly; BiH;
- Summary/Abstract:Ustav Bosne i Hercegovine predstavlja pravno-politički temelj postojanja i djelovanja Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine. Stupio je na snagu 14. decembra 1995. godine, kao Aneks IV Opšteg okvirnog sporazuma o miru u Bosni i Hercegovini (tzv. Dejtonski mirovni sporazum). Društveno-politički uslovi i ciljevi njegovog donošenja višestruko su uticali na njegovu sadržinu. Osnovni ciljevi donošenja ovog ustava bili su zaustavljanje rata i stvaranje pretpostavki da država Bosna i Hercegovina vrši funkcije na cijeloj teritoriji i nad cjelokupnim stanovništvom.
USTAVNI I POLITIČKOPRAVNI OKVIR PARLAMENTA U CRNOJ GORI 1989–2012
USTAVNI I POLITIČKOPRAVNI OKVIR PARLAMENTA U CRNOJ GORI 1989–2012
(CONSTITUTIONAL AND POLITICAL-LEGAL FRAMEWORK OF PARLIAMENT IN MONTENEGRO 1989-2012)
- Author(s):Boris Vukićević, Zlatko J. Vujović
- Language:Serbian
- Subject(s):Politics, Law, Constitution, Jurisprudence, Constitutional Law, Human Rights and Humanitarian Law, Governance, Government/Political systems, Evaluation research
- Page Range:55-76
- No. of Pages:22
- Keywords:democratic performance; constitutional framework; political framework; legal framework; parliament; Montenegro; 1989; 2012;
- Summary/Abstract:Proces demokratizacije u Crnoj Gori bio je obilježen burnim događajima od 1989. godine zaključno sa referendumom o obnovi državne nezavisnosti. Za razliku od nekih država (Češka, Mađarska ili pribaltičke zemlje), Crna Gora je imala znatno teže tranziciono iskustvo. Slično Rumuniji, Srbiji, Hrvatskoj, Gruziji, Ukrajini, Slovačkoj, Crna Gora je prošla kroz dvoetapnu tranziciju (1989–1997. i 1997–2000).
ZAKONODAVNA FUNKCIJA NARODNE SKUPŠTINE REPUBLIKE SRBIJE
ZAKONODAVNA FUNKCIJA NARODNE SKUPŠTINE REPUBLIKE SRBIJE
(LEGISLATIVE FUNCTION OF THE NATIONAL ASSEMBLY OF THE REPUBLIC OF SERBIA)
- Author(s):Dragana Đurašinović-Radojević
- Language:Serbian
- Subject(s):Politics, Law, Constitution, Jurisprudence, Constitutional Law, Human Rights and Humanitarian Law, Governance, Government/Political systems, Evaluation research
- Page Range:79-97
- No. of Pages:19
- Keywords:democratic performance; legislative function; national assembly; Republic of Serbia;
- Summary/Abstract:Osnovna nadležnost parlamenata jeste donošenje zakona kao najznačajnijih opštih pravnih propisa i zbog toga je zakonodavnа nesumnjivo i najvažnijа funkcija parlamenta. Naime, upravo zbog svoje dominantne uloge donošenja zakona, zakonodavne funkcije, parlamenti se često sinonimno nazivaju i legislative (Orlović, 2007: 146). Ustavotvorna i zakonodavna funkcija su dve osnovne funkcije koje proizlaze i iz ustavnog definisanja Narodne skupštine RS kao najvišeg predstavničkog tela u Republici, preko koga građani ostvaruju svoju suverenost (čl. 98. Ustava RS, čl. 2. Zakona o NS).1 Dok se ova pitanja Ustavom uređuju načelno, Zakon o NS i Poslovnik NS uređuju detaljnije način njihovog ostvarivanja.
