Rod, invalidnost i intersekcionalnost
Gender, Disability and Intersectionality
Author(s): Vesna Bratovčić
Subject(s): Gender Studies, Health and medicine and law
Published by: Transkulturna Psihosocijalna Obrazovna Fondacija (TPO Foundation)
Keywords: gender; disability; intersectionality;
Summary/Abstract: Odnos prema invalidnosti i osobama s invaliditetom mijenjao se kroz različite društvene epohe i još uvijek se mijenja. Dok je biološka osnova različitih vrsta invaliditeta konstantna, socio-kulturne promjene i percepcija osoba s invaliditetom uveliko se razlikuju od vremena plemenskih zajednica i odnosa uništavanja radi preživljavanja zajednice, preko srednjeg vijeka i milosrđa baziranog na religijskim dogmama o pomaganju drugima, medicinskog odnosa usmjerenog na liječenje i “popravljanje“ invalidnosti radi uklapanja u “normalno“ društvo te socijalnog pristupa, koji fokus prebacuje na prepreke u društvu kao izvor nejednakih mogućnosti i diskriminacije osoba s invaliditetom, do danas, kada je na snazi model ljudskih prava. Druga polovina 20. vijeka je i doba stvaranja različitih pokreta, pa tako i pokreta za prava osoba s invaliditetom, usmjerenog ka aktivnom uključivanju ove populacije u procese donošenja odluka. Međunarodna klasifikacija funkcioniranja, aktivnosti i zdravlja (MKF, 2001) integrirala je medicinski i socijalni pristup invaliditetu. Ona nudi sveobuhvatan pogled na invalidnost i artikulira je kao zdravstveno stanje koje dovodi do raznih oštećenja, koja pak dovode do ograničenja aktivnosti i učestvovanja u određenim društvenim kontekstima (Mitra, 2006). Zasniva se na biopsihosocijalnom modelu, koji je svojevrsna kritika jednodimenzionalnosti medicinskog i socijalnog modela. U okviru ovog modela integriraju se organska definicija, psihološke komponente ličnosti, njeno psihičko funkcioniranje i psihološka dobrobit, kao i socijalna dimenzija (fizičke barijere u okruženju, socijalni stavovi i pravne regulative) (Nikolić, 2018).
- Page Range: 143-152
- Page Count: 10
- Publication Year: 2022
- Language: Bosnian
- Content File-PDF