Keywords: repetition; remembering; right thinking; orality; scripturality; narrative; deconstruction
My reading of Plato attempts to show how remembering (anamnesis), conducted through “right thinking” and connected to the tradition of orality, and historical memory, which takes the form of scriptural tradition and conservation, become associated and are confronted with each other in the contemporary reading of the Timaeus, which rests on the pretext of illustrating with a concrete example the Republic’s plan of the ideal city-state. Furthermore, this interpretation tries to reveal the various functions of repetition within the relationship between model and likeness, (actual) reality and (recounted) narrative, “right thinking” and truth, in the context of these two forms of remembrance. My comparative reading of the Timaeus and Critias also focuses the attention on the complexity of Plato’s art of writing and philosophical thinking, as well as on the ways in which the commitment to right thinking can lead to well-founded metaphysical constructions, while also revealing clues to their deconstruction.
More...
Keywords: child; Jesus – the new Moses; Jesus the King; massacre of Bethlehem; martyrdom of children; mother Rachel
Jednym ze znanych tekstów biblijnych Nowego Testamentu związanych z tematem dziecka jest zawarta jedynie u Mateusza relacja o rzezi z Betlejem (Mt 2,16‒18). Tekst wydaje się trudny do interpretacji, ponieważ jest ściśle powiązany z narracją o skutecznej ucieczce Świętej Rodziny do Egiptu. Dzieci umierają z powodu Jezusa. Wydarzenie to jest powiązane z cytatem z Jr 31,15 przywołującym symboliczny płacz Racheli nad Izraelem. Okazuje się, że w kontekście Jr 30‒31 dominują nie tyle żal i żałoba, co klimat nadziei i przyszłej radości. Jawią się pytania: jakie znaczenie posiada cytat z Jeremiasza w Mt 2,18? W jakiej relacji do dzieci z Betlejem pozostaje Rachela, symboliczna matka Izraela? Czy jest możliwe, by pomimo tragicznej sytuacji z Betlejem dostrzec jakieś pozytywne przesłanie tekstu? Zdaje się to sugerować pierwotny kontekst literacko‑teologiczny Jr 31,15, a w sposób ewidentny – natura królestwa, które realizuje Jezus – prawdziwy „król żydowski”.
More...
Keywords: Catholic Church; child development; children; education;mass media; parents; prosocial effects; social communication
Nauczanie Kościoła na temat środków społecznego przekazu wielokrotnie dotyka problematyki wychowania dzieci i młodzieży. Mass media wzięły bowiem na siebie niektóre zadania rodziny czy szkoły, proponując i promując różne wartości. W ten sposób przekaz medialny dotyka samego serca życia rodzinnego. Celem artykułu jest ukazanie skutecznych sposobów przezwyciężenia zagrożeń wynikających z traktowania dziecka jako łatwego konsumenta mediów. W dokumentach Kościoła znajdziemy szereg wskazówek dawanych twórcom środków przekazu, rodzicom, nauczycielom i władzom publicznym, które mogą pomóc w wychowaniu dziecka do mądrego i krytycznego korzystania z mediów. Biorą one pod uwagę bezbronność dziecka wobec świata i wobec osób dorosłych, jak również ich otwartość na każdy medialny przekaz. Tylko wykształcenie w dziecku krytycznych zdolności może zapoczątkować proces budzenia w nim zachowań prospołecznych.
More...
Keywords: catechesis; child; Christian personalism; cultural transformations; pedagogy; religious education; subjectivity
Dokumenty Kościoła na temat katechezy postulują postrzeganie dzieci jako aktywnych i świadomych podmiotów przekazu wiary. Artykuł podejmuje kwestię rozumienia podmiotowości dziecka w historii katechezy oraz problematykę dzieciństwa we współczesnej kulturze. Dzieci żyją w coraz bardziej skomplikowanym świecie, w którym dochodzą do głosu takie zjawiska jak indywidualizm, pluralizm i zerwanie z tradycją. W tym kontekście pojawia się pytanie o zadania, które ma do spełnienia katecheza, by sprostać wyzwaniom obecnego czasu i jednocześnie pozostać „wierną człowiekowi”. W tym celu konieczne jest przede wszystkim uznanie prawa dziecka do „pierwszej naiwności”, poszukiwanie adekwatnego języka oraz uczenie wiary, a nie tylko religii.
