Osnovni principi i dokazivanje “ostalih oblika diskriminacije” prema Zakonu o zabrani diskriminacije
Basic Principles and Proving of "Other Forms of Discrimination" under The Law on Prohibition of Discrimination

Author(s): Not Specified Author
Subject(s): Constitutional Law, Criminal Law, Human Rights and Humanitarian Law, Court case
Published by: Analitika – Centar za društvena istraživanja
Keywords: BiH; discrimination; Law on Prohibition of Discrimination; basic principles; other forms of discrimination;
Summary/Abstract: Zakonom o zabrani diskriminacije (ZZD) definirani su različiti oblici diskriminacije: neposredna i posredna diskriminacija, te “ostali oblici diskriminacije”. Prema Zakonu, neposredna diskriminacija je “svako različito postupanje po [zabranjenim] osnovama, odnosno svako djelovanje ili propuštanje djelovanja kada je neko lice ili grupa lica dovedena ili je bila ili bi mogla da bude dovedena u nepovoljniji položaj za razliku od nekog drugog lica ili grupe lica u sličnim situacijama”. Posredna diskriminacija, pak, “podrazumijeva svaku situaciju u kojoj, naizgled neutralna odredba, kriterijum ili praksa, ima ili bi imala efekat dovođenja nekog lica ili grupe lica u nepovoljan ili manje povoljan položaj u odnosu na druga lica”. Ostali oblici diskriminacije definirani ZZD-om su: uznemiravanje po nekom od zabranjenih osnova, spolno (seksualno) uznemiravanje, mobing, segregacija, izdavanje naloga drugima za vršenje diskriminacije i pomaganje prilikom diskriminacije, te podsticanje na diskriminaciju u vidu zagovaranja nacionalne, rasne ili vjerske mržnje. Pravilno razumijevanje i razlikovanje navedenih oblika diskriminacije veoma je značajno, jer se temeljni principi i metode dokazivanja u sudskom postupku donekle razlikuju zavisno od oblika diskriminacije koji je predmet spora. Kako je elaborirano u prethodnom komentaru Analitike, direktna i indirektna diskriminacija imaju određene zajedničke karakteristike kada je riječ o njihovom dokazivanju. Temeljno je pravilo za ova dva ključna oblika diskriminacije jeste da u slučaju da tužilac demonstrira postojanje prima facie diskriminacije, teret dokazivanja da do diskriminacije nije došlo prelazi na tuženog. Osnovni metod kojim se to postiže je uporedni test, odnosno sagledavanje pozicije tuženog u odnosu na situaciju komparatora – osobe koja se nalazi u istoj situaciji kao i osoba koja u postupku tvrdi da je diskriminirana, ali se od tužioca razlikuje po relevantnim ličnim karakteristikama. Ostali oblici diskriminacije prema ZZD-u dijele temeljne principe, a naročito princip prebacivanja tereta dokazivanja, ali imaju niz specifičnosti u pogledu njihovog dokazivanja pred sudovima u antidiskriminacijskom postupku. Ovaj kratki komentar ima za cilj da ukaže na ključne specifičnosti ovih instituta i njihovog dokazivanja, koje bi i sudije, ali i zastupnici žrtava diskriminacije svakako trebali imati u vidu u njihovom djelovanju u sudskim postupcima za zaštitu od diskriminacije.

• Details
• Contents