Neoawangarda; wprowadzenie do sztuki współczesnej
Neo-avant-garde art as an Introduction to Postmodern Art

Summary/Abstract: Tekst prezentuje dwie koncepcje neoawangardy – Franka Poppera i Jerzego Ludwińskiego. Obu autorom wspólna jest wiara w teleologiczność neoawangardy. Tak Popper, jak i Ludwiński przypisują neoawangardzie jakiś cel, przyjmują, że zmierzała ona, mniej lub bardziej świadomie, do jakiegoś celu lub – ujmując to nieco inaczej – że podporządkowana była jakiejś historycznej logice, którą da się odnaleźć i określić. Starali się odkryć ukrytą w przemianach neoawangardy logikę, zakładali więc jakąś objaśniająca przemiany neoawangardy metanarrację. Kiedy neoawangarda osiągnęła swój cel, wówczas jej historia dobiegła kresu, a tym samym zniknęła objaśniająca ją metanarracja. Napotykamy tu dobrze znaną Heglowską figurę; dzięki neoawangardzie sztuka rozpoznaje swój cel, uzyskuje samoświadomość, czyli uświadamia sobie, że może być każda (anything), jak powiada Ludwiński, że może posługiwać się różnymi formami, stylami, językami, mediami, że nie musi za wszelką cenę dążyć do odróżnienia się od nie-sztuki. Jest jeszcze jedna wspólna cecha obu przedstawionych tu ujęć neoawangardy. Oba opisy podejmowane są ex post, z pozycji zewnętrznych wobec zamkniętego już zjawiska. Ten zewnętrzny ogląd, dystans do neoawangardy i jej narracji, przekonanie, ze wszystkie wypracowane przez neoawangardę kategorie opisu i kryteria wartościowania sztuki straciły sens, zdaje się sytuować Poppera i Ludwińskiego na pozycjach postmodernistycznych.

• Details
• Contents