More...
Keywords: catechesis; Catechetical Curriculum of the Catholic Church in Poland; child; child’s faith development; child’s prayer; liturgical education; moral formation; parents as religious educators
Obecność od dwudziestu lat lekcji religii w polskiej szkole budzi często różne dyskusje oraz emocje w społeczeństwie. Przy okazji odsłania się w nich obraz współczesnej rodziny, wychowania religijnego dzieci, autorytetu rodziców i ich osobistego doświadczenia religijnego. W opinii wielu nauczycieli religii i duszpasterzy akcentowany jest fakt zaniedbań w dziedzinie pierwszej inicjacji religijnej dzieci, a tym samym „przesunięcia” przez rodziców tego obowiązku i działań na katechetów i naukę religii w szkole. Świadczy o tym fakt, że dzieci przychodzące do przedszkola bądź szkoły, dopiero tam po raz pierwszy słyszą o Bogu i wierze. Warto wobec takich faktów postawić pytania: Co znaczy wychowywać religijnie? Na kim spoczywa ta odpowiedzialność i kiedy to czynić? Pomocą w szukaniu odpowiedzi niech posłuży analiza nowej Podstawy programowej katechezy Kościoła katolickiego w Polsce z 2010 r.
More...
Keywords: baptism; child; Church; The code of the canon law; sacrament
Artykuł niniejszy prezentuje wymagania, jakie prawo kanoniczne stawia wobec rodziców dziecka, które ma być dopuszczone do sakramentu chrztu. Kościół bowiem jako depozytariusz sakramentów, ma prawo określać warunki ich sprawowania. Przepisy Kościoła stoją na straży zarówno ważności, jak i godności udzielania sakramentów. Artykuł przedstawia chrzest jako wydarzenie teologiczne i prawne, a następnie omawia warunki prawne dopuszczenia do chrztu, wymagania ustawowe do ważnego i godziwego udzielenia tego sakramentu. Przedstawione są także motywy i możliwości odłożenia oraz odmowy udzielenia sakramentu chrztu. Artykuł bazuje przede wszystkim na Kodeksie prawa kanonicznego oraz dokumentach Kościoła dotyczących sakramentu chrztu.
More...
Keywords: art. 185a k.p.k. art. 185b k.p.k.; child; expert witness; legal representative; witness
Niniejsza publikacja jest poświęcona problematyce dzieci występujących w procesie karnym w charakterze świadka. Skupia się ona przede wszystkim na wskazaniu funkcji ochronnej norm prawnych zarówno krajowych jak i międzynarodowych. Artykuł przedstawia procedurę obowiązującą przy przesłuchiwaniu dziecka jako świadka. Autorzy swoją uwagę skupili na określeniu zakresu przedmiotowego oraz na określeniu forum uczestników takiego przesłuchania, a także wskazaniu ich praw i obowiązków. W publikacji dokonano oceny regulacji polskich na tle uregulowań międzynarodowych. Sformułowane zostały także postulaty de lege ferenda w zakresie regulacji prawnych odnoszących się do dzieci występujących w procesie karnym w charakterze świadków.
More...
Keywords: abortion; ethics;freedom in the truth; human life; legal law
Według Tadeusza Stycznia, filozofa, ucznia Karola Wojtyły i jego następcy jako kierownika Katedry Etyki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła, fakt aborcji jest potrójną śmiercią. Po pierwsze jest to śmierć dziecka, następnie matki, która decyduje się na zabicie swego dziecka, i wreszcie dotyka państwa, które własnym ustawodawstwem pozwala na aborcję. Tylko w tym kontekście można właściwie zrozumieć ten problem. Państwo powinno stanowić prawe prawo w służbie ludzkiemu życiu oraz w obronie godności człowieka. W ten sposób czasy współczesne powierzają etykom specjalne zadanie w służbie życia ludzkiego. Styczeń określa to mianem służby prawdzie czy też wolności w prawdzie.
More...
