Gazprom’s interests hit by CJEU judgment on OPAL pipeline Cover Image

Cios w interesy Gazpromu. Wyrok TSUE w sprawie gazociągu OPAL
Gazprom’s interests hit by CJEU judgment on OPAL pipeline

Author(s): Agata Loskot-Strachota, Szymon Kardaś, Sławomir Matuszak
Subject(s): Economic policy, Environmental and Energy policy, International relations/trade, EU-Legislation, Commercial Law, Transport / Logistics, Court case
Published by: OSW Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia
Keywords: Russia; Gazprom; energy market; gas; gas pipeline; court case; European Court; European gas market; gas transport;
Summary/Abstract: 10 września Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził nieważność decyzji Komisji Europejskiej z 28 października 2016 r. umożliwiającej większe wykorzystanie przepustowości gazociągu OPAL przez rosyjski Gazprom. Wyrok Trybunału wydany został w związku ze skargą wniesioną 16 grudnia 2016 r. przez Polskę (popartą przez Litwę i Łotwę) na decyzję Komisji, którą z kolei formalnie wsparły Niemcy. TSUE uzasadnia uwzględnienie polskiej skargi oraz unieważnienie decyzji KE tym, że zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem zasady solidarności energetycznej sformułowanej w art. 194 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Tym samym ze skutkiem natychmiastowym ograniczona zostaje o 12,8 mld m3 w skali roku przepustowość gazociągu OPAL dostępna dla Gazpromu, a w konsekwencji – przesył przez Nord Stream i Niemcy. Prawdopodobne utrzymanie w mocy wyroku będzie korzystne dla Polski i wszystkich podmiotów zainteresowanych ograniczeniem dominacji Gazpromu na europejskim rynku gazu oraz przeciwnych realizacji nowych rosyjskich gazociągów eksportowych, w tym Nord Streamu 2. Decyzja uderza przede wszystkim w korzystające na rosnącym tranzycie gazu przez ich terytorium Niemcy, ale też Czechy i inne podmioty kupujące gaz za pośrednictwem Nord Streamu. Tym samym pogłębia istniejące już różnice między państwami członkowskimi. Decyzja Trybunału jest też jednoznacznie niekorzystna dla Gazpromu i strony rosyjskiej. Ogranicza możliwości eksportowe Rosji w trudnym dla niej momencie (negocjacje gazowe z Ukrainą, zbliżająca się zima) i oznacza, że Gazprom w najbliższych latach nie będzie mógł zrezygnować z tranzytu przez Ukrainę, a tym samym zrealizować jednego z kluczowych celów rosyjskiej polityki energetycznej. Orzeczenie może też mieć negatywne skutki dla Nord Streamu 2, zmniejszając szanse na przyznanie projektowi ewentualnych wyłączeń spod unijnego prawa. Wywołuje także pytania, czy i w jakim zakresie w przypadku tego projektu będzie można zastosować wzmocnioną wyrokiem zasadę solidarności energetycznej. Orzeczenie doraźnie wzmocni pozycję Ukrainy, ale także UE w rozmowach z Rosją na temat przyszłości ukraińskiego tranzytu i w zbliżających się trójstronnych negocjacjach. Jednocześnie może prowokować działania odwetowe ze strony Rosji.

  • Page Count: 8
  • Publication Year: 2019
  • Language: Polish