Uzroci i posljedice demografskih procesa i promjena u savremenom društvu
Causes and Consequences of Demographic Processes and Changes in Contemporary Society

Summary/Abstract: Za funkcionisanje i razvoj društva veliki značaj imaju demografski procesi i promjene (prirodni priraštaj, fertilitet, natalitet, mortalitet, starenje stanovništva, promjene u vezi sa sklapanjem braka, učestalost celibata, razvod braka). U radu se analiziraju uzroci i posljedice ovih procesa i promjena u savremenom društvu. Trendovi demografskih promjena nisu isti u svim društvima u svijetu. U razvijenim društvima danas se zapažaju, s neznatnim razlikama, isti demografski trendovi – nizak i/ili negativan prirodni priraštaj, izrazito starenje stanovništva, niske stope mortaliteta, povećanje razvoda braka i sl. Na drugoj strani, u nerzvijenim društvima se rađa veliki broj djece, gdje slabi ekonomski uslovi pogoduju pogoršanju materijalnog, socijalnog i zdravstvenog stanja stanovništva (bolest i smrtnost, naročito, žena i djece). Ovo jasno ukazuje na činjenicu da demografski procesi i promjene nisu neposredno uslovljeni ekonomskim i socijalnim činiocima (nivo obrazovanja, razvitak društva uopšte i sl.), već da postoji niz posrednih društvenih činioca koji ih uslovljavaju (nacionalni, klasni, politički, kulturni, religiozni i sl.). Kao odgovor na nepovoljne demografske trendove (veličina populacije, starost stanovništva i sl.) i posljedice koje populacioni faktor stvara u mnogim ekonomskim i socijalnim oblastima (smanjenje radno aktivnog stanovništva, opterećenje fondova socijalne sigurnosti i sl.), u prethodne dvije decenije u većini zemalja populaciona politika je stavljena u oblast fertiliteta stanovništva – uvedene su pronatalitetne mjere u razvijenim zemljama i mjere kojima se destimuliše rađanje u nerazvijenim zemljama.

• Details
• Contents