Keywords: family; parenting; protective factors; resilience
W ostatnich trzech dekadach wzrasta zainteresowanie dynamicznym procesem wzmacniającym pozytywną adaptację dzieci wychowujących się w dysfunkcjonalnych rodzinach. Proces ten, zwany budowaniem odporności psychicznej, oznacza zdolność jednostki do przeciwstawienia się patologicznym czy traumatycznym sytuacjom życiowym. Prezentowany artykuł kładzie nacisk na te czynniki ochronne, które odgrywają szczególną rolę w kontekście rodziny i wychowania. W literaturze podkreśla się, że indywidualny potencjał jednostki w interakcji ze sprzyjającym bliższym i dalszym środowiskiem, jak rodzina, rówieśnicy, nauczyciele i wychowawcy stwarza warunki do pozytywnego wzrostu i rozwoju. Wiedza na temat zjawiska odporności oraz jego rodzinnego kontekstu pozwala na świadome kreowanie środowiska dzieci i młodzieży na bardziej sprzyjające tym, których życie doświadczyło stratą, traumą lub negatywnymi zmianami.
More...
Keywords: child; mother; prison
Celem artykułu jest ukazanie jak skazane kobiety‑matki w warunkach izolacji penitencjarnej wypełniają powinności związane z realizowaniem funkcji macierzyńskiej. Artykuł prezentuje badania, które przeprowadzone zostały w 2007 roku w przywięziennym Domu Matki i Dziecka w Grudziądzu. Badaniami objęto 11 kobiet. Problemem głównym postawionym przed badaniami była odpowiedź na pytanie: Jak wygląda codzienne realizowanie obowiązków macierzyńskich w warunkach więziennych? Kobiety z powodu specyfiki sytuacji, w której się znajdują, są poddane głębszej kontroli społecznej, a zachowania odbiegające od standardów i ogólnie przyjętych wzorców są surowo oceniane i poddawane negatywnym sankcjom przez współosadzone, jak również przez personel penitencjarny.
More...
Keywords: child; development; education; family; personality; punishment; school
W niniejszej publikacji podjęto próbę ukazania znaczenia kary w życiu dziecka, a dokładniej w procesie wychowania i formowania się jego ludzkiej osobowości w rodzinie i w szkole. Kara stosowana w domu i w szkole stanowi ważny element wychowawczy, znacząco wpływa na kształtowanie się ludzkiej osobowości. Rodzice, nauczyciele i wychowawcy są tymi, którzy oddziałują na kształtowanie się właściwych postaw moralnych dziecka. Ich szczególną troską i obowiązkiem jest takie przygotowanie do życia najmłodszych, aby poznawszy prawo i obyczaje służyli Bogu i społeczeństwu. Niniejsze studium umożliwia rozeznanie jak kara wpływa na wychowanie, na kształtowanie osobowości dziecka, co wnosi do jego duszy, psychiki, jakie pozostawia ślady nie tylko po psychologicznej i duchowej stronie życia, ale również w ciele. Wreszcie czy warto stosować takie czy inne rodzaje kar, które w swym założeniu mają przynieść oczekiwany skutek. Kara bowiem umiejętnie stosowana sprzyja osiągnięciu dojrzałej osobowości. W pracy wskazany został także aspekt nagradzania, który przynosi znacznie lepsze rezultaty niż stosowanie kary niekiedy z zupełnie błahego powodu. Całość studium ukazuje ważność systemu karania na obecne i przyszłe życie dziecka.
More...
Keywords: adoption; children’s villages; family home child; foster family; institutions of care and education; orphaned child
Opieka nad dzieckiem wychowywanym poza rodziną organizowana jest w formach instytucjonalnych (placówki opiekuńczo‑wychowawcze typu socjalizacyjnego, interwencyjnego i wielofunkcyjne) oraz w formach rodzinnych (rodziny zastępcze, placówki opiekuńczo‑wychowawcze typu rodzinnego i rodziny adopcyjne). We współczesnym systemie opieki nad dzieckiem osieroconym podkreśla się prymat rodzinnych form wsparcia oraz pracy socjalnej z rodzicami dziecka, w celu umożliwienia mu jak najszybszego powrotu do domu. Rodzinna opieka zastępcza daje szansę dzieciom osieroconym na rekompensatę negatywnych skutków sieroctwa, gdyż zapewnia lepsze, niż w formach instytucjonalnych, warunki dla rozwoju psychofizycznego dziecka.