ZAKONODAVNA FUNKCIJA PARLAMENTARNE SKUPŠTINE BOSNE I HERCEGOVINE
ZAKONODAVNA FUNKCIJA PARLAMENTARNE SKUPŠTINE
BOSNE I HERCEGOVINE
(LEGISLATIVE FUNCTION OF THE PARLIAMENTARY ASSEMBLY OF BOSNIA AND HERZEGOVINA)
- Author(s):Goran Marković
- Language:Bosnian
- Subject(s):Politics, Law, Constitution, Jurisprudence, Constitutional Law, Human Rights and Humanitarian Law, Governance, Government/Political systems, Evaluation research
- Page Range:99-115
- No. of Pages:17
- Keywords:democratic performance; legislative function; parliamentary assembly; BiH;
- Summary/Abstract:Ustavom Bosne i Hercegovine u članu IV propisano je da Parlamentarna skupština Bosne i Hercegovine vrši zakonodavnu vlast. Oblik državnog uređenja, oblik državne vlasti i politički režim Bosne i Hercegovine dominantno određuju način ostvarivanja zakonodavne funkcije Parlamentarne skupštine. U ovom kontekstu, važno je analizirati nekoliko pitanja: ulogu drugih političkih institucija, Savjeta ministara i Predsjedništva Bosne i Hercegovine, u vršenju zakonodavne funkcije; značaj federalnog državnog uređenja Bosne i Hercegovine za ostvarivanje zakonodavne funkcije; uticaj političkog režima konsocijativne demokratije na vršenje zakonodavne vlasti, posredstvom posebnih mehanizama odlučivanja propisanih Ustavom. Osim ovih aspekata vršenja zakonodavne funkcije, koji bi se mogli označiti kao pravno-politički, postoje i politički aspekti, koji se tiču partijskog sastava domova Parlamentarne skupštine, uloge nacionalnih političkih elita u vršenju zakonodavne funkcije, uloge skupštinskih komisija, pojedinih poslanika, odnosno delegata, i druga pitanja, koja su djelimično ili nisu nikako uređena pravnim aktima, a utiču na vršenje ove funkcije.
ZAKONODAVNA FUNKCIJA SKUPŠTINE CRNE GORE .
ZAKONODAVNA FUNKCIJA SKUPŠTINE CRNE GORE .
(THE LEGISLATIVE FUNCTION OF THE MONTENEGRO PARLIAMENT.)
- Author(s):Boris Vukićević
- Language:Bosnian
- Subject(s):Politics, Law, Constitution, Jurisprudence, Constitutional Law, Human Rights and Humanitarian Law, Governance, Government/Political systems, Evaluation research
- Page Range:117-131
- No. of Pages:15
- Keywords:democratic performance; legislative function; Montenegro; parliament;
- Summary/Abstract:Kada je Crna Gora ušla u zajednicu sa Srbijom pod nazivom Savezna Republika Jugoslavija došlo je do donošenja novog Ustava koji je odražavao novu realnost. Ranije jedinstvo zakonodavne i izvršne vlasti predviđeno Ustavom Socijalističke Republike Crne Gore iz 1974. godine zamijenjeno je načelom podjele vlasti. Član 5 Ustava iz 1992. godine kaže: „Vlast Crnoj Gori uređuje sepoo načelu podjele vlasti na zakonodavnu, izvršnu sudsku. Zakonodavnu vlast vrši Skupština, izvršnu vlast Vlada a sudsku vlast sudovi“. Ovim je postavljen princip koji važi i danas u nezavisnoj Crnoj Gori, u čijem Ustavu je takođe sadržan: „Vlast je uređena po načelu podjele vlasti na: zakonodavnu, izvršnu i sudsku. Zakonodavnu vlast vrši Skupština, izvršnu vlast vrši Vlada, a sudsku sud“ (Ustav Crne Gore, čl. 11). Tako je u oba ustava Crne Gore u višepartizmu predviđeno da Skupština vrši funkciju zakonodavne vlasti, tj. donošenja zakona (što uključuje i ratifikaciju međunarodnih ugovora, kao i drugih akata sa zakonskom snagom, npr. budžeta i završnog računa budžeta, ali i izmjene Ustava osim članova za čiju izmjenu je neophodan referendum).
