Małgorzata Gruchoła – Robotyka społeczna w perspektywie (nie)antropocentryzmu
Social Robotics in the Perspective of (Non)Anthropocentrism

Summary/Abstract: Obecnie jesteśmy świadkami procesu oswajania sztucznej inteligencji w postaci, między innymi, tak zwanych robotów humanoidalnych towarzyszących – procesu, który może doprowadzać do pewnego rodzaju ich „uspołecznienia”. Celem artykułu było wykazanie – poprzez analizę literatury przedmiotu oraz wytworów robotyki społecznej – że ów proces oswajania wymusza opracowanie uwzględniających założenia antropocentryzmu kryteriów i zasad funkcjonowania robotów w życiu społecznym. Analizie poddano cztery wymiary antropocentryzmu (poznawczy, ontologiczny, metodologiczny oraz aksjologiczny) w kontekście konieczności doprecyzowania przepisów etycznych, społecznych i prawnych wykorzystania robotów humanoidalnych w społeczeństwie. Zastosowano metody analityczno-opisową i syntetyczną. Uzyskane wnioski pozwalają na częściowe potwierdzenie przyjętej we wprowadzeniu hipotezy badawczej zakładającej, że proces oswajania technologii AI w postaci robotów humanoidalnych implikuje konieczność ich „uspołecznienia” we wszystkich czterech wymiarach antropocentryzmu. Z analizy literatury przedmiotu wynika, że rozwój robotyki społecznej zmienia sposób postrzegania i analizowania zjawisk społecznych, w których coraz większą rolę pełnią zrobotyzowane technologie. Realizują one zadania do niedawna zarezerwowane tylko dla człowieka, pełniąc różne funkcje społeczne. I chociaż na płaszczyźnie ontologicznej nie zostały jeszcze wypracowane formalne kryteria warunkujące podmiotowość robotów i nie przyznano im podmiotowości prawnej, to intensywny rozwój zrobotyzowanych technologii, zmieniając ich pozycję w przestrzeni społecznej, sprzyja nieformalnemu, uznaniowemu przyznaniu im podmiotowości. Zasadne wydaje się stwierdzenie, że przyznanie podmiotowości prawnej robotom humanoidalnym będzie generować zmiany we wszystkich obszarach antropocentryzmu.

• Details
• Contents