Od wasalizacji do emancypacji. Rewizja modelu ukraińsko-rosyjskiej współpracy gazowej
From vassalisation to emancipation. Ukrainian-Russian gas co-operation has been revised

Author(s): Szymon Kardaś, Tadeusz Iwański
Subject(s): Energy and Environmental Studies, Environmental and Energy policy
Published by: OSW Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia
Keywords: Ukraine; Russia; gas
Summary/Abstract: Orzeczenia Trybunału Arbitrażowego w Sztokholmie w sprawie kontraktu na dostawy gazu dla Naftohazu oraz w kwestii wielkości tranzytu rosyjskiego surowca przez Ukrainę radykalnie zmieniają dotychczasowy model relacji gazowych obu państw. Zwycięstwo Kijowa stanowi kulminację procesu jego emancypacji spod rosyjskiej dominacji energetycznej, rozpoczętego po rewolucji godności. Znacząco wzmacnia ono pozycję Ukrainy wobec Rosji, a także względem UE, ponieważ to Gazprom został uznany za stronę naruszającą kontrakt tranzytowy. Decyzje sztokholmskiego arbitrażu stanowią cezurę w trwającej prawie trzy dekady współpracy gazowej Ukrainy i Rosji, naznaczonej korupcją, brakiem przejrzystości i decyzjami motywowanymi politycznie. Od rozpadu ZSRR Ukraina była uzależniona od dostaw rosyjskiego gazu i należała do jednych z kluczowych klientów Gazpromu. Dopóki surowiec był względnie tani, stan ten opowiadał także kontrahentom na Ukrainie, stwarzając wielkie możliwości nielegalnego bogacenia się części ukraińskiej klasy politycznej. Jednak w okresie prezydentury Władimira Putina (od 2000 roku) Moskwa wielokrotnie wykorzystywała zależność gazową Ukrainy do realizacji celów politycznych. Rewolucja godności i wojna z Rosją przyniosły przełom w stosunkach energetycznych obu państw. Nowe władze w Kijowie, w odróżnieniu od wszystkich poprzednich, podjęły ryzyko sporu prawnego z Gazpromem.

• Details
• Contents