KONTROLNA FUNKCIJA NARODNE SKUPŠTINE REPUBLIKE SRBIJE
KONTROLNA FUNKCIJA NARODNE SKUPŠTINE REPUBLIKE SRBIJE
(CONTROL FUNCTION OF THE NATIONAL ASSEMBLY OF THE REPUBLIC OF SERBIA)
- Author(s):Dušan Spasojević
- Language:Serbian
- Subject(s):Politics, Law, Constitution, Jurisprudence, Human Rights and Humanitarian Law, Governance, Government/Political systems, Evaluation research
- Page Range:135-146
- No. of Pages:12
- Keywords:democratic performance; control function; national assembly; Republic of Serbia; parliament;
- Summary/Abstract:U ovom poglavlju se bavimo kontrolnom funkcijom srpskog parlamenta, odnosno mehanizmima kontrole izvršnih i drugih oblika vlasti koji su na raspolaganju najvažnijoj predstavničkoj instituciji. U prvom delu poglavlja bavićemo se baviti zakonskim okvirom kontrolnih mehanizama, dok ćemo u drugom delu veću pažnju posvetiti empirijskoj građi u pokušaju da utvrdimo u kojoj meri se ostvaruju zakonski predviđene funkcije. Dva osnovna izvora empirijske građe su statistički izveštaji o radu Narodne skupštine i podaci koje smo sakupili preko dubinskih intervjua sa narodnim poslanicima i predstavnicima međunarodnih organizacija. Ovi intervjui predstavljaju veoma značajan uvid u način na koji poslanici razumeju kontrolnu funkciju i njene najvažnije mehanizme, kao i njihova pojašnjenja o načinima funkcionisanja parlamenta u ovom kontekstu i zbog toga ćemo im pokloniti veliku pažnju.
KONTROLNE FUNKCIJE PARLAMENTARNE SKUPŠTINE BOSNE I HERCEGOVINE
KONTROLNE FUNKCIJE PARLAMENTARNE SKUPŠTINE BOSNE I HERCEGOVINE
(CONTROL FUNCTIONS OF THE PARLIAMENTARY ASSEMBLY OF BOSNIA AND HERZEGOVINA)
- Author(s):Maja Sahadžić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Politics, Law, Constitution, Jurisprudence, Constitutional Law, Human Rights and Humanitarian Law, Governance, Government/Political systems, Evaluation research
- Page Range:147-160
- No. of Pages:14
- Keywords:democratic performance; control functions; parliamentary assembly; BiH;
- Summary/Abstract:Sveobuhvatno sagledavajući, jedna od temeljnih nadležnosti parlamenta je zakonodavna funkcija koja podrazumijeva usvajanje, neusvajanje, izmjenu i dopunu ustava, zakona i drugih općih pravnih akata, usvajanje proračuna, ratificiranje međunarodnih dokumenata itd. Druga temeljna funkcija podrazumijeva funkciju kontrolne naravi koja pretpostavlja „discipliniranje“ rada izvršnih organa vlasti utjecanjem na izbor i opoziv nositelja izvršnih organa vlasti, kontroliranje javne potrošnje, utvrđivanje obaveze podnošenja izvješća i prava postavljanja zastupničkog pitanja, pokretanja interpelacije itd. Navedene dvije funkcije su ujedno i najvažnije, te se pozitivnopravno, uobičajeno, utvrđuju u nadležnost parlamenta. Ostale funkcije, u većem obimu, ovise od oblika državne vlasti, a napose kada se radi o izboru nositelja izvršnih organa vlasti te ustavnog ustrojstva i ustavnih rješenja u pojedinim državama. Pri utvrđivanju vrsta kontrolnih funkcija, Pobrić (2000) navodi da se sredstva kojima parlament vrši kontrolu nad vladom mogu podijeliti u dvije skupine. Jednu skupinu čine sredstva putem kojih se pokreće politička odgovornost vlade u parlamentu, dok drugu skupinu čine sredstva putem kojih se parlament obavještava o radu vlade (u koja spadaju zastupnička pitanja, interpelacija, anketna povjerenstva i parlamentarni odbori) (230). Sukladno ovoj podjeli bit će analizirane kontrolne funkcije Parlamentarne skupštine BiH.
