To See Oneself Through the Eyes of Others and Through the Eyes of Books: Perspective in Bohumil Hrabal’s Autobiographical Texts
To See Oneself Through the Eyes of Others and Through the Eyes of Books: Perspective in Bohumil Hrabal’s Autobiographical Texts [Przeglądać się w innych i w książkach: punkt widzenia w prozie autobiograficznej Bohumila Hrabala]

Summary/Abstract: This study analyses the use of perspective in the autobiographical trilogy ([In-House Weddings, Vita Nuova and Gaps]) and the late “journalistic” texts by the Czech writer Bohumil Hrabal. The article examines Hrabal’s play with perspective on several levels: on the narrative level, Hrabal experiments with the narrative voice and focalization, and views himself through the eyes of his wife Elisˇka, who is also the narrator of the whole trilogy; this strategy allows him to gain distance from the “I-perspective” and to touch upon sensitive moments of his life (particularly auto-censorship, his relationship with the Communist authorities, and various fears). Furthermore, Elisˇka’s view clashes with the view of Hrabal as a character in the narrative world, which results in an original autobiographical polyphony; the article presents a detailed scrutiny of these perspectives with regard to time. Drawing from hermeneutics as a way of self-understanding shaped by texts and culture, the analysis of perspectivity will demonstrate that Hrabal also views himself through the eyes of books and cultural images; additionally, the article points to parallels with Hrabal’s other works, particularly {Too Loud a Solitude}. Finally, Hrabal’s playful use of perspective concerns the question of identity: the textual self that appears in the stream of images manifests itself in constant motion, thus unveiling the non-substantiality and openness of human identity. In this way, Hrabal’s writing about himself approximates the view of self in Eastern philosophies (esp. Buddhism and Taoism − Hrabal’s sources of inspiration) as well as contemporary cognitive approaches to the theory of autobiography (Paul John Eakin). Artykuł analizuje problem punktu widzenia w trylogii autobiograficznej Bohumila Hrabala ([Wesela w domu, Vita nuova, Przerwy w zabudowie]) oraz jego późnych „dziennikarskich” tekstach. Hrabalowskie gry z perspektywą rozpatrywane są na kilku poziomach: na poziomie narracji pisarz eksperymentuje z głosem i fokalizacją, patrząc na siebie samego oczami swojej żony, Eliški, która jest narratorką całej trylogii. Ta strategia pozwala mu na dystans od perspektywy „ja” i omówienie kontrowersyjnych punktów swojej biografii (problemu autocenzury, stosunku do władzy komunistycznej i różnych lęków). Ponadto punkt widzenia Eliški ściera się z punktem widzenia Hrabala jako bohatera, co skutkuje oryginalną autobiograficzną polifonią; w artykule te ścierające się punkty widzenia są analizowane z wykorzystaniem kategorii czasu. W nawiązaniu do hermeneutyki jako metody samorozumienia analiza Hrabalowskiego perspektywizmu pokazuje też, jak widział on siebie poprzez książki i obrazy kulturowe. Analiza ta odwołuje się również do innych utworów pisarza, m.in. {Zbyt głośnej samotności}. Hrabala gra z perspektywą łączy się z problemem tożsamości: tekstowe „ja” objawia się poprzez strumień obrazów i pozostaje w ciągłym ruchu, odsłaniając niesubstancjalny i niedokonany aspekt ludzkiej tożsamości. W ten sposób Hrabalowskie pisanie o sobie nawiązuje do filozofii Wschodu (buddyzmu i taozimu, ważnych dla pisarza) oraz współczesnych kognistywistyczšnych ujęć teorii autobiografii (Paul John Eakin).

• Details
• Contents