Fundusze europejskie w regionach. Dotychczasowe doświadczenia i wyzwania
European funds in the regions. Past experience and challenges
Contributor(s): Edyta Małecka-Ziembińska (Editor)
Subject(s): Politics / Political Sciences, Politics, Economy, Law, Constitution, Jurisprudence, Business Economy / Management, Economic policy, International relations/trade, Developing nations, Social development, Economic development, Law on Economics, EU-Accession / EU-DEvelopment, Public Finances, Accounting - Business Administration, Tourism, Socio-Economic Research, EU-Legislation, Transport / Logistics
Published by: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu
Keywords: fundusze europejskie;polityka spójności UE;regionalne programy operacyjne;fundusze strukturalne UE;rozwój regionalny;perspektywa finansowa 2007-2013;projekty europejskie;
Summary/Abstract: Polska jest jednym z beneficjentów netto unijnego budżetu. Fundusze unijne nie tylko stanowią istotne źródło finansowania inwestycji, lecz także często determinują aktywność inwestycyjną władz samorządowych. Zasadność realizacji inwestycji finansowanych ze źródeł europejskich, a także ich implikacje społeczno-gospodarcze oraz fiskalne, zwłaszcza w kontekście zadłużenia publicznego, są jednak różnie oceniane. Monografia ma na celu prezentację wyników badań oraz doświadczeń i ocen w zakresie funkcjonowania funduszy Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego w regionach w Polsce. Obszary problemowe obejmują wiele zagadnień związanych z pozyskiwaniem, zarządzaniem i wykorzystaniem funduszy europejskich. Podzielono je na dwie tematyczne części. Część pierwsza dotyczy uwarunkowań wykorzystania funduszy europejskich, natomiast w drugiej zbadano wpływ funduszy europejskich na rozwój społeczno-gospodarczy wybranych regionów w Polsce.
- E-ISBN-13: 978-83-66199-93-4
- Print-ISBN-13: 978-83-66199-74-3
- Page Count: 160
- Publication Year: 2020
- Language: English, Polish
Jakość prawa jako czynnik sprzyjający redukcji barier w wykorzystaniu funduszy unijnych przez przedsiębiorców w Polsce (na przykładzie oceny skutków regulacji prawa gospodarczego)
Jakość prawa jako czynnik sprzyjający redukcji barier w wykorzystaniu funduszy unijnych przez przedsiębiorców w Polsce (na przykładzie oceny skutków regulacji prawa gospodarczego)
(The quality of law as the factor conducive to reducing barriers in the use of European Union funds by entrepreneurs in Poland (on the example of the assessment of the effects of economic law regulations))
- Author(s):Krystyna Nizioł
- Language:English, Polish
- Subject(s):Economy, Law, Constitution, Jurisprudence, Business Economy / Management, Law on Economics, EU-Legislation
- Page Range:9-21
- No. of Pages:13
- Keywords:ocena skutków regulacji OSR;jakość prawa;prawo gospodarcze;
- Summary/Abstract:W roku 2018 po raz pierwszy w polskim prawie gospodarczym ustalono zasady oceny skutków regulacji (OSR) aktów prawnych dotyczących prawa gospodarczego (w ustawie Prawo przedsiębiorców z 6 marca 2018). Można się zastanawiać, czy wpłynie to na poprawę jakości prawa gospodarczego i ułatwi polskim przedsiębiorcom dostęp do funduszy UE. Dlatego celem opracowania jest ustalenie, czy jakość prawa może istotnie przyczyniać się do redukcji barier w wykorzystaniu funduszy unijnych przez polskich przedsiębiorców, a szczególnie czy mogą usprawnić ten proces nowe zasady OSR prawa gospodarczego. Zazwyczaj bada się jakość prawa w kontekście ułatwień związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą w danym kraju. Natomiast problem ten nie był analizowany w związku z korzystaniem z funduszy unijnych. Autorka przedstawia jakość prawa jako element otoczenia regulacyjnego przedsiębiorców. Zarysowuje niedoskonałości prawa utrudniające przedsiębiorcom korzystanie z funduszy unijnych. Podaje ogólną charakterystykę OSR w świetle regulacji polskiego prawa, a następnie skupia się na OSR prawa gospodarczego i jej znaczeniu dla poprawy jego jakości, a także uwarunkowaniach ekonomicznych jakości prawa gospodarczego.