KONTROLNA FUNKCIJA SKUPŠTINE CRNE GORE
KONTROLNA FUNKCIJA SKUPŠTINE CRNE GORE
(CONTROL FUNCTION OF THE MONTENEGRO PARLIAMENT)
- Author(s):Zlatko J. Vujović, Stevo Muk
- Language:Bosnian
- Subject(s):Politics, Law, Constitution, Jurisprudence, Constitutional Law, Human Rights and Humanitarian Law, Governance, Government/Political systems, Evaluation research
- Page Range:161-175
- No. of Pages:15
- Keywords:democratic performance; control function; Montenegro; parliament;
- Summary/Abstract:Duga dominacija jedne političke partije, koja je imala ključni uticaj na djelovanje izvršne i zakonodavne vlasti u Crnoj Gori, od početka višestranačja uticala je da pozicija parlamenta bude prilično marginalizovana u odnosu na izvršnu vlast. Skupština je prevashodno služila za potvrđivanje onog što je već odlučeno u izvršnoj vlasti. Ovakav odnos je dodatno ojačan činjenicom da je DPS predstavljao transformisani SKCG, sa naslijeđenim načinima funkcionisanja iz perioda jednostranačja. Posebno otežavajući faktor bila je činjenica da je prvih 14 godina rada crnogorskog parlamenta pratilo postojanje „vezanog“ poslaničkog mandata, gdje su crnogorske partije u potpunosti kontrolisale poslanike sa svoje liste. Eventualno odstupanje u stavovima u odnosu na partijsko rukovodstvo bilo bi sankcionisano, jer je isključenje iz partije povlačilo gubljenje poslaničkog statusa.
TRANSPARENTNOST NARODNE SKUPŠTINE REPUBLIKE SRBIJE
TRANSPARENTNOST NARODNE SKUPŠTINE REPUBLIKE SRBIJE
(TRANSPARENCY OF THE NATIONAL ASSEMBLY OF THE REPUBLIC OF SERBIA)
- Author(s):Jelena Lončar
- Language:Serbian
- Subject(s):Politics, Law, Constitution, Jurisprudence, Human Rights and Humanitarian Law, Governance, Government/Political systems, Evaluation research
- Page Range:179-191
- No. of Pages:13
- Keywords:democratic performance; transparency; national assembly; Republic of Serbia;
- Summary/Abstract:Transparentnost je reč koja se poslednjih dvadesetak godina toliko koristi da je 2003. godine proglašena za „reč godine“ u Vebsterovom (Webster) rečniku New World College. U prilog transparentnosti najčešće se iznosi nekoliko argumenata. Prvo, transparentnost se smatra snažnim antikoruptivnim mehanizmom i ključnim elementom efektivnih i efikasnih javnih politika. Drugo, slobodan pristup informacijama od javnog značaja predstavlja i važan kriterijum demokratičnosti društva. Treće, pravo na pristup informacijama od javnog značaja predstavlja fundamentalno ljudsko pravo i nužan je partilac svih drugih prava. Bez pristupa informacijama nije moguće ostvarivanje drugih socijalnih i ekonomskih prava i pravde (Florini, 2007: 1–4, Hood i Heald, 2006).
