Izbor i imenovanje sudija i tužitelja u Saveznoj Republici Njemačkoj
Election and Appointment of Judges and Prosecutors in the Federal Republic of Germany

Author(s): Azra Kuči
Subject(s): Law, Constitution, Jurisprudence, Constitutional Law, Public Law
Published by: Fondacija Centar za javno pravo
Keywords: Public law; constitution; Constitutional court; Germany; judges; prosecutors; appointment; criterion;
Summary/Abstract: Kao poučan primjer za izbor sudija i tužilaca može poslužiti Savezna Republika Njemačka. Osnovni razlog je njeno unutrašnje uređenje. Radi se o složenoj državi, dakle o ustavnom konstruktu koji osigurava postojanje država u državi, koji karakteriše unitarizam (unitarna složena država). Njemačka je savezna država sastavljena od 16 saveznih zemalja (saveznih država). Njena teritorijalno-politička složenost se ogleda i u organizaciji njenog pravosudnog sistema. Organizacija saveznih sudova i njihova nadležnost regulirana je poglavljem IX njemačkog Ustava. U ovom poglavlju su regulirane pojedinosti u pogledu Saveznog ustavnog suda (Bundesverfassungsgericht). Riječ je o sudu koji se smatra „čuvarem Ustava“. Savezni ustavni sud je ustanovljen 1951. godine Zakonom o Saveznom ustavnom sudu (Bundesverfassungsgerichtsgesetz), kojim je propisano da je Savezni ustavni sud pravosudno tijelo savezne države i da svoje odluke donosi samostalno i neovisno u odnosu na sve ostale ustavne organe. Ovaj sud je nadležan da kontroliše sve tri grane vlasti - zakonodavnu, izvršnu sudsku - u pogledu usaglašenosti njihovog djelovanja s odredbama Ustava. On također vrši kontrolu nad zaštitom ustavom zagarantiranih osnovnih prava. Ostali sudovi na saveznom nivou su Savezni sud (Bundesgerichtshof), Savezni upravni sud (Bundesverwaltungsgericht), Savezni finansijski sud (Bundesfinanzhof), Savezni sud rada (Bundesarbeitsgericht) i Savezni socijalni sud (Bundessozialgericht). Sami nazivi sudova sugeriraju njihovu materijalnu nadležnost. Nadležnost svakog od njih regulirana je Zakonom o ustroju sudova Njemačke. Tako je Savezni sud krajnja žalbena instanca i donosi odluke u vezi pravnih pitanja koja se javljaju u građanskim i krivičnim predmetima na lokalnim, regionalnim i višim regionalnim sudovima. Ostali savezni sudovi su nadležni da odlučuju u trećem stepenu o pravnim pitanjima u upravnim, finansijskim, radnim i socijalnim sporovima, u skladu sa svojom materijalnom nadležnošću. Sudovi prvog i drugog stepena su u Njemačkoj uspostavljeni na nivou saveznih zemalja. Nadležnost sudova u svakoj od saveznih zemalja odražava podjelu nadležnosti sudova na saveznom nivou. Tako u svakoj saveznoj zemlji postoje sudovi prvog i drugog stepena nadležni u krivičnim, građanskim i porodičnim stvarima, upravni sudovi, finansijski sudovi, sudovi rada i sudovi nadležni za određene sporove u vezi sa osiguranjem (zdravstvenim, penzijskim i sl). Svaki od navedenih sudova ima i pripadajući ured tužitelja.

• Details
• Contents