Analiza teoretycznych przesłanek selekcji wniosków Unii Europejskiej
Analiza teoretycznych przesłanek selekcji wniosków Unii Europejskiej
(Analysis of European Union grants selection systems–theory and practice)
- Author(s):Łukasz Konopielko
- Language:English, Polish
- Subject(s):Economy, Government/Political systems, EU-Accession / EU-DEvelopment, Public Finances, Socio-Economic Research, EU-Legislation
- Page Range:22-31
- No. of Pages:10
- Keywords:interwencja;środki unijne;dotacje;innowacje w przedsiębiorstwach;wsparcie prac B+R;
- Summary/Abstract:System dystrybucji środków unijnych powinien uwzględniać przesłanki wynikające z argumentów teoretycznych, dotyczących stosowania poszczególnych instrumentów wsparcia. Artykuł prezentuje motywy i sposoby selekcji wniosków dotacyjnych w kontekście przesłanek teoretycznych obecnych w literaturze przedmiotu. System taki powinien premiować efekt dodatkowości i eliminować występowanie efektu wypierania. Jednak badania w tym zakresie cechują się nieuzasadnionym pozytywnym obciążeniem, natomiast wyniki analiz ekonometrycznych są sprzeczne. Z kolei w odniesieniu do środków unijnych w Polsce występuje deficyt krytycznej analizy sposobu dystrybucji środków, częściowo wynikający z ograniczonej dostępności danych.
System kontroli wykorzystania funduszy unijnych w Polsce w normatywnym ujęciu ekonomii
System kontroli wykorzystania funduszy unijnych w Polsce w normatywnym ujęciu ekonomii
(The system of control over the use of European Union funds in Poland in the normative aspect of economics)
- Author(s):Iwona Kowalska
- Language:English, Polish
- Subject(s):Politics, Economy, Law, Constitution, Jurisprudence, EU-Accession / EU-DEvelopment, EU-Legislation
- Page Range:32-46
- No. of Pages:15
- Keywords:fundusze unijne;Unia Europejska;projekt hybrydowy;związek metropolitalny;praworządność;kontrola wykorzystania funduszy unijnych;perspektywa finansowa 2007-2013;perspektywa finansowa 2014-2020;
- Summary/Abstract:Obecny stan systemu kontroli wykorzystania funduszy unijnych w Polsce nie uwzględnia ewolucji, jakiej są poddawane mechanizmy wsparcia unijnego na rzecz rozwoju państwa członkowskiego. Zmiany te są warunkowane zarówno czynnikami o charakterze geopolitycznym, jak i społecznym. Celem artykułu jest zatem zaproponowanie rozszerzenia zakresu przedmiotu kontroli wykorzystania funduszy unijnych w Polsce z uwzględnieniem trzech aspektów: 1) zastosowania montaży finansowych z udziałem środków unijnych w projektach hybrydowych, 2) uwzględnienia w katalogu podmiotów uprawnionych do absorpcji unijnej nowej struktury samorządowej w Polsce – związku metropolitalnego, 3) wdrożenia przestrzegania zasady praworządności w kontekście wypłaty funduszy unijnych. W artykule zastosowano metodę krytycznej analizy dokumentów obejmujących zarówno źródła o charakterze legislacyjnym, jak i komentarzowym. Dotyczy ona okresu programowania unijnego 2007–2013 i 2014–2020. Wyniki analiz są zaprezentowane w normatywnym ujęciu ekonomii.