TRANSPARENTNOST RADA PARLAMENTARNE SKUPŠTINE BOSNE I HERCEGOVINE
TRANSPARENTNOST RADA PARLAMENTARNE SKUPŠTINE BOSNE I HERCEGOVINE
(TRANSPARENCY OF THE PARLIAMENTARY ASSEMBLY OF BOSNIA AND HERZEGOVINA)
- Author(s):Damir Banović
- Language:Bosnian
- Subject(s):Politics, Law, Constitution, Jurisprudence, Human Rights and Humanitarian Law, Governance, Government/Political systems, Evaluation research
- Page Range:193-205
- No. of Pages:13
- Keywords:democratic performance; transparency; parliamentary assembly; BiH;
- Summary/Abstract:Transparentnost se obično definiše kao princip kojim se javnosti omogućava sticanje informacija o strukturi i operacijama datog „entiteta“. Ona se često posmatra kao sinonim za otvorenost i otkrivanje, mada se mogu naći suptilne razlike među ovim terminima. U javnom diskursu, transparentnost se posmatra kao javno dobro slično pravu na javni govor i privatnost (Etzioni, 2010: 389). Transparentnost rada vlasti danas se povezuje s vrstama političkih sistema. Da li su demokratski sistemi transparentniji od drugih? Mnogi smatraju da postojanje izbora nije dovoljno da bi se određeni politički sistem definisao kao demokratski, već da se transparentnost mora uključiti u određivanje vrste političkog sistema. Također, na teoretskoj ravni postoje veze između vrste režima i volje stvaraoca politika da na kredibilan način učine dostupnim varijable bitne za stvaranje politika. Na empirijskoj ravni taj odnos između vidljivosti (odnosno, odsustva) relevantnih podataka za stvaranje politika povezan je sa vrstom režima, odnosno određenjem političkog sistema (Hollyer, Rosendorff i Vreeland, 2011: 1191– 1205).
TRANSPARENTNOST PARLAMENTA CRNE GORE
TRANSPARENTNOST PARLAMENTA CRNE GORE
(TRANSPARENCY OF MONTENEGRO PARLIAMENT)
- Author(s):Nataša Ružić
- Language:Serbian
- Subject(s):Politics, Law, Constitution, Jurisprudence, Media studies, Human Rights and Humanitarian Law, Governance, Communication studies, Government/Political systems, Evaluation research
- Page Range:207-219
- No. of Pages:13
- Keywords:democratic performance; transparency; Montenegro; parliament; media;
- Summary/Abstract:Istorija je pokazala da su već prvi vladari pokušavali upravljati građanima koristeći različita komunikaciona sredstva. Shvatajući značaj komunikacije, Gaius Julius Caesar osnovao je prvu zidnu novinu Acta Senatus sa ciljem obavje- štavanja javnosti o radu i odlukama Senata. Potreba za informisanjem građana i kontrolom rada političkih institucija vremenom se samo pojačavala. Tako su se sredinom XVII vijeka u Engleskoj pojavili prvi politički nedjeljnici, koji su ne samo izvještavali o radu parlamenta, već i kritikovali parlamentarne rasprave. Tačnije, od novembra 1641. godine objavljuju se izvještaji o raspravama u parlamentu koji, u zavisnosti od teme rasprave, dobijaju naziv Diurnall Occurrences, A Perfect Diurnall of the Passages in Parliament. Diurnall su zapravo objavljivali nezvaničnu informaciju dobijenu od članova parlamenta. Novina se ogledala u tome da su se u nedjeljnicima mogle pročitati međupartijske rasprave skupštinskih domova (Gocini, 2001:51). John Birkenhead je otišao korak dalje i osnovao nedeljnik Mercurius Aulicus radi napada na lidere parlamentarnog pokreta. U želji da se obračuna sa političkim neistomišljenicima, ponekad je koristio čak i klevete. Kasnije su osnivani politički listovi koji su se prvenstveno borili protiv vlasti i za slobodu štampe.
