Kritički osvrt na Dirkemov redukcionistički pogled na religiju
A Critical Review of Durkheim's Reductionist View of Religion

Summary/Abstract: Dirkemovo poimanje religije temelji se na njegovim osnovnim sociološkim idejama, ali i na podeli svih pojava u ljudskom društvu na svete i profane. On smatra da religija nastaje u društvu i da je treba posmatrati isključivo kao društvenu pojavu. Pritom odbacuje bilo kakvu mogućnost da religija može imati nešto metafizičko. On religiju predstavlja kao neku vrstu simboličkog prikaza samoga društva. Piše da je društvo objektivna stvarnost onoga što u monoteističkim religijama nazivamo Bog a u drevnim religijama mana. No, religija kao skup raznih simbola potpuno gubi kontakt sa stvarnošću. Religija koja nema ontološko i saznajno uporište vrlo lako otvara put ekstremnom relativizmu koji se neuspešno bori s mnogim protivrečnostima. S druge strane, odnos između religioznosti i društvenosti nije uvek direktan, pa je nemoguće tvrditi da nijedan aspekt religije ne prevazilazi čovekovo društvo. Otuda, Dirkemova ideja o polazištu religije ne samo da ne obuhvata individualne aspekte čovekovog postojanja već zanemaruje i duhovne i metafizičke dimenzije celokupnog postojanja. S druge strane, njegovo poimanje religije možemo kritikovati i osporavanjem njegove podele svih pojava u ljudskom društvu na svete i profane. On ističe da su svete pojave religijske, pa zatim i društvene. Međutim, nije sve što je sveto religijsko i nije sve što je religijsko sveto. U mnogim religijama takva podela nije ni prihvaćena. A, pored toga, ne treba zaboraviti da predstavljanje religije kao društvene institucije koja se bavi samo svetim pojavama najzad dovodi do potpune sekularizacije društva.

• Details
• Contents