Kluczowe miary oceny dokonań w projektach europejskich – ścieżki badań
Kluczowe miary oceny dokonań w projektach europejskich – ścieżki badań
(Key performance indicators in European projects–research tracks)
- Author(s):Igor Perechuda, Wojciech Idzikowski, Wojciech Słoń
- Language:English, Polish
- Subject(s):Economy, Economic policy, Accounting - Business Administration, EU-Legislation
- Page Range:47-57
- No. of Pages:11
- Keywords:kluczowe wskaźniki efektywności;KPI (key performance indicator);informacja zarządcza;projekty europejskie;rachunkowość zarządcza;
- Summary/Abstract:Projekty, programy czy polityka europejska podlegają ewaluacjom i kontroli. Kluczowe miary oceny dokonań (key performance indicators, KPI) jako instrument rachunkowości zarządczej są nośnikiem informacji zarządczej, która ma pomóc w rozwiązywaniu problemów i podejmowaniu decyzji również przez decydentów w projektach europejskich. W pracy zaprezentowano przegląd ścieżek badań prowadzonych w ostatnich latach w zakresie instrumentu, jakim są kluczowe miary oceny dokonań w projektach europejskich. Do przeglądu wykorzystano przede wszystkim bazy naukowe Web of Science oraz Scopus. W pracy zwrócono szczególną uwagę na obszary polityk europejskich, w których sklasyfikowano największą liczbę opublikowanych prac naukowych w wybranych bazach naukowych.
Terytorialny wymiar polityki spójności w perspektywie finansowej 2007–2013 w Polsce na przykładzie Regionalnych Programów Operacyjnych
Terytorialny wymiar polityki spójności w perspektywie finansowej 2007–2013 w Polsce na przykładzie Regionalnych Programów Operacyjnych
(Territorial aspect of the cohesion policy in the 2007–2013 financial perspective in Poland, based on the example of Regional Operational Programmes)
- Author(s):Marcin Wajda
- Language:English, Polish
- Subject(s):Politics, Economy, Economic policy, EU-Accession / EU-DEvelopment, Public Finances, EU-Legislation
- Page Range:58-70
- No. of Pages:13
- Keywords:Unia Europejska;polityka spójności;regionalne programy operacyjne;perspektywa finansowa 2007-2013;
- Summary/Abstract:Polityka spójności Unii Europejskiej koncentruje swoje zasoby w celu maksymalizowania efektów. Koncentracja ma dwa wymiary: pierwszy, przestrzenny, oznacza, że interwencja jest ograniczona terytorialnie, a drugi, tematyczny, stanowi, że Unia Europejska wspiera tylko wybrane typy inwestycji. Zasady te dotyczą wszystkich programów operacyjnych finansowanych z polityki spójności. W Polsce w perspektywie finansowej 2007–2013 wdrażane były zarówno programy ogólnokrajowe, jak i regionalne. Te ostatnie miały prezentować podejście terytorialne i uwzględnić specyfikę danego regionu w celu optymalnego dostosowania interwencji. W pracy przedstawiono analizę wykorzystania środków w 16 Regionalnych Programach Operacyjnych w kontekście wybranych kategorii interwencji. Otrzymane wyniki pozwalają uznać, że różne rozłożenie akcentów w poszczególnych programach potwierdza różnorodność polskich regionów i uzasadnia podejście terytorialne w polityce spójności.