UTICAJ MEĐUNARODNIH AKTERA NA RAD NARODNE SKUPŠTINE REPUBLIKE SRBIJE
UTICAJ MEĐUNARODNIH AKTERA NA RAD NARODNE SKUPŠTINE REPUBLIKE SRBIJE
(INFLUENCE OF INTERNATIONAL ACTORS ON WORK OF THE NATIONAL ASSEMBLY OF THE REPUBLIC OF SERBIA)
- Author(s):Jelena Lončar
- Language:Serbian
- Subject(s):Politics, Law, Constitution, Jurisprudence, Human Rights and Humanitarian Law, Governance, Government/Political systems, International relations/trade, Evaluation research
- Page Range:223-235
- No. of Pages:13
- Keywords:democratic performance; influence; international actors; national assembly; Republic of Serbia;
- Summary/Abstract:Uloga nacionalnih parlamenata država kandidata za članstvo u EU znatno se promenila tokom poslednje dve decenije. Dok su pre 1990-ih parlamenti bili mahom neefikasni i nezainteresovani za pitanja evropskih integracija, tokom poslednje decenije 20-og veka parlamenti počinju više da se interesuju za evropska pitanja, uspostavljaju odbore za evropske integracije i počinju da kontrolišu napredak Vlade u procesu evropskih integracija (Raunio, 2009). Evropske integracije su posebno doprinele razvoju različitih formi interparlamentarne saradnje, koje su omogućile razmenu iskustava i znanja među poslanicima različitih država, što je posebno doprinelo razvoju nadzorne uloge parlamenata. Parlamenti se tako- đe smatraju najvažnijim akterima u procesu usvajanja evropskog zakonodavstva (Raunio, 1999).
UTICAJ MEĐUNARODNIH AKTERA NA RAD PARLAMENTARNE SKUPŠTINE BOSNE I HERCEGOVINE
UTICAJ MEĐUNARODNIH AKTERA NA RAD PARLAMENTARNE SKUPŠTINE BOSNE I HERCEGOVINE
(INFLUENCE OF INTERNATIONAL ACTORS ON WORK OF THE PARLIAMENTARY ASSEMBLY OF BOSNIA AND HERZEGOVINA)
- Author(s):Saša Gavrić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Politics, Law, Constitution, Jurisprudence, Human Rights and Humanitarian Law, Governance, Government/Political systems, International relations/trade, Evaluation research
- Page Range:237-249
- No. of Pages:13
- Keywords:democratic performance; influence; international actors; parliamentary assembly; BiH;
- Summary/Abstract:Bosna i Hercegovina (BiH) je jedna od rijetkih država u svijetu gdje imamo ovako izraženu koncentraciju međunarodnih aktera. Naravno, ovo stanje proizlazi iz same strukture političkog sistema. Međunarodni akteri nisu vanjski čimbenici koji utiču na sam politički sistem, pa tako i na Parlamentarnu skupštinu Bosne i Hercegovine (PS BiH) kao najviše zakonodavno tijelo, nego su integrisani u političku strukturu države. Nakon izbijanja ratnih sukoba 1992. godine, u BiH međunarodni akteri preuzimaju ulogu medijatora. Ipak, više mirovnih planova propalo je zbog činjenice da najmanje jedna od sukobljenih strana nije prihvatila ponuđena rješenja (Gromes, 2007: 142–170).
UTICAJ MEĐUNARODNIH AKTERA NA RAD SKUPŠTINE CRNE GORE
UTICAJ MEĐUNARODNIH AKTERA NA RAD SKUPŠTINE CRNE GORE
(INFLUENCE OF INTERNATIONAL ACTORS ON WORK OF THE MONTENEGRO PARLIAMENT)
- Author(s):Nenad Koprivica
- Language:Bosnian
- Subject(s):Politics, Law, Constitution, Jurisprudence, Human Rights and Humanitarian Law, Governance, Government/Political systems, International relations/trade, Evaluation research
- Page Range:251-265
- No. of Pages:15
- Keywords:democratic performance; influence; international actors; Montenegro; parliament;
- Summary/Abstract:Poslovnikom Skupštine Crne Gore definisano je da nadležnost za uređenje međunarodnih odnosa Skupštine Crne Gore pripada Odboru za međunarodne odnose i evropske integracije. Ovaj odbor prati i, po potrebi, inicira usklađivanje pravnog sistema Crne Gore sa evropskim pravom; prati izvršavanje prava i obaveza Crne Gore koje proizlaze iz međunarodnih ugovora i akata Savjeta Evrope; razmatra programe pomoći i saradnje Evropske unije; razmatra i druge akte i pitanja iz nadležnosti Skupštine u ovoj oblasti; razmatra predloge zakona o potvrđivanju (ratifikaciji) međunarodnih ugovora; predlaže platforme za razgovore sa stranim delegacijama i razmatra izvještaje o ostvarenim posjetama, učešću na međunarodnim skupovima i studijskim posjetama iz svoje nadležnosti; daje mišljenje o kandidatima za ambasadore i šefove drugih diplomatskih predstavništava u inostranstvu; donosi godišnji program i tromjesečne detaljne programe međunarodne saradnje; sarađuje i razmjenjuje iskustva sa odgovarajućim radnim tijelima u drugim parlamentima i međunarodnim integracijama, osnivanjem zajedničkih tijela, grupa prijateljstava, preduzimanja zajedničkih akcija, usaglašavanjem stavova o pitanjima od zajedničkog interesa.
