Ukraina – Węgry: narastający spór o prawa mniejszości węgierskiej
Ukraine–Hungary: the intensifying dispute over the Hungarian minority’s rights

Author(s): Andrzej Sadecki, Tadeusz Iwański
Subject(s): Civil Society, Governance, International relations/trade, Ethnic Minorities Studies, Sociology of Politics, Geopolitics, Peace and Conflict Studies
Published by: OSW Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia
Keywords: Ukraine; Hungary; dispute; Hungarian minority’s rights; Ukrainian-Hungarian crisis; national minorities; international affairs; foreign policy;
Summary/Abstract: Od niemal roku stosunki między Węgrami a Ukrainą znajdują się w najgłębszym kryzysie od upadku ZSRR. Główną przyczyną napięć jest przyjęta we wrześniu 2017 roku przez ukraiński parlament ustawa oświatowa, która wprowadzając całościową reformę systemu edukacji, jednocześnie przewiduje poważne ograniczenia w stosowaniu w szkolnictwie języków mniejszości narodowych, w tym węgierskiego. Budapeszt zareagował gwałtowną krytyką pod adresem Kijowa oraz blokowaniem zbliżenia Ukrainy z NATO, domagając się zmiany ustawy. Ukraina z kolei podjęła kroki, aby doprowadzić do złagodzenia stanowiska Budapesztu, poddając ustawę pod ocenę Komisji Weneckiej, a następnie deklarując realizację rekomendacji zawartych w tej ocenie. Wieloletni deficyt zaufania, a także brak realnych działań z obydwu stron na rzecz kompromisu uniemożliwiły rysujące się w maju i czerwcu br. porozumienie. Do kolejnej eskalacji konfliktu doprowadziło powołanie przez węgierski rząd pełnomocnika ds. rozwoju obwodu zakarpackiego, co spotkało się w Kijowie z gwałtowną reakcją i zostało zinterpretowane jako ingerencja w sprawy wewnętrzne Ukrainy. Spór o prawa mniejszości węgierskiej na Ukrainie dotyczy kwestii historycznych i tożsamościowych o ważnym znaczeniu dla obydwu stron i jest mało prawdopodobne, że przez kolejne miesiące zostanie rozwiązany. O ile sprawy te zawsze były fundamentem polityki zagranicznej Budapesztu, szczególnie wobec państw zamieszkanych przez mniejszości węgierskie, Kijów aż do 2014 roku problematykę tę bagatelizował. Jednak od rosyjskiej aneksji Krymu i agresji w Donbasie Ukraina podejmuje kompleksowe działania o charakterze dekomunizacyjnym i derusyfikacyjnym, których konsekwencją jest z jednej strony ukrainizacja przestrzeni publicznej, mediów i systemu oświaty, a z drugiej ograniczanie praw mniejszości narodowych na Ukrainie w zakresie używania języków narodowych w systemie oświaty. Z tych powodów obie strony będą raczej twardo stać na swoich stanowiskach i szukać bieżących korzyści politycznych wynikających z konfliktu, niż podejmować działania na rzecz kompromisu.

• Details
• Contents