Jednostki samorządu terytorialnego w Polsce jako beneficjenci funduszy Unii Europejskiej
Jednostki samorządu terytorialnego w Polsce jako beneficjenci funduszy Unii Europejskiej
(Local governments in Poland as beneficiaries of European Union funds)
- Author(s):Magdalena Wojarska
- Language:English, Polish
- Subject(s):Politics, Economy, Business Economy / Management, Public Administration, Economic policy, Economic development, EU-Accession / EU-DEvelopment, Public Finances, Accounting - Business Administration
- Page Range:73-87
- No. of Pages:15
- Keywords:samorząd lokalny;fundusze unijne;miara syntetyczna;klasyfikacja gmin;jednostki samorządu terytorialnego;
- Summary/Abstract:Artykuł ma charakter empiryczny. Jego celem jest identyfikacja związku między absorpcją funduszy unijnych (ogółem i per capita) przez jednostki samorządu terytorialnego a osiągniętym przez nie poziomem rozwoju społeczno-ekonomicznego oraz określenie znaczenia tego źródła finansowania dla badanych jednostek. Proces analityczny był oparty na informacjach pierwotnych (zgromadzonych za pomocą kwestionariusza ankiety od 909 przedstawicieli urzędów miast i gmin) i wtórnych (pozyskanych z Banku Danych Lokalnych). Poziom rozwoju samorządów określony został za pomocą syntetycznej miary rozwoju lokalnego (MRL), a do ustalenia zależności między jej rozkładem a wielkością środków Unii Europejskich pozyskanych przez gminy posłużyły współczynniki korelacji Pearsona i rang Spearmana. Na poziomie populacji generalnej istotny statystycznie związek korelacyjny (na poziomie 0,44) pojawił się jedynie w przypadku sum ogółem. Oznaczało to, że wzrostowi miary MRL towarzyszył umiarkowany wzrost absorpcji funduszy UE i na odwrót. Znaczenie środków unijnych oceniono na podstawie wskaźnika ich udziału w dochodach ogółem budżetów gmin oraz wyników badań ankietowych. Podejście takie wykazało, że choć środki unijne stanowiły niewielki odsetek dochodów gmin (średnio 4,79%), to zdaniem respondentów istotnie przyczyniły się do rozwoju badanych samorządów (W = 0,89). Ponadto możliwość aplikowania o fundusze miała znaczący wpływ na kształt planów inwestycyjnych jednostek uczestniczących w ankiecie (W = 0,88).
Wpływ funduszy w ramach regionalnych programów operacyjnych na rozwój społeczno-gospodarczy województw w Polsce
Wpływ funduszy w ramach regionalnych programów operacyjnych na rozwój społeczno-gospodarczy województw w Polsce
(The impact of funds with regional operational programs on the socio-economic development of the Polish regions)
- Author(s):Paweł Łopatka, Marcin Nowak
- Language:English, Polish
- Subject(s):Politics, Economy, Business Economy / Management, Public Administration, Economic development, EU-Accession / EU-DEvelopment, Public Finances, Accounting - Business Administration, EU-Legislation
- Page Range:88-104
- No. of Pages:17
- Keywords:polityka spójności Unii Europejskiej;rozwój regionalny;regionalne programy operacyjne;teoria systemów szarych;perspektywa finansowa 2007-2013;
- Summary/Abstract:W 2015 roku obchodzono 40. rocznicę zainicjowania przez Unię Europejską polityki spójności. Przez ten okres polityka ta ewoluowała wraz ze zmieniającymi się priorytetami działania Unii Europejskiej. Zasadniczy cel pozostał jednak niezmienny – zmniejszanie dysproporcji w rozwoju regionów. Zmiany w polityce spójności znalazły odbicie w badaniach prowadzonych przez różne grupy naukowców. Jednym z istotniejszych problemów podejmowanych w literaturze jest określenie wpływu funduszy na rozwój społeczno-gospodarczy. W artykule, wykorzystując teorię systemów szarych, zbadano, jaki wpływ wywierają fundusze w ramach regionalnych programów operacyjnych na wybrane zmienne charakteryzujące rozwój społeczno-gospodarczy. Badaniem objęto wszystkie województwa w Polsce. Analiza obejmowała lata 2007–2013. W tej perspektywie finansowej Polska otrzymała około 20% wszystkich środków przeznaczonych na politykę spójności (łącznie liczącej około 308 mln euro). Wyniki analiz przeprowadzonych w pracy mają charakter praktyczny i mogą być wykorzystane na potrzeby odpowiedniego kształtowania dystrybucji środków pochodzących z Unii Europejskiej.
