Edukacja do naprawy. Na marginesie raportu: Poza horyzont. Kurs na edukację. Przyszłość systemu rozwoju kompetencji w Polsce (2020)
Education to be fixed. On the margin of the report: Beyond the horizon. Taking a course for education. The future of the competency development system in Poland (2020)

Summary/Abstract: Wprowadzenie. Dyskusja nad zmianą modelu edukacji wiązana jest szczególnie z potrzebami gospodarki i postępem technologicznym, z powszechną cyfryzacją, wyznaczającą zapotrzebowanie na nowe ludzkie kompetencje. Bardzo trudno jednak jest sformułować długookresowy, strategiczny program rozwijania kompetencji potrzebnych na wiele lat. Możliwe jest za to określenie takich kierunków rozwoju systemu edukacji, które w przyszłości ułatwią człowiekowi twórczą adaptację do dynamicznych zmian. Cel. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na istotne braki w projektowaniu podstaw teoretycznych modelu polityki edukacyjnej dla Polski na kolejne ćwierćwiecze, zawartych w raporcie Poza horyzont. Kurs na edukację. Przyszłość systemu rozwoju kompetencji w Polsce (2020) i przedstawienie niezbędnych uzupełnień. Materiały i metody. Przedmiotem analizy i prowadzonej polemiki jest treść raportu Poza horyzont. Kurs na edukację. Przyszłość systemu rozwoju kompetencji w Polsce (2020), który przedstawia teoretyczną podstawę zaprojektowania modelu polityki edukacyjnej dla Polski na kolejne 25 lat. Ze względu na ramy artykułu polemika z treścią raportu ograniczona jest tylko do diagnozy przemian i stanu edukacji, demokratyzacji kultury szkoły, codzienności edukacyjnej, modeli uczenia się oraz podmiotowego ujęcia efektów edukacji kształcenia ogólnego. Wyniki. Jako główną przyczynę pogłębiania się kryzysu edukacji autorka podaje: brak demokratyzacji kultury szkoły, systemu oświaty, wprowadzenie centralizacji, standaryzacji i mierzalności efektów nauczania, co wywołuje nastawienie na reprodukcję treści, konkurencję, wczesną selekcję czy ograniczenie podmiotowości ucznia i nauczyciela. Proponuje wprowadzenie takich warunków edukacyjnych, które będą promować uczenie się innowacyjne, partycypację, współdziałanie, refleksyjność, autonomię, umiejętność podejmowania decyzji i zarządzania sobą, będą uczyć nawiązywania dobrych relacje z innymi, brania odpowiedzialności i kształtowania swojego środowiska życia. Wnioski. Przygotowanie nowego modelu edukacji i polityki oświatowej bez odniesienia do wartości demokratycznych, podmiotowych, a także nowego rozumienia roli dziecka w uczeniu się oraz bez uwzględnienia potrzeb zrównoważonego rozwoju czyni go ułomnym, pozbawionym bezpieczników do przyszłej korekty.

• Details
• Contents