Društvena i politička teorija Abu Rejhana Birunija
Social and Political Views of Abu Rayhan Biruni

Summary/Abstract: Brojni su razlozi zbog kojih društvene i političke teorije Abu Rejhana Birunija privlače veliku pažnju. Biruni je živeo u X i XI veku, u takozvanom zlatnom periodu islamske nauke, kulture i umetnosti, onda kada su rezultate svojih mukotrpnih naučnih istraživanja u raznim naučnim disciplinama predstavili Avicena, Muhamed ibn Zekerija Razi, Istahri, Abul-Vafa Buzđani, Nasavi, Sejid Murteza, Šejh Tusi i mnogi drugi. No, i pored tako ozbiljne konkurencije, Biruni uspeva da se istakne ne samo kao slavni astronom, matematičar i empirijski naučnik - po čemu je stekao svetsku slavu - već i kao izvrsni kulturolog, indolog i socijalni mislilac. Kada govori o društvu, Biruni nema samo čisto spekulativna izlaganja, kao što su to pre njega činili mnogi filozofi, već pokušava da svoja socijalna istraživanja uskladi s već postojećim društvenopolitičkim strukturama. Razum i religija imaju središnji značaj u Birunijevoj socijalnoj misli. Pomoću ta dva bitna faktora on predstavlja osnovne karakteristike idealnog društva, ali se nipošto ne zadržava na tome. Svestan toga da je gotovo nemoguće u svakom periodu istorije čovečanstva očekivati nastanak idealnog društva i savršene vlasti, Biruni u svojim analizama opsežno predstavlja razne modele vlasti i osnovne karakteristike vladara. Zatim, osvrće se na druge organe i aspekte društva, iznosi svoje mišljenje o socijalnim klasama, opisuje glavne dužnosti vlasti, definiše razne okvire socijalne pravde i najzad ukazuje na uzroke stabilnosti jedne urbane zajednice.

• Details
• Contents