Wpływ funduszy Unii Europejskiej na rozwój gospodarczy województwa lubelskiego
Wpływ funduszy Unii Europejskiej na rozwój gospodarczy województwa lubelskiego
(The impact of European Union funds on the economic development of the Lublin voivodeship)
- Author(s):Joanna Szafran
- Language:English, Polish
- Subject(s):Politics, Economy, Business Economy / Management, Economic development, EU-Accession / EU-DEvelopment, Public Finances, Accounting - Business Administration, EU-Legislation, Transport / Logistics
- Page Range:105-116
- No. of Pages:12
- Keywords:rozwój regionalny;fundusze strukturalne UE;Fundusz Spójności;infrastruktura;przedsiębiorstwa;polityka spójności UE;województwo lubelskie;Polska Wschodnia;
- Summary/Abstract:Od akcesji Polski do Unii Europejskiej dystans w poziomie rozwoju gospodarczego mierzony wskaźnikiem PKB na 1 mieszkańca ulega zmniejszeniu, jednak w regionach procesy konwergencji przebiegają wolniej. W województwie lubelskim proces „doganiania” następuje z niższego poziomu rozwoju, wynikającego m.in. z niekorzystnej struktury gospodarki, niskiej urbanizacji, słabej przedsiębiorczości i wyposażenia w infrastrukturę. Przynależność Lubelszczyzny do najsłabiej rozwiniętych regionów nie przełożyła się w latach 2004–2006 na większe fundusze pomocowe mimo stosunkowo dużej aktywności beneficjentów w programach operacyjnych. Niższy udział lubelskiego w krajowych programach ma zrekompensować program skierowany do Polski Wschodniej i wzrost wsparcia przeznaczonego na programy regionalne. Celem artykułu jest analiza kierunków alokacji funduszy polityki spójności Unii Europejskiej oraz ocena efektów w zakresie pobudzania rozwoju gospodarki Lubelszczyzny przez niwelowanie luki w infrastrukturze technicznej (transportowej, wodociągowej, kanalizacyjno-ściekowej i gazowej) oraz stymulowanie przedsiębiorczości. Fundusze UE są obecnie najważniejszym źródłem finansowania zarówno największych projektów, jak i lokalnej infrastruktury oraz mobilizacji kapitału na rozwój MŚP.
Absorpcja funduszy Unii Europejskiej a rozwój społeczno-ekonomiczny powiatów województwa wielkopolskiego
Absorpcja funduszy Unii Europejskiej a rozwój społeczno-ekonomiczny powiatów województwa wielkopolskiego
(Absorption of the European Union funds and the socio-economic development of the Wielkopolska voivodeship)
- Author(s):Marcin Spychała
- Language:English, Polish
- Subject(s):Politics, Economy, Social development, Economic development, EU-Accession / EU-DEvelopment, Public Finances, Accounting - Business Administration, EU-Legislation
- Page Range:117-133
- No. of Pages:17
- Keywords:fundusze unijne;rozwój społeczno-ekonomiczny;miernik syntetyczny;województwo wielkopolskie;
- Summary/Abstract:Celem artykułu jest próba określenia zależności między absorpcją funduszy unijnych a zmianami poziomu rozwoju społeczno-ekonomicznego. Badania przeprowadzono w trzech etapach. W pierwszym określono poziom rozwoju powiatów województwa wielkopolskiego. W drugim etapie przedstawiono zróżnicowanie absorpcji funduszy unijnych w tych powiatach. W trzecim etapie określono zależności między wielkością absorpcji a zmianami poziomu rozwoju w układzie czynników tego rozwoju na podstawie analizy regresji.
