OSMANLI HUKUKUNUN YENİDEN ÜRETİMİNDE BALKAN FETİHLERİ VE İSTİMÂLET POLİTİKASI
BALKAN RULES AND STANDARDS POLICY IN OTTOMAN LAW REINFORCEMENT

Summary/Abstract: İslam hukukunu temel alan İslam devletlerinde, şeriatın izin verdiği çeşitli alanlarda hukuki düzenlemelere gidildiği bilinmektedir. Tarihte bu tür düzenlemeleri en yaygın biçimde uygulayan devletlerin başında kuşkusuz Osmanlı İmparatorluğu gelmektedir. Özellikle fetih sürecinde ihtiyaçlar doğrultusunda ortaya konan hukuki düzenlemeler, hukukun yeniden üretimi sürecini doğrudan etkilemiştir. Bilindiği üzere Osmanlı fetihlerinin önemli bir bölümü, batı yönünde İslam dışı topraklara doğru olmuştur. Bu toplumların fetih öncesindeki bazı hukuki kuralları, özellikle vergi alanındaki kurallar, fetih sonrasında da yürürlükte kalmıştır. Bu suretle eski Balkan devletlerinin hukuku, kısmen Osmanlı hukukunun içerisine dâhil olmaktaydı. Buradan hareketle Balkan ve Avrupa fetihlerinin Osmanlı hukukunun yeniden üretiminde bir etkiye sahip olduğunu iddia edebiliriz. Bu süreç, bölge ahalisinden bağımsız bir şekilde gerçekleşmemiştir. Bilindiği üzere bazı bölgelerde ahali, vergiye ilişkin kanunname hazırlanma sürecinde rol almıştır. Ahalinin bu sürece dâhil edilmesinde Osmanlı devletinin istimâlet politikasının etkisi büyüktür. Bu çalışmada Balkan fetihlerinin ve bu fetihler çerçevesinde istimâlet politikasının Osmanlı hukukunun yeniden üretimine etkisi, bölge için düzenlenmiş kanunnameler çerçevesinde ortaya konmaya çalışılmıştır.

• Details
• Contents