More...
Keywords: child; education; investment; middle class; parents; private lessons
W prezentowanym tekście dokonuję opisu i analizy podstawowych wartości cenionych przez współczesnych rodziców z klasy średniej, a mianowicie: dziecka, jego wychowania oraz edukacji. Uwagę swą kieruję na zjawisko rodzicielskiego inwestowania w dziecko, między innymi w postaci zajęć dodatkowych. W artykule opisuję wyniki badań dotyczące zajęć pozalekcyjnych dzieci, co związane jest z odpowiedzią na następujące pytania: W jakich zajęciach dodatkowych najczęściej uczestniczą dzieci i kto dokonuje ich wyboru? Które z zajęć są najbardziej lubiane lub nie i dlaczego? Czy, w jaki sposób i dlaczego dzieci opierają się udziałowi w tych zajęciach? Czy i w jaki sposób rodzice przymuszają dzieci do uczestnictwa w zajęciach dodatkowych? W konkluzji staram się pokazać konsekwencje projektowania dzieciom czasu poza szkołą i domem.
More...
Keywords: peers; school; teacher; violence; youth
W podjętych badaniach postawiliśmy sobie za cel określenie podstawowych poziomów oddziaływań grupowych, które mogłyby prowadzić lub wręcz doprowadziły do ewentualnego wzrostu poczucia zagrożenia wśród łódzkiej młodzieży. Chcieliśmy także wskazać jakość funkcjonowania środowisk oddziałujących na proces kształtowania osobowości młodego człowieka. To świat ludzi dorosłych: rodziców, wychowawców, nauczycieli kształtuje te warunki, definiuje normy i reguły życia społecznego, nie zawsze jednoznaczne i spójne. Zatem, życie w owej niejednoznaczności może powodować (i zapewne powoduje) zagubienie normatywne, zaburzoną hierarchię wartości, co prowadzi niejednokrotnie do wzrostu zachowań agresywnych w życiu społecznym.
More...
Keywords: aid programs; children; education; the European Union; initiatives; internet; law; media protection
Celem publikacji jest analiza ochrony małoletnich internautów jako zadania i wyzwania rodziców, ponadto weryfikacja działań podejmowanych w tym zakresie przez państwa Wspólnoty, wreszcie próba odpowiedzi na pytanie: czy zaproponowane rozwiązania są skuteczne? Po wstępnych rozważaniach teoretycznych dotyczących mapy zagrożeń przeanalizowano kluczowe dla tytułowej ochrony regulacje prawne. Wdrożenie priorytetów polityki ochrony dokonuje się poprzez realizację programów pomocowych. Jednym z nich jest Safer Internet. Zweryfikowano założenia Polskiego Centrum Programu Safer Internet, w tym działalność Fundacji Dzieci Niczyje oraz Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej. Omówiono zadania i inicjatywy projektu Saferinternet.pl (m.in. zespół kontaktowy: Dyżurnet.pl, tzw. hotline oraz zespół pomocowy, tzw. Helpline.org.pl), cele kampanii medialnych i społecznych (np. „Dziecko w sieci”). Zanalizowano zagadnienie umiejętności korzystania z internetu. Omówiono techniczne urządzenia wspomagające ochronę dzieci.
More...