Fundusze europejskie w rozwoju infrastruktury transportowej Warmii i Mazur
Fundusze europejskie w rozwoju infrastruktury transportowej Warmii i Mazur
(European funds in the development of transport infrastructure on Warmia and Masuria)
- Author(s):Stanisław Ejdys
- Language:English, Polish
- Subject(s):Politics, Economy, Business Economy / Management, Economic development, EU-Accession / EU-DEvelopment, Public Finances, Accounting - Business Administration, EU-Legislation, Transport / Logistics
- Page Range:134-148
- No. of Pages:15
- Keywords:fundusze europejskie;infrastruktura transportowa;transport;rozwój gospodarczy;Warmia i Mazury;
- Summary/Abstract:Artykuł prezentuje zestawienie wyników analiz oraz omawia rolę funduszy europejskich jako narzędzia finansowania rozwoju infrastruktury transportowej Warmii i Mazur. Na podstawie szeregu raportów wskazanych w opracowaniu można wnioskować, że region Warmia i Mazury właściwie wykorzystuje szansę związaną z członkostwem w Unii Europejskiej i dostępnością jej funduszy. Realizuje te inwestycje infrastrukturalne, które trudno byłoby urzeczywistniać na tak wielką skalę bez unijnego wsparcia. Istotnym wyzwaniem pozostaje dalsze konsekwentne wspieranie inwestycji infrastrukturalnych w regionie. Osiągnięty stan w tym sektorze nadal prezentuje się niekorzystnie. Priorytetem powinna być alokacja środków inwestycyjnych oraz zapewnienie środków na utrzymanie już powstałej infrastruktury transportowej. Wymaga to jednak dookreślenia obecnej i przyszłej roli funduszy europejskich oraz efektywnego ich wydatkowania.
Polityka wykorzystania funduszy Unii Europejskiej w regionalnej gospodarce turystycznej
Polityka wykorzystania funduszy Unii Europejskiej w regionalnej gospodarce turystycznej
(The policy for using the funds of the European Union in the regional tourism economy)
- Author(s):Alekasander Panasiuk
- Language:English, Polish
- Subject(s):Politics, Economy, Economic development, EU-Accession / EU-DEvelopment, Accounting - Business Administration, Tourism, EU-Legislation
- Page Range:149-160
- No. of Pages:12
- Keywords:polityka turystyczna;gospodarka turystyczna;fundusze Unii Europejskiej;perspektywa finansowa 2007-2013;perspektywa finansowa 2014-2020;
- Summary/Abstract:Perspektywa finansowa Unii Europejskiej na lata 2007–2013 w znaczący sposób uprzywilejowała regionalne gospodarki turystyczne krajów członkowskich w dostępie do środków UE. W zupełnie inny sposób potraktowano gospodarkę turystyczną w kolejnej perspektywie na lata 2014–2020, uniemożliwiając praktycznie bezpośredni dostęp do funduszy UE. Przedsiębiorcy turystyczni, lokalne samorządy oraz organizacje turystyczne mogą korzystać z alternatywnych form wsparcia przez środki, których pierwotnym celem nie jest finansowanie rozwoju gospodarki turystycznej, ale innych składowych gospodarki (np. infrastruktury, sportu i rekreacji, przemysłów kreatywnych), zwłaszcza związanych z ochroną środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego. Celem opracowania jest przedstawienie i ocena polityki wsparcia regionalnej gospodarki turystycznej środkami z funduszy UE. Wskazano na zalecenia dotyczące ewolucji polityki turystycznej w kolejnej perspektywie finansowej UE. W częściach pracy przedstawiono zagadnienia: podstaw funkcjonowania gospodarki turystycznej, polityki turystycznej, oceny prowadzonej polityki turystycznej dzięki wykorzystaniu funduszy UE przeznaczanych na gospodarkę turystyczną w latach 2007–2013 i 2014–2020, kierunków kształtowania rozwoju polityki turystycznej przy wsparciu ze środków UE po 2020 roku.
