Językowe sposoby porządkowania świata. Uwagi na marginesie biłgorajskich relacji o kosmosie
The linguistic ways of organising the world. Digressions based on the accounts of the cosmos in the regional dialect of Biłgoraj

Summary/Abstract: Artykuł jest komentarzem do materiału zapisanego w 1984 roku podczas dwóch wypraw badawczych w okolice Biłgoraja, podjętych w zespole studentów i pracowników UMCS. Ów materiał ma postać jednolitych tematycznie tekstów o kosmosie, w których jednak widać kontrastowe konceptualizacje tych samych obiektów, pochodzące z rożnych epok i różnych kultur. Autor stara się odpowiedzieć na pytanie o możliwość przeprowadzenia rekonstrukcji „ludowej wizji świata i człowieka” na podstawie zróżnicowanych źródeł współczesnych i proponuje po pierwsze – rozróżnić dwa typy informatorów: jeden o świadomości naiwnej, drugi – refleksyjnej. Odpowiednio do tego rozróżnienia wskazano różne formuły metatekstowe (opertory tekstowe), które służą komentowaniu przekazów. W przypadku informatora refleksyjnego są to formuły prawdziwościowe (to jest faktycznie prawda, rzekomo itp.), przyporządkowane im formuły testymonialne („słyszałem, jak moja mama kiedyś opowiadali” itp.). Autor zestawia tez listę sosowanych w opowieściach potocznych czasowników illokucyjnych typu: twierdzo, pytają się, przepowiadają itp.

• Details
• Contents