Keywords: 11th‑14th centuries; child; child care; childhood; childhood diseases; concern for a child; lives of the saints; mediaeval chronicles
Odkrycie dzieciństwa przypisuje się epokom późniejszym w stosunku do średniowiecza. Jednak tematyka związana z dzieciństwem nie jest obca źródłom średniowiecznym. Najwięcej informacji w wybranych źródłach z XI–XIV w. (głównie kronikach i żywotach świętych) odnoszących się do dzieciństwa dotyczy tego okresu w życiu władców i świętych. W średniowieczu okres dzieciństwa w życiu człowieka niósł ze sobą wiele niebezpieczeństw, np. masową umieralność noworodków i niemowląt, bardzo dużą umieralność dzieci, o czym wspominają żywoty świętych, często opisując przypadki zachorowań dzieci, wyleczonych za wstawiennictwem świętego. Dziecku – następcy tronu zagrażali też dorośli pretendenci do objęcia władzy. W średniowieczu zatem czekano na szybkie zakończenie tego okresu w życiu człowieka. Zaś władca‑dziecko zwykle jest wychwalany przez kronikarzy przez przywołanie cech właściwych dorosłym. Nieposiadanie potomstwa stanowiło powód do zmartwień głównie z powodu braku następcy, ale źródła wspominają też o wstydzie z powodu bezdzietności. Są też wzmianki dotyczące leczenia niepłodności. W kronikach i żywotach świętych znajdujemy także opisy zachowań będących przejawami troski rodzicielskiej i czułych postaw wobec dziecka. „Lata sprawne” w średniowieczu osiągano najczęściej w wieku 12‒14 lat. Źródła prezentują obyczaje związane z przekraczaniem przez dziecko pewnych etapów życia, np. postrzyżyny. Sporo uwagi źródła poświęcają zagadnieniom dotyczącym opieki nad księciem dzieckiem, którą mogła sprawować matka, krewni lub przedstawiciele możnowładztwa. W kronikach i żywotach świętych znajdujemy dużo informacji odnoszących się do sposobów kształcenia dzieci, dowiadujemy się o opiekunach i wychowawcach władców, też o staraniach w celu zapewnienia dostatniej przyszłości dzieciom, spotykamy także np. wzmianki o dziecięcych zabawkach. W świetle źródeł widzimy, że w średniowieczu opiekowano się dziećmi i troszczono o nie.
More...
Keywords: 19th century; 20th century; child; counseling; health; hygiene; motherhood pregnancy
Celem niniejszego artykułu jest próba rekonstrukcji zaleceń kierowanych do kobiet ciężarnych na terenie ziem polskich w ostatnich dekadach XIX w. i w początku XX. Podstawę źródłową dokonanych ustaleń stanowi literatura o charakterze poradnikowym w zakresie zdrowia i higieny, a także edukacji dziecka. Odtworzone zostały porady ówczesnych lekarzy, higienistów i teoretyków wychowania dotyczące higieny kobiety brzemiennej, których przestrzeganie przyczynić się miało do dobrego stanu zdrowia matki, w szczególności zaś korzystnie wpływać miało na stan zdrowia i całe przyszłe życie noszonego w jej łonie dziecka.
More...
Keywords: enlightenment; infanticide; life; mother; penalty; the Pomeranian District; society
Dzieciobójstwo było zawsze potępiane. W końcu XVIII w. włączył się do tego król pruski, który wydał kilka zarządzeń chroniących samotne matki i ich dzieci. Na terenach zaboru pruskiego wydawał je w języku niemieckim i polskim. Zachowało się tylko kilka egzemplarzy druku. Król poucza w nim społeczeństwo i administrację, jak ma się zachować wobec samotnych matek, aby nie dochodziło do dzieciobójstwa i ustala kary za przekroczenie zarządzenia.
More...
Keywords: bringing up; Caucasus; child; childlessness; education; family; Islam; marriage; Polish exiles; Russia; unmarried state (batchelorhood)
W kulturze Kaukazu kimś, kto odgrywa ważną rolę jest dziecko. Jest ono wyrazem miłości rodziców oraz społecznym dopełnieniem małżeństwa. Szczególnie narodziny syna są powodem dumy ojca oraz wzrostu prestiżu matki. Edukacja chłopców obejmowała kształtowanie sprawności fizycznej i umysłowej. Mieli oni w przyszłości stać się dzielnymi wojownikami. Intelekt kształcono w oparciu o Koran i inne księgi religijne. Przygotowując dziewczynki do przyszłej roli żony i matki starano się, aby zdobyły umiejętności przydatne w gospodarstwie domowym. „Europeizacja” edukacji nastąpiła dzięki Rosji, która podporządkowała sobie region kaukaski. Wkład w edukację dzieci i młodzieży kaukaskiej wnieśli Polacy – zesłańcy i żołnierze carskiej armii.
More...