UPOREDNA ANALIZA DEMOKRATSKIH PERFORMANSI PARLAMENATA SRBIJE, BOSNE I HERCEGOVINE I CRNE GORE
UPOREDNA ANALIZA DEMOKRATSKIH PERFORMANSI PARLAMENATA SRBIJE, BOSNE I HERCEGOVINE I CRNE GORE
(DEMOCRATIC PERFORMANCE COMPARATIVE ANALYSIS OF SERBIAN, BOSNIA AND HERZEGOVINA AND MONTENEGRO PARLIAMENT)
- Author(s):Slaviša Orlović, Jelena Lončar, Damir Banović, Zlatko J. Vujović
- Language:Serbian
- Subject(s):Politics, Constitutional Law, Human Rights and Humanitarian Law, Governance, Government/Political systems, Evaluation research, Transformation Period (1990 - 2010)
- Page Range:269-291
- No. of Pages:23
- Keywords:democratic performance; comparative analysis; Serbia; BiH; Montenegro; parliament;
- Summary/Abstract:Srbija, Bosna i Hercegovina i Crna Gora imaju zajedničku prošlost u tom smislu što su sve tri države proizašle iz bivše SFRJ (Socijalistička federativna Republika Jugoslavija, 1941–1992, Druga Jugoslavija). Nakon dezintegracije SFRJ, Srbija i Crna Gora su jedno vreme nastavile zajedno u okviru SRJ (Savezna Republika Jugoslavija, 1992–2002, Treća Jugoslavija) i u državnoj zajednici SCG (Srbija i Crna Gora, 2002–2006). Sve tri su sada nezavisne države, sve teže ka članstvu u EU, sve su nekonsolidovane demokratije, ali i svaka ima svoje osobenosti. Srbija je, nakon referenduma o nezavisnosti Crne Gore (2006), nastavila kao nezavisna država i pravna sledbenica državne zajednice. Ustavom iz 2006. Srbija je unitarna država, sa dve autonomne pokrajine: Vojvodina i Kosovo i Metohija. Srbiju u celini, ali i njen parlament, opterećuje nesklad između ustavnog i faktičkog statusa Kosova. Naime, nakon 1999. faktički je suspendovan suverenitet Srbije nad Kosovom. Ovo je naročito pojačano nakon jednostrano proglašene nezavisnosti Kosova od 17. februara 2008. Problem Kosova se odražava kako na pitanje „nedovršene“ i nezaokružene države, tako i na reprezentativnost parlamenta. Narodna Skupština Republike Srbije je jednodomna (unikameralna) sa dvesta pedeset poslanika.
BIOGRAFIJE ISTRAŽIVAČKOG TIMA
BIOGRAFIJE ISTRAŽIVAČKOG TIMA
(BIOGRAPHIES OF RESEARCH TEAM)
- Author(s):Author Not Specified
- Language:Bosnian
- Subject(s):Essay|Book Review |Scientific Life
- Page Range:293-296
- No. of Pages:4
- Keywords:biography; research team;
