Literatura i ramy pamięci historycznej Literaturoznawstwo w procesie nauczania kultury polskiej (współczesnej). Kilka uwag
Literature and frames of historical memory. Literary studies in the process of teaching Polish (contemporary) culture. Some comments

Summary/Abstract: W rozważaniach badaczy identyfikowanych z nurtem krytyki postkolonialnej, jak choćby Ewa Thompson czy (na polskim i francuskim gruncie) M. Masłowski, coraz częściej pojawia się teza, wedle której współczesną świadomość kulturową narodów Europy Środkowej i Wschodniej urabiały inne czynniki, niż zwykło się przyjmować jeszcze w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych. Zgodnie z tymi poglądami kultury narodowe Polski, Czech, Ukrainy, Słowacji lub Węgier, przy wszystkich odmiennościach, uzyskały nowoczesną postać (nowoczesną w sensie tzw. wielkiego modernizmu) w tych samych procesach, które formowały mentalność Niemców, Francuzów czy Anglików. Idiomatyczność i odmienność świadomości polskiej, czeskiej albo ukraińskiej tłumaczono zaburzonym lub opóźnionym oddziaływaniem tych właśnie procesów. Szło, mówiąc najkrócej, o przemiany ekonomiczne i polityczno-cywilizacyjne społeczeństwa mieszczań- skiego, a swoistości nadwiślańskie objaśniano jako wynik techniczno-cywilizacyjnych zapóźnień, prawie nieobecności potężnego nacisku europejskiego rynku produkcji i wymiany, wynikającej stąd słabości mieszczaństwa, partykularyzmów, zacofania oraz oczywiście geopolityki, spychającej Polskę, Słowację czy Węgry do roli prowincji wielkich monarchii.

• Details
• Contents