Censoring the Russian themes in the literature in Poland in the years 1948–1960. Archival reconnaissance
Censoring the Russian themes in the literature in Poland in the years 1948–1960. Archival reconnaissance

Summary/Abstract: Artykuł oparty jest na kwerendzie archiwalnej wykonanej w zespole GUKPPiW (Głównego Urzędu Kontroli Prasy Publikacji i Widowisk), przechowywanym w Archiwum Akt Nowych w Warszawie. Jego zakres chronologiczny obejmuje lata 1948–1960, co wiąże się z dostępnością źródeł i zakresem przeprowadzonych badań. Autorka opisuje – na wybranych przykładach – kwestię cenzurowania tematyki rosyjskiej w literaturze pięknej polskiej (XIX–XX w.) oraz tłumaczonej na polski z języka rosyjskiego (XIX–XX w.). Na podstawie opisu losów edytorskich niektórych dzieł Mickiewicza, Słowackiego, Gałczyńskiego, Andrzejewskiego, Szymborskiej, Puszkina, Kuprina, Erenburga dochodzi do kilku wniosków. Stwierdza, że w interesującym okresie wątki rosyjskie cenzurowane były z najwyższą uwagą i ostrożnością, zawsze w odniesieniu do współczesnej sytuacji historycznej (politycznej zależności od ZSRR). Cenzorzy nie dopuszczali do prezentowania prawdy historycznej, bez zrozumienia czytali klasyków, z atencją traktowali natomiast pisarzy – komunistów. O sposobach kontrolowania tematyki rosyjskiej w latach 1948–1960 decydowały zawsze czynniki wobec tekstu zewnętrzne.

• Details
• Contents